Chudnovsky kardeşler iki muhteşem matematikçi. İkisi de hayatta karşılarına çıkan zorluklara rağmen, tutkuları olan matematiğe sıkı sıkıya asılmışlar. En çok da ilgilerini pi sayısı çekmiş. Hatta bu tutkuları onları kendi süper bilgisayarlarını yapmaya kadar götürmüş. Onları asıl özel ve önemli kılan hedefleri uğruna verdikleri mücadele.
2021 yılında 108 gün ve 9 saat süren bir çalışmanın ardından İsviçreli bilim insanları Pi sayısının 62.8 trilyon basamağını süper bilgisayar ve 1988’de geliştirilen Chudnovsky algoritması adı verilen özel bir formül yardımı ile hesapladı. Chudnovsky algoritması her toplama adımı için 14 veya daha fazla basamak üretir. 1989’da yayımlanmasından bu yana çok sayıda dünya rekoru hesaplaması elde etmek için kullanılmıştır. Ancak kardeşlerin bu algoritmayı geliştirmeleri uzun bir mücadele sonucunda olacaktı.
Sonuçta insanlar yüzyıllardır pi sayısını anlamaya, basamaklarını hesaplamaya çalışıyorlar. Ancak bu hesaplama işleminde insan olmanın getirdiği bazı sınırlamalar var. Sonuçta sayı büyüdükçe işlem yapmak zorlaşır. Ancak 1949’da elektronik bilgisayarın gelişmesiyle birlikte işler bir anda değişti. Bir anda dünyayı pi sayısını hesaplama çılgınlığı sardı.
Parlak matematikçiler John von Neumann, George Reitwiesner ve N. C. Metropolis, bir ENIAC bilgisayarı kullanarak sadece 70 saatte, π’nin değerini 2.037 ondalık basamağa kadar hesaplamayı başardılar. Ve böylece π için en fazla ondalık basamak hesaplama yarışı başladı.
Chudnovsky kardeşler yani David ve Gregory bu yarışta milyarlara ulaşacaktı. Bu iki matematikçi bunu teknoloji ile donatılmış laboratuvarlarda değil aksine evlerinde sağdan, soldan topladıkları parçaları birleştirip kendi yaptıkları bir süper bilgisayar ile başarmışlardı.
Chudnovsky Kardeşler Kimdir?
Chudnovsky’ler Eski Sovyetler Birliği’nde Kiev yakınlarında, 2. Dünya savaşının ardından gelen yıllarda dünyaya gelmiş ve erken yaşta matematik ile tanışmışlardı. David’den 5 yaş küçük olan Gregory biraz daha fazla yetenekli çıkıp, ilk makalesini 16 yaşında yayınladı. Ardından, her iki kardeş de 20’li yaşlarının ortasında doktora derecesi aldılar ve kısa bir süre sonra uluslararası itibar kazandılar.
Ne var ki bu zamanlarda bir kas hastalığına yakalanan Gregory, kısa sürede zayıf düşerek yatağa bağımlı hale geldi. 1976 yılında hastalık tehlikeli seviyeye ulaşınca aile, Sovyetler Birliği’nden ayrılma talebinde bulundu. Ancak bu talep hükümetten gerekli desteği görmedi. Bu sorun önce matematikçiler arasında, sonra da politik platformda duyuldu.
Baskının artmasıyla 1977 yılında ailenin yurtdışına çıkmasına izin verildi. Aile önce Paris’e, devamında da Amerika’ya göç etti. Bu tarihten sonra iki kardeş birbirinden hiç ayrılmaz oldu. Chudnovsky’ler Columbia Üniversitesi yakınlarındaki mütevazı bir dairede yaşayarak akademiye yöneldiler. Kadrolu öğretmenlik işi bulamayan Gregory evinden pek sık çıkmıyordu. David ise genellikle erkek kardeşinin yanında kalıyordu. Kardeşler devlet bağışları, çalışan eşlerinin desteği ve Columbia Üniversitesi ile araştırma ortaklığı sayesinde hayatta kaldılar.
