Ulusal bayraklar, ülkelerin kimliğini, tarihini ve kültürünü yansıtan güçlü semboller olarak karşımıza çıkar. Tasarımlarında genellikle parlak kırmızı, sarı, turuncu gibi dikkat çekici renkler ya da daha sade tonlar tercih edilir. Ancak mor renk, bayraklarda kullanılan en nadir renklerden biri olarak öne çıkar.
Morun bu kadar az kullanıldığını aşağıdaki yüzdelerden anlamak mümkündür:
- Kırmızı: Ulusal bayrakların yaklaşık %77’sinde yer alır ve en yaygın renklerden biridir.
- Beyaz: Bayrakların %72’sinde yer alır.
- Mavi: Bayrakların %53’ünde
- Yeşil: Bayrakların %47’sinde
- Mor: Sadece %1’den daha azında yer alır.
Mor renk, güç, bağımsızlık, kraliyet, asalet, zenginlik, bağlılık, barış, gurur ve diğer birçok olumlu nitelikle ilişkilendirilir. Bu nedenle, pek çok kişinin mor rengi, ülkelerin ulusal bayraklarında sıkça kullanılan bir renk olarak görmeyi beklemesi şaşırtıcı değildir. Ancak gerçek şu ki, mor renk, bayraklarda neredeyse hiç yer almaz.
Bu arada kaç ülkenin bayrağında mor renk vardır biçiminde bir arama yaparsanız çoğunlukla iki cevabına erişeceksiniz. ( Nikaragua ve Dominika bayrakları) Ancak aşağıdaki listede bayraklarında mor renk bulunan ülkelerin tamamını görebilirsiniz.
Bayraklarda Mor Renk Neden Nadirdir?
Morun ulusal bayraklarda bu kadar az yer almasının temel sebeplerinden biri, tarih boyunca mor pigmentin son derece pahalı ve nadir olmasıdır. Eski çağlarda mor boya, yalnızca belirli deniz salyangozlarının salgılarından elde edilmekteydi. Tiren moru olarak bilinen bu pigment, özellikle Antik Fenike ve Roma İmparatorluğu döneminde bir zenginlik ve asalet sembolüydü.
Bir gram mor boya üretmek için binlerce salyangozun kullanılması gerekiyordu. Bu nedenle, mor renk yalnızca kraliyet ailesi üyeleri ve soylular tarafından kullanılıyordu. Ekonomik zorluklar nedeniyle, ülkelerin ulusal bayraklarına mor eklemesi neredeyse imkansız hale gelmişti.
Kraliçe I. Elizabeth’in Sumptuary Kanunları, kraliyet ailesinin yakın akrabaları dışında kimsenin mor renk giymesini yasaklamıştır. Bu durum, mor rengi yalnızca zenginlik ve lüksün değil, aynı zamanda kraliyet statüsünün de bir sembolü haline getirmiştir. Mor, bu yasalar sayesinde uzun yıllar boyunca hem maddi hem de sosyal gücün bir göstergesi olmuştur.
Sentetik Mor Renginin Bulunması İşi Kolaylaştırdı
1856 yılında kimyager August Hoffman, kömür katranından kinin elde etmenin yollarını araştırmaya başladı. Bu çalışmalara, o dönem 18 yaşında olan William Perkin de katıldı. Her ne kadar Perkin kinin elde etmeyi başaramasa da hiç beklemediği bir keşif yaptı. Bir gün anilin üzerinde çalışırken, potasyum bikromat ile tepkimeye girdiğinde bir çökelti oluştuğunu fark etti. Çökeltinin rengini değiştirmek için karışıma etanol ekledi ve böylelikle sentetik mor renk ortaya çıktı.
Perkin, bu boyayı ticarileştiren ilk kişi olarak boyasının patentini aldı. Bu buluş, yüzyıllardır yalnızca zengin ve kraliyet sınıfının erişebildiği mor tekstilleri, sıradan insanlar için uygun fiyatlı hale getirdi. Mor rengin yavaş yavaş bir statü sembolü olmaktan çıkıp herkes tarafından kullanılabilen bir renk haline gelmesi, Perkin’in bu keşfi sayesinde mümkün oldu.
Perkin’in başarısı, organik moleküllerden sentetik boyalar geliştirmek isteyen birçok kimyagere ilham verdi. Sentetik boyanın keşfi, yalnızca moda dünyasında bir devrim yaratmakla kalmadı. Aynı zamanda organik kimya endüstrisinin hızla büyümesine de öncülük etti. Bu gelişme, modern kimyanın temellerinin atılmasında önemli bir dönüm noktası oldu. Daha fazlası bu yazıda: Bir Renk Dünyayı Nasıl Biçimlendirdi? Mor Rengin Tarihi
Sonuç Olarak
Modern çağda, sentetik boyaların icadıyla mor pigment çok daha ucuz ve erişilebilir hale geldi. Ancak bu noktada ulusal bayraklar zaten uzun bir geçmişe ve sembolik anlamlara sahipti. Dolayısıyla, mor rengin kullanımı tarihsel bağlamda bayrak tasarımlarında bir yer edinemedi.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Why Don’t Country Flags Use The Color Purple?; Yayınlanma tarihi: 17 Ekim 2017; Bağlantı: https://www.youtube.com/watch?v=CYB-pmNs4VQ&t=63s
- A History of the Colour Purple; Bağlantı: https://www.artsandcollections.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
