Bazı matematikçiler dehalarının yanı sıra tuhaf kişilikleriyle dikkat çeker. Ancak içlerinden biri, tarihe korku salan eylemleriyle kazınmıştır: Unabomber lakaplı Theodore John Kaczynski.
Akademik başarısıyla parlayan genç bir matematikçiyken, modern teknolojiyi eleştiren bombalı saldırılar düzenleyen bir anarşiste dönüşen Kaczynski’nin hayatı, hem hayranlık hem de dehşet uyandırıyor.
Theodore Kaczynski Kimdir?
Kaczynski, 22 Mayıs 1942’de Polonya kökenli işçi bir ailenin çocuğu olarak Illinois, ABD’de dünyaya geldi. 15 yaşında liseden mezun oldu ve 16 yaşında tam bursla Harvard Üniversitesi’ne kabul edildi. Bu süreçte IQ’sunun 167 olduğu ölçüldü. Harvard’da matematik eğitimi aldı ve ardından Michigan Üniversitesi’nde yüksek lisans (1964) ve doktora (1967) derecelerini tamamladı. Henüz 25 yaşında, Kaliforniya Üniversitesi Berkeley’de tarihin en genç yardımcı doçenti oldu.
Harvard’dan 1962’de matematik alanında lisans derecesi ile mezun oldu. Daha sonra aynı konuda Michigan Üniversitesi’nden bir yüksek lisans (1964) ve bir doktora (1967) derecesi alacaktı. Eğitimini tamamladığında 25 yaşındaydı. Devamında Berkeley’deki California Üniversitesine girdi. Bu sayede tarihindeki en genç yardımcı doçent oldu.
Kaczynski, akademisyenler tarafından birinci sınıf zekasıyla övülüyor ve gelecekte önemli buluşlara imza atacağı düşünülüyordu. Ancak bu dönemde, dikkat çeken bazı tuhaf alışkanlıkları da vardı. Aşırı utangaçlık, vücut seslerine karşı aşırı duyarlılık, sürekli sallanma davranışı ve mikrop ya da hastalık konularında aşırı hassasiyet gibi özellikler taşıyordu. Bu süreçte, birkaç başarılı matematiksel inceleme yayımladı. Ancak iki yıl sonra, herhangi bir açıklama yapmadan üniversitedeki görevinden istifa etti.
Berkeley’den ayrıldıktan sonra Kaczynski, Montana’daki ormanda inşa ettiği kulübeye taşınmadan önce iki yıl boyunca ailesiyle birlikte yaşadı. Daha sonra kendi elleriyle yaptığı bu kulübeye yerleşti. Bu süreçte, çok az bir parayla yaşamını sürdürdü ve avcılık ile organik tarım gibi hayatta kalma becerilerini öğrenerek doğayla iç içe bir hayat kurmaya çalıştı.
Theodore Kaczynski Unabomber’a dönüştü
1975 yılına gelindiğinde Kaczynski, evinin çevresindeki emlak ve endüstriyel gelişmelerden rahatsız olmaya başladı. Anarşist filozof Jacques Ellul’un yazılarından etkilenen Kaczynski, bu kalkınmayı sabote etmek için harekete geçti ve ilk olarak Lincoln bölgesindeki şantiyeleri tahrip etmeye başladı. Bu, onun daha büyük eylemlerinin yalnızca bir başlangıcıydı. Kaczynski, bu dönemde “teknolojiye kökten son vermek” fikrini dile getirmeye başladı ve ardından daha sistematik sabotajlar gerçekleştirdi.
Kaczynski, 1978 yılında başlattığı bombalı saldırılarla 17 yıl boyunca akademisyenlere, iş insanlarına ve rastgele sivillere ev yapımı bombalar yolladı. Bu bombaları bazen posta yoluyla, bazen de bizzat hedeflerine ulaştırdı.
İlk hedefi, Northwestern Üniversitesi’nde görev yapan profesör Buckley Crist oldu. Ancak Crist, şüpheli paketi yetkililere bildirdi. Paketi açan bir güvenlik görevlisi, bombanın patlaması sonucu elinden yaralandı. Bu olaydan sonra Kaczynski, posta yoluyla bomba göndermeye devam etti. 1979 yılında bir ticari uçağın kargo ambarına yerleştirdiği bomba ise FBI’ın devreye girmesine neden oldu ve soruşturma daha kapsamlı bir hal aldı.
Aralık 1985’te, Sacramento’da bir bilgisayar mağazası sahibi olan Hugh Scrutton’a gönderdiği bomba patladı ve Scrutton’ın hayatını kaybetmesine neden oldu. Bu olay, Kaczynski’nin ilk ölümcül saldırısıydı. Kaczynski, toplamda 16 bomba göndererek 3 kişinin ölümüne ve 23 kişinin yaralanmasına neden oldu.
FBI, bu olaylarla ilgili soruşturmayı “UNABOM” (üniversite ve havayolu bombacısı) adıyla yürütmeye başladı. Medya, bu adlandırmayı kullanarak saldırganı “Unabomber” olarak tanıttı. Bu süre boyunca Kaczynski’nin kimliği yetkililer tarafından bilinmiyordu. Ancak 1995 yılında manifestosunu yayınlaması ve medyada duyurulmasıyla birlikte bu durum değişecekti.
