Psyche, sıradan bir ölümlü olarak doğan ve daha sonra aşk tanrısı Eros ile evlenen bir Yunan tanrıçasıydı. İtalyan gökbilimci Annibale de Gasparis’in 1852’de bir gece gözlemlediği bir gök cismine onun adını verecekti.
Psyche (Yunancada “ruh” anlamına gelir) keşfedilen 16. “asteroit”ti. Bugün Mars ve Jüpiter yörüngeleri arasındaki asteroit kuşağının, cüce gezegen Ceres’ten küçük çakıl taşlarına ve toz taneciklerine kadar değişen boyutlarda milyonlarca uzay kayası içerdiğini biliyoruz. Tüm bunların arasında Psyche hala özeldir.
16 Psyche Asteroidi Neden Özeldir?
Güneşimiz 4.6 milyar yıl önce gaz ve toz bulutsularının yoğunlaşmasıyla oluştu. Bu noktada materyalin çoğu Güneşin yapısına katıldı, geriye kalanlar ise Güneşin etrafına düzensiz bir şekilde dağıldı. Zaman geçtikçe arta kalan bu toz ve gazlar bir araya gelerek gezegenleri oluşturdu. Asteroitler de Güneş Sistemi’nin oluşumundan arta kalan malzemedir. Yani, asteroitler ve Dünya gibi gezegenler aynı başlangıç maddelerinden oluşmuştur.
Normalde asteroitlerin çoğu kayalardan veya buzdan oluşmaktadır. Ancak kütlesi, Ay’ın yüzde biri kadar olan 16 Psyche asteroidi bir istisnadır. Ortalama çapı yaklaşık 226 km olan patates şeklindeki planetoid, Dünya’nın çekirdeği gibi büyük ölçüde demir ve nikelden oluşan en büyük “M tipi” asteroittir. Kimi tahminlere göre değeri yaklaşık 10 kentilyon dolar civarındadır.
Psyche gibi M tipi asteroitlerin, Güneş Sistemi’nin ilk yıllarında yok olan gezegenlerin kalıntıları olduğu düşünülüyor. Bu asteroitlerde, daha ağır elementler (metaller gibi) battı ve daha hafif elementler dış katmanlara çıktı. Daha sonra, diğer nesnelerle çarpışmalar nedeniyle, dış katmanlar koptu ve malzemenin çoğu uzaya dağıldı. Ancek geride metal açısından zengin bir çekirdek kaldı. Bu metalik dünyalar, gezegen çekirdeklerini incelemek için mükemmel “doğal laboratuvarlardır”.
NASA’nın Psyche görevinin amacı nedir?
NASA’nın Psyche görevi 13 Ekim 2023 günü başladı. Uzay aracının asteroit 16 Pscyhe’ye varışının 2029’dan önce olacağı düşünülmüyor. Eğer gözlemlerde yanılmadıysak ve burada olduğu düşünülen değerli malzemeleri dünyaya nakletmeyi başarırsak Psyche asteroidi gerçekten de ekonomik anlamda dünyayı etkileyebilirdi.
Ancak bu asteroidi dünyamıza getirmenin bir yolu yok. Metal açısından zengin asteroitler, nadir minerallerin kazançlı kaynaklarıdır ve gelecekteki uzay madenciliği girişimlerinin konusudur. Ancak, tahmini değerine rağmen, Psyche bunlardan biri değildir. Bunun en temel nedeni de Dünya’nın güneşe olan uzaklığının üç katı uzaklıkta olmasıdır.
Zaten uzay yolculuğunun amacı da bu değil. NASA’nın misyonu bilimseldir. Amaç gezegen çekirdekleri ve gezegenlerin nasıl oluştuğu hakkında daha fazla şey öğrenmeye yöneliktir. NASA ayrıca Psyche’nin yüzeyinin ne kadar eski olduğunu keşfetmek istiyor, bu da dış katmanlarını ne kadar zaman önce kaybettiğini ortaya çıkaracaktır.
Dünya’nın çekirdeğini incelemek için kullandığımız mevcut yöntemler oldukça dolaylıdır. NASA’nın Psyche misyonunu, gezegenin kayalık kabuğundan, yavaşça hareket eden mantosundan ve sıvı çekirdeğinden geçmeden, Dünya’nın merkezine doğru bir yolculuk olarak düşünebiliriz. Görevin amacı Psyche’nin başlangıçta sıcak ve erimiş ama gezegenimizin çekirdeği gibi yavaşça soğumuş ve katılaşmış, yok olmuş bir gezegenin çekirdeği olup olmadığını bulmaktır.
Sonuç olarak
Uzay aracı, 26 ay boyunca asteroitin yörüngesinde dönecek. Bu süreçte tarihini ve mineral bileşimini öğrenmek için yapısını inceleyecek ve fotoğraflayacak. Sonuçta, metal asteroitler güneş sisteminde yaygın olarak bulunmuyor. Bu nedenle bilim insanları, 16 Psyche’yi incelemenin, bir gezegenin iç kısmının gerçekte nasıl göründüğüne dair bir bakış açısı sunacağını düşünüyor.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- 16 Psyche: An asteroid once thought to be worth $700 quintillion. Yayınlanma tarihi: 16 Şubat 2022. Kaynak site: Interesting Engineering. Bağlantı: 16 Psyche: An asteroid once thought to be worth $700 quintillion
- NASA’s ‘Psyche’ Mission To Quadrillion-Dollar Asteroid Is Go. Yayınlanma tarihi: 19 Temmuz 2023; Kaynak site: Forbes. Bağlantı: NASA’s ‘Psyche’ Mission To Quadrillion-Dollar Asteroid Is Go
- NASA’s Psyche asteroid mission: a 3.6 billion kilometre ‘journey to the centre of the Earth’yyaınlanma tarihi: 17 Ekim 2023. Kaynak site: Conversation. Bağlantı: NASA’s Psyche asteroid mission: a 3.6 billion kilometre ‘journey to the centre of the Earth’
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
