Vincent van Gogh’un Kulağını Kesmesinin Nedeni Nedir?

Vincent Willem Van Gogh, sanat tarihinin en tanınmış ve en etkili ressamlarından biridir. Ancak onun adı yalnızca eserleriyle değil, kesik kulağıyla da anılır. Peki, bir insan neden kendi kulağını keser? Bu olayın ardındaki hikayeyi hatırlayarak başlayalım.

Hollandalı ressam Vincent van Gogh, 35 yaşında yaşadığı derin bir ruhsal çöküş sırasında bir jiletle sol kulağının alt yarısını kesti. Kan kaybına rağmen, kendisini toparlayarak yarasını sardı ve kopan kulak parçasını kağıda sararak sakladı. Daha sonra, bu kulağını Fransa’nın Arles kasabasındaki bir geneleve götürdü ve burada çalışan bir temizlikçi kadına uzatarak “dikkatli bir şekilde saklamasını” söyledi.

O gece, Van Gogh evine döndü ancak kan kaybı nedeniyle bayıldı. Yakındaki bir hastaneye götürüldüğünde, kopan kulağı da beraberinde getirilmişti. Ancak çok fazla zaman geçmişti ve yerine dikilmesi mümkün olmadı. Yaşadığı bu trajik olaydan geriye ise iki önemli eser kaldı:

• “Self-Portrait with Bandaged Ear and Pipe” – Van Gogh’un, bandajlı kulağı ve elinde bir pipo ile tasvir edildiği otoportresi.
• “Self-Portrait with Bandaged Ear” – Aşağıda gördüğünüz diğer otoportresi

Van Gogh’un Kulağını Kesmesinin Sonrasında Neler Yaşandı?

Vincent van Gogh’un kulak hikayesi, onun ölümünden sonra popülerliğinin artmasına büyük katkı sağladı. Kulak kesme olayından hemen sonra, ertesi sabah hastaneye kaldırıldı. Arkadaşlarına yazdığı mektuplardan, bu süreçte uzun süre enfeksiyonla mücadele ettiğini biliyoruz.

Ayrıca, o dönemde tamamen kafasının karışık olduğunu, ne yaptığını ve ne söylediğini bilmediğini belirten ifadeler de bulunuyor. Yaşadığı ağır psikolojik çöküntü sonucunda, sonunda Saint-Remy’deki Saint-Paul-de-Mausole psikiyatri hastanesine yatmaya karar verdi.

Burada bir yıl boyunca tedavi gördü. Ancak, bu dönem onun için yalnızca bir iyileşme süreci değil, aynı zamanda sanatsal üretkenliğinin zirvesine ulaştığı bir dönem oldu. Hastanede geçirdiği bir yıl boyunca sürekli resim yaptı ve ürettiği eserler, onun ruhsal durumunu ve iç dünyasını anlamamıza yardımcı oldu.

Saint-Rémy’deki hastanede bir yıl geçirdikten sonra, Vincent van Gogh, 1890 yılının Mayıs ayında buradan ayrılarak Paris’teki kardeşi Theo’ya daha yakın olmak için Auvers-sur-Oise adlı kasabaya yerleşti. Ancak, zihinsel durumu hiçbir zaman tamamen düzelmedi.

Yeni ortamında sadece dokuz hafta daha yaşadıktan sonra, 27 Temmuz 1890’da göğsünden kendini vurdu. İki gün sonra, 29 Temmuz’da, aldığı yaralar nedeniyle hayatını kaybetti. Öldüğünde henüz 37 yaşındaydı.

Van Gogh’un Kulak Hikayesinin Nedenini Anlamak İçin Onun Ruh Halini Anlamak Gerekiyor

Van Gogh’un yaşadığı psikolojik rahatsızlığın ne olduğu kesin olarak bilinmiyor. Onun ölümünden sonra, varisleri ve ilk dönem sanat tarihçileri, sanatçının akıl sağlığını değil, sanatsal başarılarını ön plana çıkarmayı tercih etti. Bu nedenle 1950’lere kadar, Van Gogh’un psikolojik durumu akademik araştırmalara konu edilmedi. Ancak Van Gogh’un kulağını kesmesi ve genel ruhsal durumu, sanat tarihçileri ve psikiyatristler tarafından daha sonra incelenmeye başlandı.

1872’den Vincent’ın ölümüne kadar geçen 18 yıl boyunca, Vincent ve kardeşi Theo birbirlerine yüzlerce mektup yazdı. Günümüze kadar ulaşan yaklaşık 700 mektup, Van Gogh’un iç dünyasını anlamamız için önemli bir kaynak niteliğindedir.

