1990’larda Martin Seligman adlı bir psikolog, insan mutluluğunun incelenmesini psikoloji araştırmaların tam merkezine yerleştiren pozitif psikoloji hareketine öncülük etti. Ancak içinde belki de pozitif kelimesi geçtiği için bu kavram uzun süre boyunca yanlış algılanacaktı.
Pozitif psikoloji, bir “pozitif düşünme” hareketi değildi ve hiçbir zaman da olmamıştı. Aksine, insanların potansiyellerinin zirvesinde faaliyet göstermelerine olanak tanıyan şeyin incelenme süreciydi. Daha uzun ve sağlıklı yaşamak, daha tatmin edici arkadaşlıklara ve evliliklere sahip olmak ve daha ilgi çekici ve anlamlı kariyerler yapmak mümkün mü? Bu ve bu gibi sorular pozitif psikolojinin merkezindeydi.
Pozitif Psikoloji Nedir?
Mutluluk, bilimsel açıdan keşfedilmeyi bekleyen oldukça verimli ve bakir bir alan yarattı. Pozitif duygular neden bu kadar önemli? Zorluklara rağmen insanlar nasıl mutlu hayatlar sürebilir? İyimserlikle sağlık, üretkenlik ve performans arasındaki ilişki nedir? Bilim, insanın gelişmesinin anahtarlarını keşfedebilir mi? Bu tür sorular, binlerce bilimsel makalenin ve uzmanlaşmış derginin sayfalarını doldurmaya başladı.
Kısa süre içinde de “The Secret” ve “The 7 Habits of Highly Effective People” gibi kitaplar aracılığı ile pozitif psikolojinin arka planındaki fikir çarpıklaşmaya başlayacaktı. Bu kitaplar ile pozitif psikoloji milyonlarca dolarlık bir “pozitif düşünme” endüstrisine dönüştü.
Oysa ki, pozitif psikoloji, evde, işte ve okullarda gelişmemizi ve potansiyelimizi gerçekleştirmemizi sağlayan şeyin ne olduğunu anlamaya odaklanır. Ancak kişisel gelişim yazarları, koçlar, motivasyon konuşmacıları, yönetim eğitmenleri ve eğitim danışmanları da dahil olmak üzere bir çok kişinin kavramı istediği biçimde yönlendirmesi de olasıdır.
Pozitif Psikoloji Fikri Nasıl Ortaya Çıktı?
Psikologlar mutluluk bilimini 1990’ların sonlarında incelemeye başladılar. O zamana kadar da çoğu psikoloji araştırmacısı mutsuzluk üzerine odaklanmıştı. Ancak kişinin doğuştan gelen potansiyeline ulaşmasının ve hayatında anlam yaratmanın önemini vurgulayan hümanistik ve varoluşçu psikoloji ile ilgili bir eğilim de 1960’lardan beri mevcuttu.
Psikolog Martin Seligman, ” öğrenilmiş çaresizlik ” kavramının öncülüğünü yapmış bir bilim insanıydı. Ancak küçük kızıyla yaptığı bir konuşmada, kızıyla neden “bu kadar huysuz olduğu” konusunda yaptığı bir konuşma onu insanları neyin mutlu ettiğini araştırmaya yöneltti.
İlk çalışmalar kavramsal nitelikteydi. Ancak çok geçmeden araştırmacılar, insanları neyin mutlu ettiğini mutluluğun faydalarını ve mutluluğu artırmaya yönelik müdahaleleri belirlemeye başladılar. Bilim insanları mutluluğun üç ana belirleyicisini belirlediler. Bunlar genetik, yaşam koşulları ve amaçlı aktiviteler idi.
Büyük üçlüden ilk ikisi genellikle bir bireyin kontrolü dışındadır. Ancak bilim, insanların daha mutlu hissetmek için stratejiler benimseyebileceğini göstermiştir. Bulguların bazıları heyecan verici ve mutlu ve sağlıklı bir hayat yaşamak için gerekenler hakkındaki düşüncelerimize meydan okur.
