1901’de, 20. yüzyılın en ünlü metafizik deneylerinden biri Massachusetts’li bir doktor tarafından gerçekleştirildi. Adı Duncan MacDougall’dı ve kendisi insan ruhunun bir ağırlığı olması gerektiğine inanıyordu. Onun bu deneyi günümüzde 21 Gram deneyi adı ile biliniyor. Çünkü kendisi insan ruhunu ölçmüş ve 21 gram olduğunu iddia etmişti.
Peki ruh gerçekte ne kadar ağırdır? Elbette kimse bunu söyleyemez. Bilim, ruhun var olduğunu kanıtlayamaz ve bilim insanları onu tartamaz. Ancak bir doktorun tam da bunu yapma girişimi ortaya tuhaf bir hikaye çıkarır. Onun bu hikayesi 2003 yapımı “21 gram” filmi ile de ekranlara yansımıştır.
Kasım 1901’de, bir Massachusetts hastanesinde çalışan doktor Duncan MacDougall, insan ruhunun bir yer kapladığı ve bundan ötürü de bir ağırlığı olması gerektiği şeklindeki görüşünü özetledi. Bu düşüncenin eşliğinde, ölüm döşeğindeki hastaların ölümden önce, ölüm anında ve ölümden hemen sonraki ağırlıklarını ölçtü.
Ölçümlerini karşılaştıran MacDougall, insanların ölümden sonra 21 gram kaybettiğini kaleme aldı. MacDougall’ın yaptığı deneyler bilim dünyasında elbette kabul görmedi. Ancak 21 gram deneyi bugüne kadar bizimle kaldı.
21 Gram Deneyi Nasıl Düzenlendi?
1901’de MacDougall, bir huzurevinden dördü tüberkülozdan, biri diyabetten ve biri de belirtilmeyen nedenlerden muzdarip altı ölümcül hastayı deneyi için seçti. Yapması gereken tek şey bir hastalar ölene dek başlarında beklemekti.
Öncelikle gerekli hassas tartım düzeneğini planladı. Fazla zamanı kalmadığını öğrendiği ilk hastasını yatağıyla birlikte tartmak için bir baskülün üzerine çıkardı. Gerekli ölçümünü yaptı. Ter ve idrar gibi vücut sıvılarının ve oksijen ve nitrojen gibi gazların kayıplarını hesaplamalarına dahil etti. Ve sonrasında beklemeye koyuldu. Yaklaşık dört saat sonra hasta son nefesini verdi ve ölçüm tekrarlandı. Kayıp, 21 gram kadardı.
Daha sonra, ölüm zamanının yaklaştığını belirlediği diğer hastalarını da aynı yatağa yatırdı ve benzer bir biçimde ölçümlerine devam etti. Diğer hastalarında da benzer kilo kaybı gözlemledi, ancak sonuçlar tutarlı değildi. Sadece bir hastada, ölüm zamanı ile aynı zamana denk gelen, yaklaşık 21.3 gram bir ağırlık düşüşü olmuştu.
MacDougall, diğer hastanın sonuçlarını, ölçeklerin “iyi ayarlanmadığı” gerekçesiyle göz ardı etti. Daha sonra deneyini on beş köpekle tekrarladı. Hiçbiri, ağırlıkta önemli bir düşüş kaydetmedi. Kendisinin bu konudaki açıklaması basitti. Sonuçta köpeklerin bir ruhu olamazdı. Deney sonuçları “American Medicine” dergisinin Nisan 1907 sayısında yayımlandı.
21 Gram Deneyi Bilim Dünyasında kabul Görmedi
Çalışması beklendiği üzere medyanın ilgisini çekti ama meslektaşı olan bilim insanlarından beklediği saygıyı göremedi. İngiliz tıp dergisi Lancet, MacDougall’ın bulgularını ciddiye dahi almadı. Bu sonucun MacDougall’ın ve ona yardımcı olan kişilerin bulguları istedikleri yöne çekmelerinden kaynaklandığını yazdı. Ayrıca makalesi, onun ve Augustus P. Clarke arasında bir tartışma başlattı.
“Psişik işlevler” ve “canlandırma ilkeleri” hakkında çok fazla fikir vardır. Ayrıca onun yaşadığı zamanların fMRI ve DNA’dan habersiz olduğumuz zamanlar olduğunu anlamak önemlidir.
