Etrafınızda birinin kendisini INTJ ya da ESTP olarak tanımladığını duydunuz mu? Kulağa şifreli gibi gelen bu harfler, Myers-Briggs kişilik testi veya Myers-Briggs Tip Göstergesi (MBTI) adlı kişilik testine dayanan tipleri ifade eder.
Myers-Briggs Tip Göstergesi, dünyada en yaygın kullanılan kişilik testlerinden biridir. “Kişilik testi” terimini duyduğunuzda, bunun ünlü psikologlar tarafından tasarlanmasını bekleyebilirsiniz. Bu hemen hemen tüm kişilik testleri için geçerli olsa da, bu test bir istisnadır.
Myers-Briggs Kişilik Testi Hayatımıza Nasıl Girdi?
Myers-Briggs kişilik testi 1940’larda Isabel Briggs Myers ve annesi Katharine Cook Briggs tarafından geliştirildi. Testin kökeni, ünlü psikolog Carl Jung’un “Psikolojik Tipler” adlı teorisine dayanıyordu. Jung’un fikirlerinden ilham alan bu anne-kız, insan davranışlarını anlamak ve kategorize etmek için dört temel kişilik boyutuna dayalı bir sistem oluşturdu.
Başlangıçta bireylerin kendilerini ve başkalarını daha iyi anlamalarına yardımcı olmak için geliştirilen MBTI, zamanla dünya çapında en popüler kişilik testlerinden biri haline geldi. Günümüzde, yılda yaklaşık 2 milyon kişi bu testi uyguluyor. Ancak bu popülerlik, testin doğruluğunu veya bilimsel geçerliliğini garanti etmez.
Myers-Briggs Kişilik Testi bilimsel olarak kanıtlanmış bir psikolojik araç olmaktan uzaktır. Test, kişilik özelliklerinin statik olmadığını ve zamanla değişebileceğini göz ardı eder. Aynı kişi, farklı zamanlarda testi tekrarladığında farklı sonuçlar alabilir. Bu durum, testin güvenirliğini sorgulatır.
Myers-Briggs Kişilik Testi Detayları Nedir?
Myers-Briggs Kişilik Testi’nin Avrupa versiyonu, 88 zorunlu seçmeli soru içerir. Her soru için, katılımcılar iki seçenekten birini seçmek zorundadır. Verilen cevaplar değerlendirilerek aşağıdaki kişilik sınıflandırmaları yapılır:
1-Dışadönüklük (E) – İçe Dönüklük (I):
- Dışadönükler (E), eyleme yöneliktir, sosyal etkileşimden keyif alır ve başkalarıyla vakit geçirdiklerinde enerji kazanırlar.
- İçe dönükler (I), kendi iç dünyalarından enerji alır, yalnız çalışmayı ve düşünmeyi tercih ederler.
2-Algılama (S) – Sezgi (N):
- Algılamayı tercih edenler (S), gerçeklere ve duyularından elde ettikleri somut bilgilere odaklanır.
- Sezgiyi tercih edenler (N), kalıpları, izlenimleri ve olasılıkları düşünür, soyut teorilere ve geleceği hayal etmeye yönelir.
3-Düşünme (T) – Hissetme (F):
- Düşünmeyi tercih edenler (T), karar verirken mantık, tutarlılık ve objektif verilere önem verir.
- Hissetmeyi tercih edenler (F), duygulara, insan ilişkilerine ve kararlarının başkalarını nasıl etkilediğine dikkat eder.
4-Yargılama (J) – Algılama (P):
- Yargılamayı tercih edenler (J), kararlarını planlı ve yapılandırılmış bir şekilde almayı sever, düzeni tercih eder.
- Algılamayı tercih edenler (P), esneklik ve açıklığı önemser, beklenmedik durumlara kolayca uyum sağlar.
Test sonucunda, kişilere dört harften oluşan bir etiket atanır (örneğin, ENTJ). Bu harfler, bireyin kişilik özelliklerini temsil eder. Örneğin; ENTJ’ler doğal liderlerdir. Planlama yapmayı, karar vermeyi ve düzen sağlamayı severler. Son derece rasyonel olan bu kişiler, problemleri tespit etme ve çözme konusunda yeteneklidir. Kararlılıkları ve sorumluluk alma eğilimleri onları etkili liderler yapar.
Myers-Briggs Kişilik Testi Neden Güvenilir Değildir?