Mesela öğrendiğimiz şeylerden biri para ve statü peşinde koşmanın bizi mutlu etmede yardımcı olmamasıdır. ( Detaylar için göz atabilirsiniz. 85 Yıl Devam Eden Araştırma Mutluluk Formülünü Bulmayı Başardı mı?)
İyimser Ve Mutlu Olmayı Öğrenmek Mümkün mü?
Pozitif psikolojinin hedefi, bireylerin kopukluk, izolasyon, depresyon, stres ve travmayla başa çıkmalarına ve büyümelerine yardımcı olmak için kanıta dayalı bir yaklaşım getirmektir. Ayrıca gelişmek için iş birliği yapma yeteneklerinden, yaratıcılıklarından ve canlılıklarından yararlanmaktır.
Amaç sanıldığı gibi sadece pozitif olana odaklanmak değildir. Zorluk ve başarısızlıklardan sonra uyum sağlama, güç ve büyüme çalışmaları da pozitif psikoloji kapsamında incelenmektedir. Ayrıca pozitif psikoloji dünyanın dört bir yanındaki bazı okullarda ders programlarına dahil edilmiştir. Amaç, öğrencilere sadece pozitif psikolojiyi öğretmek değil, aynı zamanda onlara farkındalık, minnettarlık ve umut gibi konularda da destek vermektir.
Sonuç Olarak;
Gündemin ve ekonomik krizlerin, her ülkede olabileceği gibi bizi de karamsarlığa sürüklemesi normal bir durum. Ancak ister toplumsal adalet için mücadele ediyor, ister sadece geçinmek için çabalıyor olalım, hayatın basit anlarında küçük neşe parıltıları vardır. Gerçek pozitiflik sadece iyi hissetmekle ilgili değildir, aynı zamanda hayatın bize sunduğu zorluklara karşı koymakla ilgilidir.
Bir öneri olarak, size ilham veren alıntılar ve şarkı sözleri arayın. Bunları düzenli olarak erişebileceğiniz bir yerde saklayın. Zor zamanlar geçirdiğinizde veya hayatınızın amacını düşünmek için uyarılara ihtiyaç duyduğunuzda bunlara dalın.
Bunları sosyal medya aracılığıyla veya şahsen başkalarıyla paylaşın. Bağlantılı ve ilham veren bir topluluğun parçası olmanın keyfini çıkarın. Aretha Franklin’in bir zamanlar söylediği gibi: “Sevinci olabildiğince yaymalısınız. Kasveti de en aza indirin”
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Teaching positive psychology skills at school. May be one way to help student mental health and happiness. Yayınlanma tarihi: 18 Ekim 2023. kaynak site: Conversation. Bağlantı: Teaching positive psychology skills at school. May be one way to help student mental health and happiness
- Kleiman EM, Chiara AM, Liu RT, Jager-Hyman SG, Choi JY, Alloy LB. Optimism and well-being: a prospective multi-method and multi-dimensional examination of. Optimism as a resilience factor following the occurrence of stressful life events. Cogn Emot. 2017;31(2):269-283. doi:10.1080/02699931.2015.1108284
- Ciarrochi J, Atkins PW, Hayes LL, Sahdra BK, Parker P. Contextual positive psychology: Policy recommendations for implementing positive psychology into schools. Front Psychol. 2016;7:1561. doi:10.3389/fpsyg.2016.01561
- Can Positive Psychology Make You Happie? Yayınlanma tarihi: 17 Nisan 2023; Bağlantı: Can Positive Psychology Make You Happier?
- Lyubomirsky, Sonja & Sheldon, Kennon & Schkade, David. (2005). Pursuing Happiness: The Architecture of Sustainable Change. Review of General Psychology. 9. 111-131. 10.1037/1089-2680.9.2.111.
Matematiksel