Theo, Vincent’ın finansal krizlerinden zihinsel çöküşlerine kadar birçok sorununda ona destek oldu. Fiziksel olarak ayrı olduklarında bile, Theo sürekli yazışmalar aracılığıyla Vincent’ın yanında olmaya çalıştı. Van Gogh’un kulağını kesmesiyle ilgili teorilerden biri, kardeşi Theo’nun nişanlanma haberini öğrenmesinin bu olayda bir etkisi olduğu yönündedir.

Bir başka teoriye göre, Van Gogh 23 Aralık 1888’de ressam arkadaşı Paul Gauguin ile yaşadığı sert bir tartışmanın ardından bir öfke ve delilik anında kulağını kesti. Arles’de birlikte yaşadıkları süre boyunca, Van Gogh ve Gauguin arasındaki gerilim giderek artmış, bu da Van Gogh’un ruhsal dengesini daha da sarsmıştı.

Bir diğer olasılık, Van Gogh’un daha önce resimlerini yaptığı Roulin Ailesini kıskanmasıdır. Bu hipoteze göre, Van Gogh özellikle çocukların gördüğü ilgiyi kıskanmış ve bu duygusal çalkantının etkisiyle kendine zarar vermiştir.

Van Gogh’un neden kulağını kestiğine dair kesin bir yanıt olmasa da, bu teorilerin her biri onun içinde bulunduğu karmaşık psikolojik durumun bir yansımasıdır. Belki de gerçek sebep, tüm bu faktörlerin bir araya gelmesiyle şekillenmiştir.

Sonuç Olarak;

Sanatçının yaşadığı zihinsel rahatsızlığın ne olduğu konusunda kesin bir sonuca varmak zor olsa da, birçok uzman onun Borderline kişilik bozukluğu ile mücadele ettiğini öne sürmektedir. Uzmanlar, sanatçının özellikle absinthe gibi yüksek alkol içeren içkilere olan düşkünlüğünün zihinsel durumunu daha da kötüleştirdiğini belirtmektedir.

1889 Haziranında, Vincent Van Gogh odasının penceresinden dışarı baktı. Gün doğumu öncesi manzarayı resmetti. Bunun sonucunda unutulmaz Yıldızlı Gece tablosu ortaya çıktı. Son yıllarda araştırmacılar, tablodaki desenleri inceledi. Türbülanslı akışın özelliklerine uyup uymadığını belirlemeye çalıştılar. Sonuç olarak, desenlerin Kolmogorov’un denklemiyle benzerlik gösterdiğini keşfettiler.

Rus matematikçi Andrey Nikolaevich Kolmogorov türbülans konusunda yaptığı çalışmalarla bilinmektedir. Kolmogorov istatistiksel bir yaklaşımla bu konudaki bilinmezliği gidermeye çalışmış, bir akışkanın hızındaki değişimler ile enerjisinin sürtünme nedeniyle dağılma oranı arasında bir ilişki bulunduğunu öne sürmüştür. Kolmogorov’un 1940’lı yıllarda yaptığı bu çalışmalar günümüz türbülans modelinin temellerini oluşturmuştur.

Sanatçının psikolojik olarak çalkantılı dönemlerinde türbülansı daha iyi yansıtması bir tesadüf müydü? Yoksa bu ruh hali, türbülansı yansıtma konusunda sanatçıda bazı şeyleri mi tetiklemişti? Bu da elbette bilinmiyor. Detaylar için Van Gogh Yıldızlı Gece Tablosunun Ardındaki Matematik başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.

Kaynaklar ve ileri okumalar

• The real reason Vincent van Gogh cut off his ear. Kaynak site: Big Think. Yayınlanma tarihi: 21 Nisan 2023. Bağlantı: The real reason Vincent van Gogh cut off his ear./
• Lesso, Rosie. “Why Did Vincent van Gogh Cut Off His Ear?” TheCollector.com, Jun 4, 2024, https://www.thecollector.com/why-did-vincent-van-gogh-cut-off-his-own-ear/.
• Runyan WM. Why did Van Gogh cut off his ear? The problem of alternative explanations in psychobiography. J Pers Soc Psychol. 1981 Jun;40(6):1070-7. doi: 10.1037//0022-3514.40.6.1070. PMID: 7021798.
• Nolen, W.A., van Meekeren, E., Voskuil, P. et al. New vision on the mental problems of Vincent van. Gogh; results from a bottom-up approach using (semi-)structured diagnostic interviews. Int J Bipolar Disord 8, 30 (2020). https://doi.org/10.1186/s40345-020-00196-z

Matematiksel