Tıp ve Sağlık

Snellen Göz Testi Görme Kalitemizi Nasıl Belirler?

Hepimiz baktığımız şeyi net olarak görmek istesek de bunu yapamayız. Bunun nedeni bir çoğumuzun gözlerinin bozuk olmasıdır. Bunun sonucunda da göz muayenesi olmaya gittiyseniz muhtemelen Snellen Göz Testi ile karşılaşmışsınızdır.

snellen göz testi
Snellen göz çizelgesi, genellikle göz uzmanları tarafından, okullarda ve görme testinin yapıldığı diğer ortamlarda kullanılan, büyük ve küçük harflerden oluşan klasik bir çizelgedir.

Göz doktoru muayenehanelerinde görmeye alışık olduğumuz Snellen göz testi bir kişinin ayırt edebileceği görsel ayrıntı düzeyini belirleyerek görme keskinliğini ölçmek için kullanılan çizelgedir. Bu çizelge Hollandalı göz doktoru Herman Snellen tarafından 1862’de geliştirilmiştir. Test o zamandan itibaren birçok ülkede tıp uzmanları tarafından kullanılmaktadır.

Bu testin ve gerekli diğer muayeneler sonucunda da göz doktorumuz bize 20/20, 20/25 veya 20/25 görüş gibi bazı rakamlardan bahseder. Kimi zaman 20 yerine 6’da kullanılmaktadır. Peki ama bu rakamlar tam olarak ne anlama gelir ve test nasıl çalışır?

Snellen Göz Testi
Herman Snellen, Hollandalı bir oftalmologdu ve 1862 yılında Snellen Göz Tablosu olarak bilinen bir göz testi tablosunu geliştiren kişiydi. Bu göz tablosu, görme keskinliğini ölçmek için yaygın olarak kullanılan bir araçtır. Snellen, bu tabloyu hastaların göz doktorları tarafından kullanılan bir tıbbi cihaz olarak tasarladı.

Snellen Göz Testi Görme Keskinliğimizi Nasıl Belirler?

Bu test belli geometrik kurallara göre oluşturulmuştur ve her alt satırında boyutu giderek küçülen 11 satırlık blok büyük harf içerir. Geleneksel çizelgede, ilk satır tek bir E harfinden oluşur. Çizelgede ve sadece C, D, E, F, L, O, P, T ve Z harfleri kullanılır.

Snellen Göz Testi
Bu standart şema, üst satırda büyük tek bir harfle başlayan 11 satırlık blok harflerden oluşur. Her satırdaki harf sayısı yukarıdan aşağıya doğru artar. Harflerin boyutu giderek azalır ve sonraki her satırda daha fazla harfe izin verilir.

Bahsettiğimiz 20 aslında uzunluk ölçüsünü belirler. Bu muayene esnasında 20 feet mesafeden kontrol edildiğimiz anlamına gelir. 20 feet ise yaklaşık 6 metre kadardır. Yani göz keskinliğinizi ölçmek için yapmanız gereken 6 metre mesafede oturmak, tek gözünüzü kapatmak ve açık olan gözünüz olan çizelgede kaçıncı sıraya kadar okuduğunuzu kontrol etmektedir.

Her harf satırına, onu okumak için gereken görme keskinliğini gösteren bir oran atanmıştır. Bir kişinin okuyabileceği en son satırın karşısındaki oran, kişinin o göz için görme keskinliğini temsil eder.

Amerika Birleşik Devletleri’nde en üst düzey 20/20 olarak tanımlanmaktadır. Metrik sistemi kullanan ülkelerde ise bunun karşılığı 6 / 6 biçimindedir. Amerikan Oftalmoloji Akademisi tarafından kullanılan standart bir Snellen göz çizelgesi örneği, 20/20’yi Satır 7’ye yerleştirir. Ancak yukarıdaki örneğimizde de görebileceğiniz gibi aslında tek bir çizelge yoktur. Bu nedenle doktorunuzun kullandığı çizelge sağlıklı bir gözü başka bir satırla eşleştirebilir.

