Sağlıklı bir insan vücudu sıcaklığı ne kadar olmalıdır sorusunun cevabını hemen hepimiz 37°C olarak biliriz. Gerçekten de 150 yıl boyunca sağlıklı bir insan için ortalama vücut sıcaklığının 37 santigrat derece olduğu kabul edilmektedir. Ama bu sayı yanlış.
Yeni araştırmalar, insanların aslında biraz daha soğukkanlı olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca son çalışma “normal” insan vücudu sıcaklığı diye bir şeyin olmadığını da öne sürüyor.
37°C’lik (98,6°F) standart sıcaklığın kökeni, Alman doktor Carl Rinhold August Wunderlich tarafından 1870 yılında yayınlanan bir kitaba kadar izlenmektedir. Kendisi ilk kez aksiller (koltuk altı) sıcaklık ölçümünü kullanarak vücut sıcaklığının normal aralığını tanımladı. Bunu yapmak için de 25.000’den fazla hastanın ateşini ölçtü ve bir milyondan fazla ölçüm yaptı.
1868’de ortalama normal insan vücut sıcaklığının 37°C (98.6°F) olduğunu tespit ederek bulgularını yayınladı. Bu çalışmaları, modern tıpta sıcaklık ölçümünün standartlaştırılmasına katkıda bulundu. Ancak kendisinin ortalamasını nasıl aldığı ve bu ortalamaya kaç olarak kaç kişiyi dahil ettiği tam olarak belli değil. Durum böyle olunca da yıllar içinde insan vücudu sıcaklığını tam olarak belirlemek için başka çalışmalar da yapıldı.
İnsan Vücudu Sıcaklığının 37°C Olmadığını Bir Süredir Biliyoruz
Son yirmi yıldır araştırmacılar ortalama vücut sıcaklığının aslında daha soğuk olduğunu, 35,7 °C ile 37,3°C arasındaki herhangi bir sıcaklığın insan vücudu için normal bir aralık olarak kabul edilmesi gerektiğini ve ayrıca 36,5 santigrat derecenin normal ortalama kabul edilmesi gerektiğini biliyorlar. Ancak yine de 37°C her yerde karşımıza çıkan sihirli bir sayı olarak varlığını sürdürüyor.
Her insan farklıdır. Yaş, vücut tipi, aktivite, beslenme, günün saati gibi birçok faktör vücut sıcaklığını etkiler. Ayrıca termometrenin cinsi, ya da ölçümün nereden yapıldığı gibi faktörler de sıcaklıkların farklı sonuçlar vermesine neden olacaktır.
Ek olarak insan vücudunun sıcaklık değişimleri bir hastalığa tepki olarak da ortaya çıkar. Vücut sıcaklığı sağlık çalışmaları için önemli bir araç sağladığı için araştırmacılar, insan vücudunun iç ısısını yeniden değerlendirmenin artık zamanının geldiğini söylüyorlardı. Bunun neticesinde de bir çalışma daha yapıldı. Elde edilen bulgular da işleri daha da karmaşık hale getirdi.
Gerçek Ortalama İnsan Vücut Sıcaklığı Nedir?
Bu sorunun cevabını vermek için bilim insanları, 2008 ile 2017 yılları arasında 126.000’den fazla yetişkinin ağızdan ateş ölçümlerini analiz ettiler. Ayrıca her hasta hakkında boy, kilo, cinsiyet ve yaş gibi bilgileri derlediler. Genel olarak, sıcaklığın 36,3°C ile 36,8°C arasında değiştiği ve genel ortalamanın 36,6 olduğu bulunacaktı.
Yeni çalışma aynı zamanda hasta özelliklerine ve günün saatine bağlı olarak sıcaklıktaki değişiklikleri de gösterdi. Örneğin kadınların vücut sıcaklığı erkeklerden fazlaydı. Yaşlı insanlar gençlere göre daha düşük sıcaklıklara sahip olma eğilimindeydi. Ayrıca sıcaklıklar sabahları daha düşük, öğleden sonraları ise daha yüksek olma eğilimindeydi.
Sonuç olarak;
Yüksek ateş vücudun bir tür enfeksiyona karşı savunmada olabileceğini gösterir; bu da bağışıklık sisteminin işini yaptığı anlamına gelir. Ancak insan vücudu sıcaklığı sabit olmadığından, bir kişi için yüksek bir değer başka biri için normal olur. Yeni bulgular doktorların bir hastanın ne zaman sağlıklı olduğunu ve ne zaman sorun yaşadığını belirlemek için kullandıkları sıcaklık ölçütlerini yeniden düşünmeleri gerektiğini gösteriyor.
Stanford’da bir epidemiyolog olan çalışmanın ortak yazarı Julie Parsonnet, yaptığı açıklamada , “Birçok doktor da dahil olmak üzere çoğu insan hâlâ herkesin normal sıcaklığının 37°C olduğunu düşünüyor” diyor . “Aslında neyin normal olduğu kişiye ve duruma bağlıdır.”
Sonucunda bilgilerimizi güncellemenin zamanı geldi. Yazının devamında göz atmak isterseniz: Vücut Sıcaklığı 37°C İse Neden Hava 30°C Olduğunda Terliyoruz?
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Ivayla I Geneva, Brian Cuzzo, Tasaduq Fazili, Waleed Javaid, Normal Body Temperature. A Systematic Review, Open Forum Infectious Diseases, Volume 6. Issue 4, April 2019, ofz032, https://doi.org/10.1093/ofid/ofz032
- What’s the average human body temperature—and is it cooling down?. Yayınlanma tarihi: 31 Ağustos 2022. Kaynak site: National Geographic. Bağlantı: What’s the average human body temperature—and is it cooling down?
- What’s Really the Average Human Body Temperature? Yayınlanma tarihi: 16 Ekim 2023. Kaynak Site: Smithsonian Magazine. Bağlantı: What’s Really the Average Human Body Temperature?
- Ley C, Heath F, Hastie T, Gao Z, Protsiv M, Parsonnet J. Defining Usual Oral Temperature Ranges in Outpatients Using an Unsupervised Learning Algorithm. JAMA Intern Med. 2023;183(10):1128–1135. doi:10.1001/jamainternmed.2023.4291
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