Bir psikolojik değerlendirme aracının anlamlı bir ölçüm yöntemi olabilmesi için güvenilirlik ve geçerlilik gibi temel niteliklere sahip olması gerekir. Ancak MBTI, bu iki bilimsel ölçütte de yetersiz bulunur ve seçtiği “kişilik türleri” için sağlam bir bilimsel temele sahip değildir.
- Güvenilirlik: MBTI’nin güvenilirliği, aynı kişinin farklı zamanlarda testi tekrarladığında farklı sonuçlar alması nedeniyle sorgulanır. Bu durum, testin tutarlılığını zayıflatır.
- Geçerlilik: MBTI, kişilik türlerini ölçme konusunda geçerli bir bilimsel dayanak sunmaz. Test, bireylerin davranışlarını veya kişilik özelliklerini gerçekçi bir şekilde yansıttığına dair yeterli kanıt sağlamaz.
Bu eksiklikler, MBTI’nin psikolojik araştırmalarda ve profesyonel uygulamalarda bir araç olarak kullanılmasını eleştiren akademik görüşlerin temel dayanağını oluşturur.
Çoğu insan özelliği (boy, kilo, zekâ gibi) bir çan eğrisi üzerinde dağılım gösterir; yani çoğunluk ortalamaya yakın bir noktada bulunur. MBTI’nin kategorik yaklaşımı, bu gerçekliği göz ardı eder. Örneğin, zekâyı “sofistike” ve “basit” gibi iki kategoriye ayırdığınızı düşünün. Ortalamaya yakın biri, küçük farklılıklarla iki kategori arasında geçiş yapacaktır.
Benzer şekilde, bu testin sonuçları da tutarsızdır. Araştırmalara göre, testi tekrar eden bireylerin %50’si farklı sonuçlar alır. Modern psikoloji, kişilik özelliklerinin bir spektrumda yer aldığını ve insanların her iki kategoriye de ait özellikler taşıyabileceğini öne sürer.
Kişilik testlerinin bizlere cazip gelmesinin nedenini anlamak aslında oldukça kolaydır. Sorular bireyleri kendilerini değerlendirmeye teşvik eder. Kişilik profilleri jenerik olsa da, insanlar genellikle tanımlamaların kendilerini doğru bir şekilde yansıttığını düşünürler.
Bu kişisel doğrulama yanılgısına, bir kişinin belirsiz kişilik tanımlarının kendilerine özel olarak uyarlandığına inanma eğilimini tanımlayan Barnum etkisi denir. Bu psikolojik fenomen, astrolojinin ve falın bize neden çekici geldiğini açıklamak için de kullanılmaktadır.
Ayrıca kişilik testleri, öz değerlendirmenin yanı sıra, bireylerin bir kişi olarak kim olduklarını kapsayan belirli bir etiketle özdeşleşmelerine, anlaşıldıklarını hissettirmelerine ve o grup içinde bir aidiyet duygusu geliştirmelerine olanak tanır.
Myers-Briggs Kişilik Testi Barnum Etkisi İle de İlişkilidir
Barnum etkisi, insanların belirsiz, genel ve herkese hitap edebilecek tanımlamaların kendilerine özgü olduğunu düşünme eğilimidir. Bu psikolojik fenomen, adını 19. yüzyılın ünlü şovmeni P.T. Barnum’dan alır.
Barnum etkisi, özellikle kişisel özellikler veya gelecekle ilgili tahminler sunan açıklamalarda kendini gösterir. Astroloji, burç yorumları, falcılık, kişilik testleri (örneğin MBTI) gibi alanlarda sıkça görülür. Bu bağlamda, MBTI’nin bireylere derin bir içgörü sunduğu algısı, çoğunlukla yanıltıcıdır. Çünkü sonuçlar, bireysel farklılıkları anlamaktan çok, insanlara kendilerini tanımlayabilecekleri geniş ve esnek bir çerçeve sunar.
Sonuç olarak
Kişilik üzerine düşünmek ve eğlenmek istiyorsanız, MBTI’ye şans verebilirsiniz. Ancak bilimsel bir araç veya profesyonel bir değerlendirme yöntemi olarak kullanımı ciddi bir şekilde sorgulanmalıdır.
Kaynaklar ve İleri okumalar için
- The Problem With the Myers-Briggs Personality Test; Yayınlanma tarihi: 21 Aralık 2021; Bağlantı: https://www.discovermagazine.com/
- What personality are you? How the Myers-Briggs test took over the world; yayınlanma tarihi: 30 Ağustos 2018; bağlantı: https://www.theguardian.com/
- An Overview of the Myers-Briggs Type Indicator; Yayınlanma tarihi: 23 Temmuz 2021; Bağlantı: https://www.verywellmind.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