1’den küçük bir oran (örneğin, 6/10) normalden daha kötü görmeyi gösterir; 1’den büyük bir oran ise (örneğin, 6/5) normalden daha iyi görmeyi ifade edecektir.. Aşağıdaki görselde bu oranların ne anlama geldiğini daha rahat anlayabilirsiniz. 20/200’de yasal olarak kör kabul edilirsiniz. Çünkü büyük E’yi dahi görememektesiniz.

Görme Keskinliği Oranları Ne Anlama Geliyor?

Snellen Göz Testi
Görselde normal görme (20/20), normale yakın görme (20/40), düşük görme (20/100) ve çok az görme (20/200) biçiminde farklı görüş örnekleri örneklenmiştir. 20/20 vizyonda her şey nettir. 20/40 ile beşinci satıra kadar net görebilirsiniz. 20/100 ile ikinci satıra kadar net görebilirsiniz. Ancak 20/200’de yasal olarak kör kabul edilirsiniz. Çünkü büyük E’yi dahi görememektesiniz.

Görme keskinliği, gördüğünüz şeylerin şekillerini ve ayrıntılarını ayırt etme yeteneğinizi ifade eder. Ancak bu test genel görüşünüzün sadece bir yönünü ortaya koyar. Renkli görme, çevresel görüş ve derinlik algısı gibi şeyleri ölçmez. Yani görüşünüzün kalitesini belirlemez. Birçok insanın görme keskinliği normalden daha iyi anlamına gelen 20/15 düzeyindedir. Hava kuv­vetleri pilotları son satırı yardım almaksızın okuyabilmeli, yani 6/5 görüşe sahip olmalıdırlar

Snellen göz testi aslında birçok noktadan eleştirilen bir ölçüm aracıdır. Bunun nedenleri arasında, satırlar arasındaki boşluğun, aynı biçimde harfler arasındaki boşluğun yeterli olmaması gelir. Bu durumun ölçüm değerlerini etkileyeceği öne sürülür.

Bir başka eleştiri de, harflerin satırları arasındaki oranların düzensiz olmasıdır. Bu eleştirilerin neticesinde, bu teste alternatif olarak başka çizelgeler geliştirilmiştir. Ayrıca okuma yazması olmayan ya da küçük çocuklar için harfler yerine şekiller kullanılan başka çizelgeler de mevcuttur.

Snellen göz testi tablosunun versiyonlarına çevrimiçi olarak da erişebilirsiniz, ancak monitör boyutu ve ekran çözünürlüğü gibi pek çok değişken nedeniyle doğru sonuçları elde etmek kolay değildir. Bu nedenle göz doktorunuzu düzenli olarak ziyaret etmeyi ihmal etmeyiniz.

Yazının sonunda ayrıca göz atmak isterseniz: Gözde Uçuşan Cisimler Nedir? Bu Garip Şekiller Neden Oluşur?


Kaynaklar ve ileri okumalar:

  • Snellen chart; Bağlantı: https://www.britannica.com/
  • How the 20/20 Vision Scale Works; Yayınlanma tarihi: 31 Aralık 2013. Bağlantı: How the 20/20 Vision Scale Works
  • Yeung WK, Dawes P, Pye A, et al. eHealth tools for the self-testing of visual acuity: a scoping review. Nature Partner Journals. Aug 2019;2(82):1-6. doi:10.1038/s41746-019-0154-5

Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Temel eğitimimi Kadıköy Anadolu Lisesinde tamamladım. Devamında Marmara Üniversitesi İngilizce Matematik Öğretmenliği bölümünü bitirdim. Çeşitli özel okullarda edindiğim öğretmenlik deneyiminin ardından matematiksel.org web sitesini kurdum. O günden bugüne içerik üretmeye devam ediyorum.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir