Yapay zeka, çevrimiçi “Ben robot değilim” yani CAPTCHA testlerini geçme konusunda insanlardan daha iyi olduklarını kanıtlayan testi çoktan geçti. Peki Turing testini geçebilirler mi?
1982 yapımı Blade Runner filmini izlediyseniz, sahneyi bilirsiniz. Bir adam bir masada oturur ve sigara dumanı içinde masanın diğer tarafında oturan başka bir adamın robot olup olmadığını belirlemeye çalışır. Bu fikir bir bilim kurgu malzemesi gibi gözükse de gerçekte yüzyıllardır vardır. René Descartes, 1637’de yazdığı Metod Üzerine Söylem ( Discourse on Method) adlı kitabında bundan bahseder.
Bununla birlikte, 1950 yılında “Makineler düşünebilir mi?” sorusunu soran İngiliz matematikçi ve kriptolog Alan Turing Computing Machinery and Intelligence başlıklı ünlü makalesinde bize bir makineyi insandan ayırmanın ilginç bir yöntemini önerir.
Bu makale matematikçinin Enigma makinesinin şifresini çözerek tarihteki yerini sağlamlaştırmasından yedi yıl sonra yayınlandı. Bu, ilkel elektronik bilgisayarların yeni ortaya çıkmaya başladığı bir zamandı. Dolayısıyla Turing, aslında bir düşünce deneyi yapmıştı. O zamanlar kendisi bunu taklit oyunu olarak isimlendirse de daha sonraları Turing testi olarak bilinmeye başladı.
Turing Testi Nedir? Nasıl Çalışır?
Bir kişi ( C) farklı bir odada bulunan A ve B oyuncularına yazılı sorular soran bir sorgulayıcı rolünü oynar. A ve B’den biri insan, diğeri ise bilgisayardır. Amaç, sorgulayıcının hangi oyuncunun bilgisayar olduğunu belirlemesidir.
Çeşitli sorular sorulur ve cevaplar değerlendirilir. Buna göre hangisinin hangisi olduğunu anlaşılmaya çalışılır. Turing Testi sırasında sorulan soruların özellikle derinlemesine veya karmaşık olması gerekmez. Sıradan, hatta sıkıcı sorular yeterli olacaktır. Bilgisayar, sorgulayıcıyı, “kandırırsa” yani sorgulayıcı yanıtların bir insan tarafından verildiğini düşünürse bilgisayar Turing testini geçer.
Geçmişte Bilgisayarlar Turing Testini Geçti mi?
Bugüne kadar bazı bilgisayarlar testi geçmeye oldukça yaklaştı. 1966’da bilgisayar bilimcisi Joseph Weizenbaum, sorgulayıcıların sorularında anahtar kelimeleri aramak ve bunları ilgili yanıtlar vermek için kullanmak üzere programlanmış ELIZA adlı bir sohbet robotu geliştirdi. Soru anahtar kelime içermiyorsa, bot soruyu tekrarladı veya genel bir yanıt verdi. ELIZA, bu sadece bazı insan sorgulayıcıları kandırmayı başardı.
2014’te bir bilgisayar algoritması, sorgulayıcıların üçte birini kendisinin bir insan olduğuna başarıyla ikna etti. Eugene Goostman adlı bu algoritma, Ukraynalı 13 yaşında bir çocuk olduğunu iddia etti. Ancak bu onun gerçekten akıllı olduğunu gösteriyor muydu? Cevap tartışmalı.
Aslında Turing testleri, kısmen kuralların belirsizliği ve testlerin farklı tasarımları nedeniyle bilgisayar bilimcileri arasında oldukça tartışılmaktadır. Tahmin edeceğiniz gibi bu sebepten dolayı bozuk bir İngilizce ve yeterince olgunlaşmamış dünya görüşleri fazla da şüphe uyandırmadı.
2018 yılında, Google CEO’su Sundar Pichai, şirketin Duplex adlı sanal asistanının bir kuaför salonunu arayarak başarılı bir şekilde randevu aldığını bizlere göstermişti. Bu aslında resmi olmayan Bir Turing testiydi. Telefonu açan kadın bir bilgisayarla konuştuğunu fark etmedi.
Ayrıca yakın zamanda ChatGPT de Turing testini geçmeyi başardı. Ancak ChatGPT, Turing testini geçen ilk chatbot değil. Google’ın LaMDA (Language Model for Dialogue Applications) modeli, geçen yaz Turing testini geçmeyi başaran ilk yapay zeka olmuştu.
Milyonlarca İnsan Çevrimiçi Turing Testine Katıldı
AI21 Labs, bu baharda 2 milyondan fazla katılımcının web sitesi aracılığıyla 15 milyondan fazla sohbete katıldığı bir sosyal deney gerçekleştirdi. Her sohbetin sonunda katılımcının, sohbet ortağının insan mı yoksa yapay zeka botu mu olduğunu tahmin etmesi gerekiyordu.
İnsanlar konuştukları kişinin insan olup olmadığını anlamak için, genellikle daha fazla argo ve daha fazla yazım hatası kullandı. Ancak tüm bunlar yapay zeka botları tarafından da taklit edilecekti. Genel olarak, insanlar konuşmaların yalnızca yüzde 68’inde partnerlerinin kimliğini doğru tahmin etti. Rakipleri bir sohbet botu olduğunda, yüzde 60 oranında doğru tahminde bulundular. Ancak bir insan arkadaşla konuştuklarını yüzde 73 oranında doğru bir şekilde tespit edebildiler.
Bu mükemmel bir Turing Testi olmasa da, AI21 Laboratuvarları’nın “İnsan mı Değil mi ” deneyi, yapay zeka modellerinin, insanları kandırmaya yetecek kadar ikna edici bir şekilde insan konuşmasını taklit edebildiğini bizlere gösterdi.
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- What single word defines who you are?; Yayınlanma tarihi: 21 Kasım 2018; Bağlantı: http://www.bbc.com/
- “Human Or Not”: Millions Of People Just Participated In An Online Turing Test. Yayınlanma tarihi: 23 Ağustos 2023. Bağlantı: https://www.iflscience.com/
- Raphael Rosen; From Klein Bottles to Chaos Theory, a Guide to the Nerdiest Math Facts. Theorems, and Equations
- The Turing test: AI still hasn’t passed the “imitation game. Yayınlanma tarihi: 7 Mart 2022; Bağlantı: https://bigthink.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
