Bir çok kişi çevrimiçi sağlık bilgilerine fazla güvenir. Farkına varmasalar da bu kişiler, interneti kullanarak sürekli sağlık sorunları hakkında endişelenme, anlamına gelen Cyberchondria yani Türkçe telaffuz edersek Siberkondri hastalığı adı verilen bir sorunu yaşayacaklardır.
Diyelim ki spor yaparken bir anda göğsünüzde bir sertlik hissetiniz. Bu sırada aklınıza bir kaç ay önce meme kanseri teşhisi konan, sizinle aynı yaştaki arkadaşınız geldi. Bu durumda çok büyük ihtimal ile korkacak ve devamında telefonunuzdan “sağ göğüste sertlik hissi” gibi bir şeyler yazacaksınız. Sayfayı aşağıya doğru kaydırdığınızda da alacağınız cevap muhtemel meme kanseri olacaktır.
Bundan sonra akla gelmesi gereken ilk şey elbette doktora gitmektir. Ancak büyük bir ihtimal ile meme kanseri hakkında okumaya devam edeceksiniz. Sonucunda tıbbi tanılardan tutunda, bu konuda mücadele veren kadınların yaşam hikayesine dek pek çok şey okuyacaksınız. Hatta muhtemel alternatif tedavi yöntemlerine bile erişeceksiniz.
Kaygınızın giderek artıyor olması son derece normal bir durumdur. Ancak mamografi randevunuzdan sonra hiçbir hastalığınızın olmadığınızı öğrendiğiniz zaman, neden kendinize bu psikolojik eziyeti yaşattığınızı merak etmeniz de olasıdır. Bunun açıklaması sizin kısa süreliğine de olsa eski adıyla hastalık hastası yeni adlandırılış biçimiyle de siberkondri hastası olmanızdır.
Siberkondri Hastalığı Nedir?
“Siberkondri” terimi, “siber” (çevrimiçi dünya) ve “hipokondri” (tıbbi hastalık korkusu) kelimelerinin birleşimiyle oluşturulmuş bir terimdir. Siberkondri, bireylerin internette takıntılı bir biçimde sağlık bilgisi araması sonucunda sağlık kaygısına kapılması ve kendisine elde ettiği bilgiler ışığında hastalık teşhisi koyması anlamına gelir. Bu terim tıbbi bir terim olarak 2000’li yıllardan beri kullanılmaktadır.
Boğazınızda bir gıdıklanma oluştu veya aniden kolunuzda pembemsi bir döküntü ortaya çıktı diyelim. İnternetin hayatımıza dahil olmadığı evrelerde, bu tip bir sorunla karşılaşsanız, muhtemelen ya fazla önemser nasılsa geçer diye düşünür, ya da sorun ciddileşir ise profesyonel yardım almaya çalışırdınız.
Ancak artık günümüzde süreç değişti. Bu sorunların , teşhis ve olası tedavisi birkaç fare tıklamasından daha uzakta değildir. Oysa ki sizin yaşadığınız bu sağlık endişelerinizi gidermeniz gereken yer internet ortamı değildir. Siberkondrisi olan bireyler, bilgi kirliliğinin kol gezdiği dijital ağlarda da gezineceklerdir. Bu ağlarda sağlık tavsiyeleri ve hastalıklara karşı tedavi yöntemleri hakkındaki birçok içerik asılsızdır ya da en iyi ihtimal ile güncel değildir.
Ayrıca hepimiz gerilimi tırmandırmayı ve mümkün olan en kötü senaryoyu gözden geçirmeyi severiz. Başımız ağrısa, uykusuz geçen bir gecen önce aklımıza ilk olarak beyin tümörü gelir. Bunun bir uzantısı olarak da internet aramalarında tıklayacağımız bağlantılar en kötü senaryolar ile ilgili olacaktır. Bu da bu konuların internette daha önde çıkmasına, daha önde çıktıkça da daha fazla kişinin bu konularda yazılar yazmasına neden olacaktır.
Bir web sitesinin Google aramalarda ön planda olması, kesin doğru bilgi verdiği anlamına gelmemektedir. Ayrıca unutulmaması gereken şey bu yazıları yazan kişilerin çoğunlukla tıp uzmanı olmadıklarıdır. Hatta bazı sitelerin size en kötü senaryoyu göstererek finansal kazançlarını arttırdıkları da bilinmektedir.
Siberkondri Olumsuz Sonuçlara da Neden Olacaktır
Siberkondri, kişilerin herhangi bir küçük semptomu büyük bir sağlık sorunu olarak görmelerine neden olabilir. Bu, gereksiz yere endişelenmelerine ve kaygı yaşamalarına yol açar. Siberkondri, kişilerin çevrimiçi sağlık bilgilerine aşırı güvendiği ve sık sık tıbbi testler veya muayeneler yaptırdığı bir duruma da yol açar. Bu tür gereksiz tıbbi müdahaleler hem zaman kaybına hem de sağlık sistemine gereksiz yüke neden olur.
Sonuç olarak internetteki bilgi bolluğu bize her zaman yardımcı olmaz. Bunun yerine büyüyen paranoyayı besler ve artan miktarda kaygı ve strese yol açar. Bu nedenle internetin iki ucu keskin bir kılıç olduğunun farkına varın. Gerçek tıp uzmanlarından bilgi edinme şansınız varsa elbette bundan faydalanın. Ancak şu lütfen okuduklarınızdan yola çıkarak ne kendinize ne de bir başkasına tanı koymayın. İşi bu noktada kesinlikle uzmanına bırakın.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Mathes BM, Norr AM, Allan NP, Albanese BJ, Schmidt NB. Cyberchondria. Overlap with health anxiety and unique relations with impairment, quality of life, and service utilization. Psychiatry Res. 2018 Mar;261:204-211. Epub 2018 Jan 3. PMID: 29324396.; DOI: 10.1016/j.psychres.2018.01.002
- Confessions of a Cyberchondriac. Yayınlanma tarihi: 12 Ağustos 2019; Bağlantı: https://www.healthline.com/
- How to Overcome Being Cyberchondriac?. yayınlanma tarihi: 5 Ağustos 2021; Bağlantı: https://medicalfuturist.com/how-to-overcome-being-cyberchondriac/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