Clarke, ölüm anında akciğerlerin kanı soğutmayı durdurarak vücut sıcaklığının hafifçe yükselmesine neden olduğunu ve bu durumunda cildin terlemesine yol açtığına dikkat çekti. MacDougall, dolaşımın ölüm anında durduğunu, böylece cildin sıcaklıktaki artışla ısınmayacağını savunarak cevap verdi. Tartışma 1907’nin sonuna kadar sürdü. Bu süreç esnasında iki tarafından destekçileri birikti.
Dört yıl boyunca MacDougall cephesinde her şey sessiz kaldı. Ancak 1911’de The New York Times’ın ön sayfasını bahsi yükselttiğine dair bir duyuruyla süsledi. Bu sefer insan ruhunu tartmayacaktı. Onu vücuttan ayrıldığı anda fotoğraflayacaktı.
Bunun için bazı denemeler yapsa da elbette başarılı olamadı. MacDougall 1920’de, kırk iki yaşında karaciğer kanserinden öldü. Arkasında küçük bir ateşli taraftar grubunu ve bu saçmalığın bu kadar uzun sürdüğüne inanamayan çok daha büyük bir doktor grubunu bıraktı.
Kendisi, son nefesini verinceye kadar ölüm sürecine olan ilgisini sürdürdü. Hastalığa yakalanmasından itibaren kendi vücudunu yakından inceledi. Yerel bir gazetede onunla ilgili verilen ölüm ilanında, kendi ölümünden “izlediği en ilginç ölüm” olarak söz ettiğini yazıyordu.
Popüler Kültürde 21 Gram Deneyi
McDougall’ın deneyine bilimsel ilgi olmasa da ruhun bir ağırlığı olduğu düşüncesi popüler kültürde yer edindi. Ruhun 21 gram ağırlığında olduğu fikri romanlarda, şarkılarda ve filmlerde ortaya çıktı. Bu düşünce, başrollerini Sean Penn ve Benecio Del Torro’nun paylaştığı Hollywood filmi 21 Gram’a adını verdi. Filmin senaristi bir onsun dörtte üçünü (MacDougall’ın ölçtüğü ruh ağırlığını) metrik sisteme çevirmiş ve 21 gramı elde etmişti.
Sonuçta zaman içinde popüler kültür bir yana, bilimsel bakış açısı diğer yana ayrıldı. Günümüzde ruh ile ilişkilendirilen tüm fonksiyonların aslında beyinle ilgili olduğunu biliyoruz. Ancak yine de bu bilginin yerleşik düşünceleri değiştirmesi kolay değildir.
Bu nedenle parapsikoloji ile ilgilenen bir kişiye ruh tartma deneylerinden bahsederseniz, muhtemel olumlu bir bakış açısı sergilediğini göreceksinizdir. Bu fikir spritüal bakış açısı ile uyum göstermektedir.
Kabul edelim ki bilim ne kadar ilerlerse ilerlesin hala bazı konularda bilgisiziz. Hala evren ve hatta beynimiz hakkında anlayamadığımız çok şey var. Ve tüm bu karanlık köşelerde hala ruhu arayan insanları buluyoruz. Bazıları onu eninde sonunda kuantum parçacıkları arasında keşfedeceğimizi iddia ediyor. Diğerleri, beynimizin ürettiği elektromanyetik dalgalarla ilgili olduğu konusunda ısrar ediyor.
Sonuç olarak Evren, cevapları dışarıda bir yerlerde olan gerçek çözülmemiş gizemlerle doludur. Akıldan çıkmayan bir dizi deney yapmak için ölülerin ruhlarına ihtiyacımız yok. Ölçülebilir, fiziksel evren yeterince ürkütücüdür.
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- 21 Grams: The Weight of The Soul; yayınlanma tarihi: 3 Ocak 2022; Bağlantı: https://www.amusingplanet.com/
- The Man Who Tried to Weigh the Soul; yayınlanma tarihi: 4 Kasım 2015; Kaynak site: Discover Magazine. Bağlantı: The Man Who Tried to Weigh the Soul/
- How much does the soul weigh? Yayınlanma tarihi: 25 Temmuz 2022; Kaynak site: Live Science. Bağlantı: How much does the soul weigh? /
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
