Mars’taki Yüz İnsanların Hayal Gücünü Neden Ve Nasıl Şekillendirdi?

Pareidolia’nın en ikonik örneği kesinlikle 1976’da NASA’nın Viking 1 uzay aracı tarafından çekilen “Mars’taki Yüz”dür.

Kızıl gezegende göğe bakan dev bir taş yüzün bulunduğu Cydonia adlı bir yer var. Bulunduğu yer birçok alçak tepenin ve rüzgar aşındırması ile garip şekillerin olduğu bir bölge. Göktaşı izlerinin sayısı, bölgenin yüzlerce milyon yaşında olduğunu gösteriyor.

Astrobiyolojinin işi dünya dışı yaşamı keşfetmektir. Bu nedenle, bilim insanlarının evrenin bir köşesinde olası bir yaşam hakkında önce bir şeyler duyurması sonrasında da bu keşfin yanlış olduğunun kanıtlanması şaşırtıcı bir durum değildir. Ancak kimi durumlarda işin içine insanın hayal gücü de karışınca ortaya varlığını uzun süre boyunca sürdüren iddialara çıkacaktır. Buna bir örnek 1970’lerde görüntülenen “Face on Mars” yani Mars’taki Yüzdür.

Bazen aslında orada olmayan yüzler görüyoruz. Yüz benzeri bir şey gördüğünüzü fark ettiğinizde bir arabanın ön kısmına veya yanmış bir kızarmış ekmek parçasına da bakıyor olabilirsiniz. Buna yüz pareidolisi denir ve beynin yüz algılama sisteminin yaptığı bir hatadır. Görme sisteminiz, gözlerden gelen mesajları düzenlemek için sürekli olarak görüntüleri daha küçük parçalara ayırır. Bunun sonucunda da bir ağız ve göz gördüğünüzde de bunu kolaylıkla bir yüz oluşturacak biçimde de geri birleştirecektir.

Kamuoyu Mars’ın Cydonia bölgesindeki insan yüzüne benzeyen figürden ilk olarak Viking uydusunun 1976 yılında çektiği fotoğraflar sayesinde haberdar oldu. Figür insan yüzüne gerçekten çok benziyordu. NASA bilim insanları, yüzün gölgeler ve pareidolia (zihnin yanlışlıkla tanıdık bir deseni algılaması) nedeniyle oluşan bir yanılsama olduğunu söylese de çoğu insan buna inanmadı.

Zaman içinde bu fotoğraf, kızıl gezegende yaşamın var olduğunun kanıtı olarak kabul edilecekti. Bu haber radyo programlarında, talk showlarda, magazin gazetelerinde, kitaplarda ve web sitelerinde yer aldı.

Mars’taki Yüz Aslında Neydi?

İnsan yüzüne benzer oluşum, pek çok teoriyi beraberinde getirdi. Bu ve bunun gibi kitaplarda insanların bu teorilere olan inançlarını güçlendirdi.

Mars’taki Yüz “The Monuments of Mars: A City on the Edge of Forever” adlı kitabın yazarı Richard Hoagland’e göre uzaylılar Mars’ta çeşitli şehirler inşa etmişlerdi. Hoagland bunun kanıtlarından birinin Mars’ın Cydonia bölgesinde yer alan insan yüzü olduğunu söylüyordu. Yani ona göre bu yüz uzaylıların varlığının bir kanıtı idi.

20 yılı aşkın bir süre bölgenin bir daha fotoğrafını göremeyecektik. Nisan 1998’de NASA, Mars Global Surveyor’u Cydonia üzerinde uçurdu ve bölgenin daha fazla görüntüsünü yakalamayı başardı. Bu görüntüler NASA’nın ilk değerlendirmesinin doğru olduğunu ortaya çıkardı. Aslında her şey beyinlerimizin bize oynadığı bir oyundan ibaretti. O günden bu yana daha fazla fotoğraf çekildi. Aşağıda 2007 yılında çekilen bir başka fotoğrafı görüyorsunuz.

Mars Keşif Yörünge Aracı tarafından 2007’de çekilen Mars’taki yüz fotoğrafı. Buy üksek çözünürlüklü fotoğraflarda, “insan yüzünün” bir gölge oyunu
olduğunu kanıtladı.

Bu görseller ilk iddiaları çürütse de bu herkesin ikna olduğu anlamına gelmiyor. Bugün hala Mars’taki yüz fotoğrafının Mars’ta yaşayan soyu tükenmiş bir medeniyetin kanıtı olduğuna inananlar var. Öyle bir şey olsa bile buna inanmak için kayanın üzerindeki gölgelerden daha fazla kanıt görmemiz gerekir.

Mars’taki Ayı Fotoğrafına Ne Dersiniz?

Keşif Yörünge Aracı tarafından çekilen bir fotoğraf ayıya benziyor. Bilim insanları bunun bir zamanlar birikintilerle dolu bir çarpma krateri olabileceğini ve bunun da dairesel çatlağı açıklayabileceğini öne sürüyor. Açıklamaya göre ortadaki yükseltilmiş yapı bir yanardağ veya çamur menfezi olabilir.

NASA’nın Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) adlı aracı, yakın zamanda Mars’ta yeni bir yüzün fotoğrafını daha çekti. Ancak bu sefer görüntü bir insan yüzünden ziyade bir ayıya ait gibi gözüküyordu. Görüntü, MRO’nun HiRISE’si, uzay aracının yüksek çözünürlüklü kamerası, tarafından çekilmişti.

NASA, yıllar içinde Mars’ta başka eğlenceli kaya oluşumları da tespit etti. Desenleri orada olmadıklarında bile tespit etme yeteneğimiz, Mars’taki ilginç şekillere bakarken genellikle bizi alt eder. Sadece geçen yıl Kızıl Gezegenin kumlarında ve kayalarında ördekler ve çiçekler gördük. 2019 yılında Mars Keşif Orbiter’ı Kızıl Gezegen’de “Star Trek” logosunu fark etti.

Yazının devamında göz atmak isterseniz. 50 Yıl Önce Mars’ta Yaşam Bulmuş, Sonra da Onu Yok Etmiş Olabiliriz!

Kaynaklar ve ileri okumalar

The Face of Mars: A Martian mystery turns 40. Yayınlanma tarihi: 25 Temmuz 2016. Kaynak Site: CNet. Bağlantı: The Face of Mars: A Martian mystery turns 40
NASA spotted a rock formation on Mars that looks just like a giant bear face. Yayınlanma tarihi: 26 Ocak 2023. Kaynak site: Businessinsider. Bağlantı. NASA spotted a rock formation on Mars that looks just like a giant bear face

Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Etiketler