Theodore Kaczynski Nasıl Yakalandı?
1995 yılında Kaczynski, 50’den fazla sayfa ve 35.000 kelimeden oluşan manifestosunu The Washington Post ve The New York Times gazetelerine gönderdi. Manifestosunun yayımlanması koşuluyla bombalı saldırılara son vereceğini, aksi halde saldırılarına devam edeceğini bildirdi. Bu süreçte Kaczynski’nin kimliği hâlâ belirsizdi.
Manifesto, gazetelerde 19 Eylül 1995 tarihinde özel bir ek olarak yayımlandı. İlginç bir şekilde, eleştirmenler ve akademisyenler Kaczynski’nin şiddet içeren eylemlerini kınasalar da, manifestosundaki fikirlerin bir kısmını mantıklı ve tartışmaya değer bulduklarını dile getirdi. Bu durum, metni daha fazla tartışmanın odağı haline getirdi.
Manifestoyu yazan kişinin kimliği henüz bilinmiyordu, ancak metni okuyan Kaczynski’nin küçük kardeşi David, yazının abisi Theodore Kaczynski’ye ait olduğunu fark etti. Abisiyle kopuk bir ilişkisi olan David, bu bilgiyi paylaşmak için FBI’a başvurdu.
David, yıllar boyunca Ted’den aldığı mektupları FBI ile paylaştı. Müfettişler, daktiloyla yazılmış bu mektupları manifestonun sayfalarıyla karşılaştırdı ve her iki metnin de aynı kişi tarafından yazıldığını doğruladı. Bu kritik kanıt, soruşturmanın gidişatını değiştirdi.
1996 yılında tutuklanmasının ardından Bay Kaczynski’nin olağanüstü biyografisi ortaya çıktı.
3 Nisan 1996‘da, FBI memurları Montana’daki kırsal kulübeye baskın düzenledi. Baskın sırasında Kaczynski, etrafı bomba yapım malzemeleriyle çevrili, dağınık bir halde bulundu. Ele geçirilen deliller, onun uzun süredir planladığı eylemleri ortaya koydu.
Yargılama sürecinin sonunda Kaczynski, ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Savunma sırasında, avukatları onun akıl ve ruh sağlığının bozuk olduğunu iddia etti. Ancak Kaczynski, bu savunmayı reddetti ve duruşuyla, davanın daha fazla tartışılmasına yol açtı.
Kaczynski, hapisteyken iki kitap yazıp yayımladı. Bu kitaplarında, manifestosunda öne sürdüğü fikirlerini daha da geliştirdi. 2021 yılında sağlık sorunları nedeniyle hapishanenin tıp merkezine nakledildi. Ancak, 10 Haziran 2023 sabahının erken saatlerinde, 81 yaşında hücresinde yaşamını yitirdi. Kaczynski’nin ölümü, hem fikirlerinin hem de tartışmalı hayat hikayesinin yeniden gündeme gelmesine neden oldu.
Theodore Kaczynski’nin aykırı fikirleri bir psikoloji deneyi ile mi oluştu?
Ölümünden bu yana ünü azalmış olsa da, Murray zamanının en önemli bilim insanlarından biriydi. Ancak deneyleri çoğu zaman başarılarına gölge düşürmüştü.
Henry Alexander Murray, Harvard Üniversitesi’nde Amerikalı bir psikologdu. 1959’dan 1962’ye kadar lisans öğrencileri üzerinde bir dizi psikolojik deney yapmıştı. Bu deneylerin temel amacı, bireyin doğuştan gelen gereksinimlerini anlayarak bir insan kişiliği teorisi geliştirmekti.
Murray’nin temel psikolojik gereksinimleri tanımlaması daha sonraki dönemde Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Pozitif Psikoloji için bir temel oluşturdu. Ancak, özellikle öğrenciler üzerinde gerçekleştirdiği deneyler nedeniyle ciddi eleştirilere maruz kaldı.
Theodore Kaczynski, Harvard’da öğrenci olduğu dönemde, psikolog Henry Murray liderliğinde yürütülen deneylere katıldı. Deneylerde araştırmacılar, deneklerin fizyolojik tepkilerini ölçmek için onları elektrotlara bağladı. Ardından saatlerce hakaret ve kişisel saldırılara maruz bıraktı.
Kaczynski, 1959’da başlayan ve üç yıl süren bu deneylere 200 saatten fazla katılım sağlamıştı. Daha sonraki testlerde, Kaczynski’nin hem aile üyelerine hem de üniversite profesörlerine karşı bir nefret geliştirdiği ortaya çıktı. Araştırmacılar, Kaczynski’nin yaşadığı birçok sorunun kökeninde bu deneylerin yer aldığını savunuyor. Ancak bu bağlantının kesinliğini kanıtlamak mümkün olmamıştır.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Unabomber (Ted Kaczynski). Yayınlanma tarihi: 10 Haziran 2023; Kaynak site: History. Bağlantı: Unabomber (Ted Kaczynski)/
- Ted Kaczynski, ‘Unabomber’ Who Attacked Modern Life, Dies at 81. Yayınlanma tarihi: 10 Haziran 2023. Bağlantı: Ted Kaczynski, ‘Unabomber’ Who Attacked Modern Life, Dies at 81l
Matematiksel
