Aşırı tüketildiğinde zarar vermeye başlıyor olsa da tuz aslında vücut kimyamızın yaşamsal ögelerinden biri. Ve aynı zamanda bazı bakteri türlerini öldürme gücüne de sahip. Bu nedenle tuzlu su yaraları iyileştirmek için kullanılmaktadır. Bu durumda deniz suyunda bulunan tuz da yaralara iyi gelir mi?
Yemeklere lezzet katmak için kullanılmasının yanı sıra tuz, dünya tarihinde de önemli bir rol oynamıştır. Tuz besinlerimizi korumak içinde gereklidir. Tuzlama, belirli gıda maddelerinin raf ömrünü artırmaya yardımcı olur ve onları gelecekteki tüketim için güvenli hale getirir.
Tuz Bakterileri Nasıl Öldürür?
Tuz bunu iki biçimde gerçekleştirir. İlk olarak gıdadaki nemi çeker. Daha da önemlisi besindeki bakteri ve diğer mikroorganizmaların büyümesini engeller. Tuzun bakterileri nasıl öldürdüğünü anlamadan önce, osmozun ne olduğunu anlamanız gerekir.
Suyun yarı geçirgen bir zar aracılığıyla az yoğunluklu ortamdan çok yoğun ortama geçmesine osmoz denir. Bu, doğanın denge mekanizmalarından biridir. Yüksek tuz konsantrasyonlarının bakterileri öldürmesine neden olan bu osmoz sürecidir.
Katı veya sıvı halde (tuzlu su) kullanılan tuz, temas ettiği gıdanın tuz içeriği ile dengeye ulaşma eğilimindedir. Yani, yiyeceğin içindeki suyu çeker ve yerine tuz koyar. Gıdada su/nem olmadığında salmonella ve diğer bakteriler gibi gıda kaynaklı zararlı patojenler yaşayamaz.
Deniz Suyundaki Tuz da Yaraları İyileştirebilir mi?
Büyüklerimizden duyduğumuz bu söylemin cevabı hem evet hem de hayır. Evet çünkü tuz, yazının başında açıkladığımız süre vasıtasıyla, yaraların temizlenmesine ve iyileşmesine yardımcı olur. Tuz hücrelerle temas ettiğinde sıvının vücuttan dışarı atılmasını sağlar. Sıvılarda bakteri varsa, o da dışarı atılır ve cildin temizlenmesi sağlanır.
Bu yüzden tuzlu su, antik çağlardan beri kesikleri, yaraları ve cilt tahrişlerini tedavi etmek için kullanılmıştır. Günümüzde tuzlu su solüsyonu, yaraları temizlemek ve iyileşmeyi desteklemek için tıpta da kullanılmaktadır.
Ancak deniz suyu ve tuzlu su solüsyonu benzer tuz konsantrasyonlarına sahip olsa da, yaralarda deniz suyu kullanmamalısınız. Tuzlu su, su ve %7 sodyum klorürden (yani normal sofra tuzu) oluşur. Buna karşın deniz suyu, çok çeşitli mikroorganizmalar, bakteriler ve hatta virüslere ek olarak su ve tuzdan oluşur.
Tuzlu suda bulunan %7’lik tuz konsantrasyonunun yarayı kurutucu bir etkiye sahip olduğu ve yeni doku büyümesini hızlandırdığı düşünülmektedir. Fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, yaraları %7 tuz konsantrasyonuna sahip suya batırılan farelerin 3. günde daha küçük bir yara çapına sahip olduğu ve kontrol grubuna kıyasla daha hızlı iyileştiği bulunmuştur.
Ancak kesik ve sıyrıkları iyileştirmek için denize atlamadan önce, deniz suyunda bulunan bakteri ve virüslerin etkilerini göz önünde bulundurmalıyız. Açık bir yarayla denizde yüzmek, bakterilerin yaraya girmesi ve enfeksiyona neden olması için bir fırsat sunar. Ayrıca, diyabet gibi sağlık sorunları olan veya bağışıklık sistemini zayıflatan tedaviler gören kişiler için risk daha yüksek olacaktır.
Küçük yaralarda, yüzme sırasında üzerinin kapatılması ve yaradaki kirleticilerin temizlenmesi için yüzmeden hemen sonra temizlenmesi önerilir. Daha büyük yaralarda ise, yüzmeye gitmeden önce bir sağlık uzmanıyla görüşmeniz önerilir.
Sonuç olarak
Deniz suyundaki tuz yerine tuzlu su solüsyonu sterildir ve çok daha güvenli (ve kullanışlı) bir alternatiftir. İhtiyacınız varsa tuzlu su solüsyonunu yerel eczanenizden bulabilirsiniz. Yazının devamında ayrıca göz atmak isterseniz: Neden Köprüler Yollardan Önce Buz Tutar? Tuz Buzu Nasıl Eritir?
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Treesuwan K, Jirapakkul W, Tongchitpakdee S, Chonhenchob V, Mahakarnchanakul W, Tongkhao K. Antimicrobial Mechanism of Salt/Acid Solution on Microorganisms Isolated from Trimmed Young Coconut. Microorganisms. 2023 Mar 29;11(4):873. doi: 10.3390/microorganisms11040873. PMID: 37110296; PMCID: PMC10140939.
- How to Kill Bacteria With Salt; Yayınlanma tarihi: 2 Temmuz 2019; Bağlantı: https://sciencing.com/
- Samidah S, Prihantono, Ahmad M, Jompa J, Rafiah S, Usman AN. The effectiveness of. 7% table salt concentration test to increase collagen in the healing process of wound. Gac Sanit. 2021;35 Suppl 2:S199-S201. doi: 10.1016/j.gaceta.2021.07.015. PMID: 34929811.
- Wijnker JJ, Koop G, Lipman LJ. Antimicrobial properties of salt (NaCl) used for the preservation of natural casings. Food Microbiol. 2006 Oct;23(7):657-62. doi: 10.1016/j.fm.2005.11.004. Epub 2006 Jan 10. PMID: 16943065.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
