Rastgele bir sayı seçmeniz istendiğinde, insanlar genellikle gerçekten rastgele bir sayı seçmekte zorlanır. İlginç bir şekilde, birçok insan aynı sayıları seçme eğilimindedir ve 37 sayısı bu tür seçimlerde oldukça yaygın bir tercihtir.
Bu fenomen, farklı kültürlerde ve bağlamlarda gözlemlenmiştir ve sonuçlar 37 sayısının rastgelelik açısından bir şekilde cazip olduğunu göstermektedir.
37 Sayısı Neden Rastgele Bir Seçim Değildir?
Rastgeleliği düşündüğümüzde genellikle kaotik ve öngörülemeyen bir şey akla gelir. Oysa ki binlerce kişinin dahil edildiği bir çok araştırma ile doğrulanan bir gerçek vardır. Aslında rastgele düşündüğümüzü sansak da çoğu zaman bunu başaramayız.
Gerçekten araştırma sonuçlarının da gösterdiği gibi bir ile 100 arasında rastgele sayı söyle dendiğinde en çok 37 ve devamında onun tersi olan 73 sayısını tercih ediyoruz. Bu sayıları 7 ve 77 sayıları takip ediyor. En az seçilen sayı ise 90. Bunu 30, 40, 70, 80 ve 60 takip ediyor.
Bu noktada akla gelen soru elbette “neden 37 sayısı?” olacaktır. Bu soruya verilecek kesin bir cevap olmasa da bazı açıklamalar olasıdır. Örneğin, 37’nin rakamları (3 ve 7) hem tek haneli hem de farklıdır. Bu, insanların bu sayıyı dengeli ve akılda kalıcı bulmasına neden olur. Ayrıca asal sayılar, insanlar tarafından genellikle sezgisel olarak özel ve anlamlı bulunur. 37’nin asal olması, bilinçaltında bu algıyı güçlendirebilir.
37’nin rastgele seçimlerde sıkça tercih edilmesinin ardında, insan beyninin rastgelelik algısıyla ilgili bazı bilişsel önyargılar da yatmaktadır. Buna bir örnek Mavi-Yedi fenomeni olacaktır.
Mavi-Yedi Fenomeni Nedir?
Yazının devamına geçmeden önce bir deneme daha yapalım. Bir renk seçin ve devamında 0 ile 9 arasında bir sayı söyleyin. Şimdi cevabı görmek için aşağıdaki esneyen köpeğin fotoğrafını geçin.
Muhtemelen bir çoğunuzun seçtiği renk mavi sayı ile 7 sayısı olacaktır. Elbette herkes bu seçimleri yapmamıştır. Ancak yeterli sayıda kişi bu seçimi yapmış olmalı ki, bu durum bir psikolojik fenomene adını veriyor. Bu duruma blue-seven yani mavi-yedi fenomeni deniyor.
1970’lerden bu yana yapılan araştırmalar, farklı kültür ve farklı zamanlardaki insanların, rastgele seçim yapmaları istendiğinde ezici bir çoğunlukla maviyi ve yediyi tercih etme eğiliminde olduklarını gösterdi. Kırmızı ikinci favori renk olma eğilimi gösteriyor, Doğu Asya’da ise maviden sonra beyaz tercih ediliyor. Ancak insanlar yediyi seçmeseler de, yine de bir, üç veya beş gibi tek sayıyı seçme eğiliminde oluyorlar.
İnsanların tam olarak neden bu renkleri ve rakamları seçme eğiliminde olduğuna dair iyi bir evrensel açıklama yok, ancak araştırmacıların bazı tahminleri vardı. Sonucunda 7 sayısı bir çok kültürde uğurlu bir sayıdır ve mavi sayısının da belli kültürel belli anlamları vardır.
Bilişsel psikolojide, insanların “rastgele” seçim yaparken aslında daha önce maruz kaldıkları veya aşina oldukları unsurlara yöneldiği gözlemlenmiştir. 37sayısı, hem matematiksel özellikleri hem de kültürel yaygınlığı nedeniyle bu tür bir aşinalığa sahiptir.
37 Sayısı Neden Özeldir?
“The Big Bang Theory” nin ana karakterlerinden biri olan Sheldon Cooper, 2010 yılında yayınlanan 73. bölümde 73 sayısına olan yakınlığını dile getirmiş ve 73 sayısını en iyi sayı olarak tanımlamıştı.
“En iyi sayı 73’tür! Çünkü 21. asaldır ve bu da 7 ve 3 ün çarpımıdır. 73’ün tersten yazılı hali 37 sayısıdır. Bu da 12. asaldır ve 21’in tersten yazılı halidir. ” Bölüm yayınlandıktan sonra Carl Pomarance ve Chris Spicer isimli iki matematikçi 2015 yılında Sheldon Primes (Sheldon Asalları) isimli bilimsel bir makale yayınladılar. Ancak 37 sayısı sadece bu nedenden ötürü özel bir sayı değildir.
Diyelim ki bir seçim arifesindesiniz; örneğin bir ev alacaksınız ve seçenekleri sıraladınız. Gezdiğiniz 3. evin ardından kararınızı vermiş gibisiniz. Sonucunda bu ev tüm beklentilerinizi neredeyse karşılıyor. Ertesi gün anlaşmayı yapmaya hazırsınız. Ancak akşam olduğunda aklınıza bir şey takıldı. Ya listenizdeki bir sonraki ev, almayı planladığınızdan daha iyiyse?
Yüzde 37 kuralı bir karar verirken toplam seçenek grubunuzun % 37’sine bakmanızı ve baktıklarınızdan sonra gelen en iyi seçenekte karar kılmanız gerektiğini söyler. Yani eğer 100 tane seçeneğiniz varsa 37 tanesini değerlendirdikten sonra daha fazlasına bakarak zaman kaybetmeden kararınızı veriniz. Çünkü muhtemelen en doğru seçenek budur.
Sonuç Olarak
Sonucunda biz farkında olsak da olmasak da 37 sayısı yaşantımızda önemli bir rol oynuyor. Bir daha ki sefer birileri rastgele bir sayı seçmenizi istediğinde seçimizin aslında hiç de rastgele olmayabileceğini unutmayınız.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Billions of people have the same favorite color and number, and scientists don’t know why. Yayınlanma tarihi: 12 Ağustos 2016. Kaynak site: Business Insider. Bağlantı: Billions of people have the same favorite color and number, and scientists don’t know why
- Simon, W. E., & Primavera, L. H. (1972). Investigation of the “Blue Seven Phenomenon” in Elementary and Junior High School Children. Psychological Reports, 31(1), 128-130. https://doi.org/10.2466/pr0.1972.31.1.128
- Benel, R. A. (1976). The “Blue-Seven Phenomenon” or the “Blue, Seven, … Phenomena”? The Journal of General Psychology, 94(1), 145–146. https://doi.org/10.1080/00221309.1976.9711600
- Pick a random number between 100. You probably chose 37, and there’s a big reason for that. Yayınlanma tarihi: 30 Mart 2024. Kaynak site: Upworthy. Bağlantı: Pick a random number between 100. You probably chose 37, and there’s a big reason for that.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
