Okuduğumuz kitaplarda, izlediğimiz filmlerde karşımıza bir çok hayali ada çıkar. Jurassic Park’tan Isla Nublar, Harry Potter serisinden Azkaban, H.G. Wells’in hikayelerinden Doctor Moreau Adası bunlara örnektir. Atlantik Okyanusu’nda Gine Körfezi’nde, Batı Afrika kıyılarından yaklaşık 600 km uzaklıkta yer alan Null Island yani Null Adası da başka bir hayali adadır. Ancak bu ada önceki örneklerden biraz daha farklıdır.
Diğer örnek verdiğimiz adalar yazarların hayal gücünün bir yan ürünüdür. Sonuçta bu hayali adaların herhangi bir koordinatı bulunmamaktadır. Oysa ki bu durum Null Island için geçerli değildir. Bu ada veri tabanlarında yer almaktadır.
Ancak bir gemiye binip bu adanın belirtilen koordinatlarına yolculuk yaparsanız göreceğiniz tek şey, uçsuz bucaksız okyanusun içinde suda inip çıkan yalnız bir şamandıra olacaktır. Ancak yine de bu nokta, dijital coğrafi veriler söz konusu olduğunda, Dünya üzerinde en çok ziyaret edilen yerlerden biri olarak kabul edilir. Üstelik bu ilginç nokta, görünüşte pek bir işe yaramasa da, aslında çok önemli bir amaca hizmet eder.
Null Island Aslında Nedir?
Null Adası, sıfır derece enlem ve sıfır derece boylamdaki konumdur, yani başlangıç meridyeni ile ekvatorun kesiştiği yerdir. Bu ad genellikle haritalama yazılımında, yanlışlıkla 0,0 koordinatları atanan veritabanı girişlerini bulmaya ve düzeltmeye yardımcı olmak için bir yer tutucu olarak kullanılır
Kutuplara eşit uzaklıktaki Ekvator bize kuzey ve güney yarımküreleri verir. Dünyayı doğu ve batı yarımkürelere bölen Greenwich diğer adıyla başlangıç meridyeni ise daha keyfi bir çizgidir. Burası 1884 yılında gerçekleşen uluslararası bir konferans esnasında, Greenwich Gözlemevi’nin konumu göz önüne alınarak seçilmiştir. Gözlemevi 1950’lerde Doğu Sussex’e taşınsa da, başlangıç meridyeni o günden bugüne değişmeden varlığını sürdürmüştür.
Analitik geometriden hatırladığınız gibi x ve ye koordinatlarının kesim noktası (0,0) koordinatıdır. İşte bu durumun aynısı dünyamız içinde geçerlidir. Enlem ve boylamın kesim noktası biraz da şaka yollu Null Adası olarak isimlendirilmektedir. Burası, Atlantik Okyanusu’ndaki Gine Körfezi’ne denk gelir. Diğer bir deyişle hiçliğin tam da ortasındadır.
Null Island İle Verilerimizin Ne İlgisi Var?
Geçmişte bilgisayarlardan önce enlem ve boylam manuel işlemle hesaplanıyordu. Daha sonra, bilgisayarlarımız ve uydularımız olduğunda, birinin veya bir şeyin Dünya’da nerede olduğunu belirlemek için uyduları kullanan bir sistem geliştirdik. Bilgisayarlarla çeşitli noktaların koordinatlarını kayıt altına alıp veri tabanlarında saklamaya başladık. Ancak veri tabanındaki bu girdilerden biri hatalı koordinatlara sahip olursa ne olur?
Örneğin, maksimum enlem değeri 90 derecedir (Kuzey Kutbu). Benzer şekilde, maksimum boylam değeri de 180 derecedir (Greenwich’ten Dünya’nın yarısı kadar). Peki, bir koordinat veritabanına (91, 181) koordinat değerini girerseniz ne olur?
Elbette sistem açısından bu herhangi bir şey ifade etmez. Bu nedenle sistem bu koordinatları (boş, boş) yani (0,0) gibi düşüneceğiniz (null, null) olarak değiştirir. Bu hataların veri tabanlarında daha kolay bulunabilmesi için 0 enlem ve 0 boylamda bir metrekarelik bu konuma da şaka yollu “Null Adası” denir.
Gerçek hayatta ise böyle bir yer dediğimiz gibi yok. Sadece 0,0 koordinatlarında yüzen kalıcı bir şamandıra bu adanın yerinde yer alıyor. Bu şamandıranın orada olma nedeni de veri tabanları ile ilgili değil.
1997’de ABD, Fransa ve Brezilya, Güney Atlantik’e PIRATA sistemi adı verilen 17 hava ve deniz gözlem şamandırası kurdu. Bunlardan biri deniz tabanına tam olarak (0, 0) koordinatına demirlenmiştir. Yani bu şamandıra aslında 13010 numaralı istasyondur. Sıfır sıfır noktasında hava ve su sıcaklığını, rüzgar hızını ve yönünü ve diğer değişkenleri ölçer.
Sonuç Olarak;
Null Island gerçekte olmasa da, gerçek hayatta önemli bir amaca hizmet ediyor. Ancak bu arada bu noktayı dünyamızda başka bir hayali nokta, Nemo noktası ile karıştırmayın. Nemo noktası hakkında bilgi edinmek için de bu yazıya göz atın. Nemo Noktası: Dünya Üzerindeki En Yalnız ve Issız Yer!
Kaynaklar ve İleri Okumalar
- Null Island Is One of the Most Visited Places on Earth. Too Bad It Doesn’t Exist. Yayınlanma tarihi: 9 Mayıs 2016; Bağlantı: https://www.atlasobscura.com/
- Welcome to Null Island, where lost data goes to die. Yayınlanma tarihi: 23 Mart 2022. Bağlantı: Welcome to Null Island, where lost data goes to die
- Juhász, Levente & Mooney, Peter. (2022). “I Think i Discovered a Military Base in the Middle of the Ocean”—Null Island, the Most Real of Fictional Places. IEEE Access. 10. 84147-84165. 10.1109/ACCESS.2022.3197222.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