Chudnovsky Kardeşler Evlerinde Bir Süper Bilgisayarı Nasıl Geliştirdiler?
Gregory Chudnovsky, 36 yaşındayken, evinde bir süper bilgisayar yapmaya başladı. Gregory Chudnovsky bir sayı teorisyeniydi ve sayıları incelemek için bir süper bilgisayara ihtiyacı olduğunu biliyordu. O sıralarda Manhattan’ın Batı Yakası’nda köhne bir binanın çatı katında yaşıyordu. Gregory Chudnovsky’nin süper bilgisayarın tasarım ve yapımında ortağı, ağabeyi David Chudnovsky’ydi.
Kardeşler süper bilgisayarlarının parçalarına yaklaşık yetmiş bin dolar harcadılar ve paranın büyük kısmı eşlerinin cebinden çıktı. Sonunda ortaya son derece hızlı bir bilgisayar çıktı. Daha doğrusu evin neredeyse tamamı bir süper bilgisayara dönüştü.
Chudnovsky kardeşler makinelerine isim verme konusunda isteksizdiler. Onlara göre bu, sayıların araştırılmasına yardımcı olacak bir ev aletiydi. Sonunda Gregory ona M- zero adını verecekti. göreli makine adını verdi çünkü makinenin tasarımını Einstein’ın özel görelilik teorisi etrafında örmüştü.
Chudnovskian süper bilgisayarı gece gündüz çalıştı. Kardeşler onu kapatmaya cesaret edemiyorlardı, çünkü kapatırsa bir daha açamayacaklarından endişeleniyorlardı. En az yirmi beş fan, makineyi serin tutmak için içine hava üflese de atık ısı odanın içini nefes alınmaz hale getirmişti. Ancak sonuçta tüm bu çabaları sonuç verecekti.
Takip edecekleri akademik bir gündemleri olmayan kardeşler, bilgisayarlarını kullanarak uluslararası bir yarışmayı kazanmaya kafaya koydular. Bu yarışmanın amacı Pİ sayısının hesaplanmasıydı. Chudnovsky’ler makinelerinin bazı yönleriyle ilgili patent alabilir ve rahat bir hayat yaşayabilirlerdi. Ancak ilgileri onları başka şeylere yönelmeye sevk etti.
Chudnovsky algoritması İle Pi Sayısının Hesaplanması
1989 yılında iki kardeş evlerinde, pi’nin 480 milyon basamağını hesaplayarak dünyayı şaşırttı. Sekiz milyardan fazla basamak hesaplanmış ve doğrulamıştı. Bunu yukarıda gördüğünüz algoritma ve geliştirdikleri bilgisayarları sayesinde başardılar.
Bu algoritma temelinde Ramanujan’ın π sayısını hesaplamak için kullandığı formüllere dayanıyordu. Bu algoritma sayesinde Aralık 2009’da 2,7 trilyon basamak, Ekim 2011’de 10 trilyon basamak ve nihayetinde 29 Ocak 2020’de 50 trilyon basamak olacak şekilde pi sayısının hesaplanması gerçekleştirdi. Algoritmanın detayları için bu yazıya göz atabilirsiniz.
2000’li yıllarda Mathematics and Advanced Supercomputing adıyla açtıkları bürolarında çalışmalarına devam ettiler. Bu esnada rekorlarını biraz daha geliştirdiler. Olağanüstü matematik anlayışlarının yanında azimleri, ev yapımı bir bilgisayar ile yaptıkları rekor hesaplamaları, pi sayısı tarihinde Chudnovsky kardeşlere kalıcı bir yer kazandırmış durumda.
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Chudnovsky brothers; Bağlantı; https://en.wikipedia.org/
- The Mountains of Pi; Yayınlanma tarihi: 2 Mart 1992; Bağlantı: https://www.newyorker.com
- Preston, Richard (2008). Panic in Level 4: Cannibals, Killer Viruses, and Other Journeys to the Edge of Science. Random House Publishing Group. ISBN 978-1-58836-728-0. Retrieved 19 October 2020.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
