Toplum Bilimi

İnsanlar Neden Kuşların Gerçek Olmadığına İnanmaya Başladılar?

Çılgın komplo teorilerini severiz. O zaman en çılgınca olanlardan birisini daha duyun. Kuşlar aslında gerçek değildir. Onları hayvan zannetsek de kendileri hükümet tarafından sizi gözetlemek için gönderilen insansız hava araçlarıdır.

İnsanlar Neden Kuşların Gerçek Olmadığına İnanmaya Başladılar?

Kuşlar hiç var oldu mu? Evet oldular. Ancak ilgili iddianın web sitesine göre 1976’dan beri aktif olan kuşlar gerçek kuşlar değil. ABD hükümeti 12 milyardan fazla kuşu acımasızca yok etti. Sonrasında da kuşlar küçük robot dronlarla değiştirdi. Artık bu robot kuşlar bizi her gün izliyorlar ve dinlediklerimizi kayıt altına alıyorlar.

Teorinin devamında söylenenlere göre 1969’da John F. Kennedy, değiştirilmeye hazır olan gerçek kuşları öldürecek “Turkey X500” robotunun prototipini gördükten sonra plana karşı çıktığı için suikaste uğradı. Birkaç deneme ve güncellemeden sonra, kuşlar nihayet 2001’de Obama tarafından serbest bırakılacaktı.

“Kuşlar Gerçek Değildir” komplo teorisi nasıl başladı?

İnsanlar Neden Kuşların Gerçek Olmadığına İnanmaya Başladılar?
 Z kuşağının ‘Birds Aren’t Real’ (Kuşlar Gerçek Değil) sloganını kullandığı komplo teorisi, bir dizi büyük kentin dev ilan panolarında boy gösterdi. Bu isimle Instagram ve TikTok’ta açılan hesaplar yüz binlerce takipçi kazandı. Buunla ilgili videolar YouTube’da viral oldu. Yüz binlerce genç harekete katılıp ‘Kuşlar gerçek değil’ yazılı tişörtler giyerek mitingler düzenledi.

Tüm bunlar çok saçma mı? Evet öyle. Zaten kuşlar gerçek değildir komplo teorisi temelinde bunu kanıtlamak için ortaya atılmıştı. Aslında 2017’de bir üniversite öğrencisi olan 23 yaşındaki Peter McIndoe tüm dünyayı kandırmayı başarmıştı.

Her şey, o zamanlar bir genç olan Peter’ın, tamamen ilgisiz bir amacı savunan bir posterle bir mitinge katılmanın komik olacağını düşünmesiyle tesadüfen başlamıştı. Elindeki postere yazması gereken şeyin saçma bir şey olduğunu biliyordu. Sonucunda “Kuşlar Gerçek Değildir” sloganını tercih edecekti.

Sonrasında da Peter’ın arkadaşı Connor Gaydos, harekete sahte bir tarih yazdı. Devamında “sızdırılmış” belgeler üretti ve sahte CIA ajanlarının eyaletin en derin sırrını paylaştığı videolar oluşturulmasına yardımcı oldu. Hatta bir reklam panosu bile hazırladılar. Devamında ülke çapında mitingler düzenlenecekti.

İnsanlar Neden Kuşların Gerçek Olmadığına İnanmaya Başladılar?

Kuşlar Gerçek Değil, özünde bir şaka olsa da bazı izleyicilerin ve sosyal medya kullanıcılarının gerçekten buna inandıkları kesin. 2022 yılı itibarı hareketin ile Resmi TikTok hesabının 850.000, Instagram hesabının yaklaşık 400.000 ve resmi Twitter hesabının da yaklaşık 100.000 takipçisi var.

Hatta geçtiğimiz yıllarda Elon Musk da konu ile ilgili bir tweet atmıştı. Kendisinin bu harekete inanarak mı attığı ya da sadece şaka yapmaya mı çalıştığı bilinmiyor. Ancak Twitter’ın logosunun değiştirilme nedeninin yüzlerce taraftarın, Twitter’ın San Francisco’daki genel merkezinin yaptıkları protesto olabileceği de düşünülüyor. Kuşlar Gerçek Değil kampanyası, ABD’yi ve ötesini etkisi altına alan diğer komplo teorilerine ufak bir selam veriyor. Elbette bunun yansımaları ülkemizde de görülebiliyor.

Topluluklar arasında hızla yayılan sadece hastalıklar değildir.

En tanıdık ve gündelik salgınlardan biri sahte haberler ve dedikodulardır. Olayı şimdi gelin bir denkleme dökelim. Bu haberi sabah 8’de öğrendiğinizi ve her bir kişinin haberi aktarmasının yarım saat sürdüğünü varsayalım. Saat 20:00’ye kadar kaç kişi bu haberi öğrenecek dersiniz? Aslında cevap oldukça şaşırtıcı

  • 08:00—-Haberi sadece sen biliyorsun
  • 8:30—–Sen ve iki arkadaş biliyorsunuz (1 + 2)
  • 9:00—–Sen, arkadaşların ve onların arkadaşları biliyor (1 +2 + 4)
  • 9:30—–Sekiz kişi daha dahil oldu.

Saat 20: 00’ye kadar, 24 yarım saatlik aralık vardır. Bu süre zarfında haberi öğrenen insan sayısı düzenli olarak ikiye katlanacaktır. 24 yarım saatten sonra bilgisi olan kişilerin sayısı toplam olarak 1+2+4+8+16+….224  biçiminde olur. Bu sayı 33.554.431 kişi kadardır.

Bu son sayı, haberi kaç kişinin tek bir kaynaktan duyduğuna bağlıdır. Buna yayılma faktörü adı verilir. Örneğimizde, her kişi oldukça sağduyulu idi ve yalnızca iki kişiye söyledi. Bu da yayılma faktörünün iki olduğu anlamına gelir. Bunun yerine üç kişiye söylemiş olsalardı, aynı akşam saat altıya kadar 5,2 milyar insan haberi duymuş olurdu.

Bununla birlikte, dedikoduyu yeni insanlara yaymak, herkesin bunu duyacağı anlamına gelmez. Haber sıkıcıysa veya insanlar gizliliği korumada yeterince iyiyse, yayılma faktörü kişi başına 1’den az olur. Bu durumda, hikaye aslında biter. Ancak ilginç bir haberin veya iddianın kuşkusuz ki yayılma faktörü çok daha fazla olacaktır. “Kuşlar gerçek değil” gibi bir söylem de sonucunda yeterince ilginçtir.


Kaynaklar ve ileri okumalar


Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel

Sibel Çağlar

Temel eğitimimi Kadıköy Anadolu Lisesinde tamamladım. Devamında Marmara Üniversitesi İngilizce Matematik Öğretmenliği bölümünü bitirdim. Çeşitli özel okullarda edindiğim öğretmenlik deneyiminin ardından matematiksel.org web sitesini kurdum. O günden bugüne içerik üretmeye devam ediyorum.

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir