Pek Çok Kanser Türü Varken Neden Kalp Kanseri Yoktur?

Akciğer kanseri, meme kanseri, beyin kanseri… Pek çok kanser türünü sıkça duyuyoruz. Ancak dikkat ederseniz, kalp hastalığı dünya çapında yaygın bir ölüm nedeni olmasına rağmen, kalp kanseri neredeyse hiç gündeme gelmez.

Kanser, vücudumuzun kendi hücrelerinin çeşitli nedenlerle başkalaşıma uğraması sonucu oluşan bir hastalıktır. Bu durum, kanserin vücudumuzdaki her hücrede gelişme potansiyeline sahip olduğu anlamına gelir. Peki, kalp gibi hayati bir organın farkı nedir?

Gerçek şu ki, kalp kanseri vardır, ancak inanılmaz derecede nadirdir. Doktorlar, kalp kanserinin milyonda yaklaşık 50 oranında görüldüğünü ifade ediyor. Kalp kanserine genellikle primer kalp tümörleri denir, çünkü bu tümörler doğrudan kalpte başlar.

En yaygın türü, kalbin bağ dokusundan kaynaklanan ve “miksoma” olarak adlandırılan iyi huylu bir tümördür. Ancak kalpte görülen kanserlerin büyük bir kısmı, diğer organlardan kalbe yayılan metastatik tümörlerdir.

Kanser Nasıl Oluşur?

Vücudumuzda yaşamın temel birimleri olan 200’den fazla farklı hücre türü bulunmaktadır. Her biri kendine özgü işlevlere sahiptir ve akciğerler, karaciğer, deri ve beyin gibi organlarda organize olmuştur. Bu organların işlevlerini sürdürebilmesi için hücreler büyür, bölünür ve zamanla ölür. Ölen hücrelerin yerine ise yenileri geçer, bu da vücudun doğal işleyişini devam ettirir.

Hücrelerin yaşam döngüsü kolay bir süreç değildir. Her bir hücre, sınırlı alan ve besin maddeleri için trilyonlarca diğer hücreyle rekabet etmek zorundadır. Hücre büyümesi ile ölüm arasındaki denge, karmaşık bir genetik ağ tarafından düzenlenir. Bu sistem düzgün bir şekilde işlediğinde, hücreler uyum içinde çalışır ve organizmanın sağlığı korunur.

Kanser hücreleri ise bu düzeni bozar. Kaynakları ele geçirir, mümkün olduğunca fazla yer kaplamaya çalışır ve doğal yaşam döngüsünün bir parçası olan ölmeyi reddeder. Bu durum, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasına ve tümörlerin oluşmasına yol açar. Vücudumuzdaki yaklaşık 100 trilyon hücreden herhangi birinde meydana gelen bir mutasyon, bir tümörün oluşumu için yeterli olacaktır.

Kansere neden olan mutasyonlar farklı nedenlerle ortaya çıkar. Bazı mutasyonlar kalıtsaldır ve genetik miras yoluyla aktarılır. Diğer mutasyonlar ise enfeksiyonlar, sigara, asbest, radyasyon gibi çevresel faktörler sonucunda meydana gelir. Bu karmaşık süreç, kansere dair bilimsel anlayışımızın sürekli gelişmesini gerektirir.

Ancak çoğu mutasyon muhtemelen normal hücre metabolizmasının bir sonucu olan onarılmamış DNA hasarının sonucu olarak ortaya çıkar. Bu nedenle kansere karşı mücadele, çok eski zamanlardan beri Dünya üzerindeki yaşamı yönlendiren temel süreç olan evrime karşı bir mücadeledir.

Kalp Kanseri Neden Nadirdir?

Bunun birkaç temel nedeni vardır. Kalp, kan pompalamak gibi hayati bir göreve sahip olduğundan, hücre yenilenmesi oldukça sınırlıdır. Kalp kası hücreleri (kardiyomiyositler), düşük bölünme hızına sahiptir ve bu durum kanser oluşma olasılığını azaltır. Çünkü kanser genellikle hızlı bölünen hücrelerde ortaya çıkar.

Ayrıca, kalp bağışıklık sistemi tarafından iyi korunan bir organ olduğundan, anormal hücrelerin büyümesi bağışıklık sistemi tarafından genellikle engellenir. Sürekli hareket halinde olan kalp, geniş bir kan dolaşımına sahiptir ve bu ortam, kanser hücrelerinin sabit bir tümör oluşturması için elverişli değildir.

Bunun yanı sıra, kalp kası hücreleri bölünme yeteneğini büyük ölçüde kaybetmiş durumdadır. Bu da tümör oluşumunu daha da zorlaştırır. Kalpteki kanserlerin çoğu, diğer organlardan yayılan metastatik tümörlerdir; bu nedenle primer kalp kanserleri, yani kalpte başlayan kanserler oldukça nadirdir. Kalbin bu yapısal ve biyolojik özellikleri, kanser riskini önemli ölçüde azaltmaktadır.

Nadir de olsa kalp kanserine rastlanır. Araştırmalar 1.000.000’da 34 kişinin kalp kanseri olduğunu göstermektedir. 

Kaynaklar ve ileri okumalar:

• There are many kinds of cancer, so why is there no heart cancer? Yayınlanma tarihi: 6 Kasım 2000; Kaynak site: Scientefic American. Bağlantı: There are many kinds of cancer, so why is there no heart cancer
• Teschendorff AE. On epigenetic stochasticity, entropy and cancer risk. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 2024 Apr 22;379(1900):20230054. doi: 10.1098/rstb.2023.0054. Epub 2024 Mar 4. PMID: 38432318; PMCID: PMC10909509.

Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel