Shakuntala Devi Neden İnsan Bilgisayar Olarak Bilinir?

Bir çoğumuz Shakuntala Devi ile 2020 yılında vizyona giren bir film ile tanıştık. Herhangi bir formal eğitimi olmayan bu Hintli kadın, tüm dünyanın gözü önünde büyük sayılar içeren hesaplamaları birkaç saniyede, bazen de anında yapması ile ünlenmişti.

Ayrıca, bilişsel testlerde istisnai bir durumu olmadığı anlaşılınca da tüm dünyanın kısa sürede ilgisini çekmeyi başarmıştı. Devamında da kendisinin bunu nasıl başardığı uzun zaman bir tartışma konusu olmuştu.

1976’da Shakuntala Devi önce 25842 + 111201721 + 370247830 + 55511315 toplamını buldu. Ardından bu toplamı 9878 ile çarptı. Ve tüm sonucu yirmi saniyeden daha kısa bir sürede 5559369456432 olarak doğru bir biçimde elde etti.

1977’de Dallas’ta bir üniversitede 201 haneli sayının 23. Kökünü 50 saniyede hesapladı. Soruyu profesörün tahtaya yazması 4 dakika sürdü. Aynı soruyu UNİVAC’ın ( ilk genel amaçlı elektronik dijital bilgisayar tasarımı) cevaplaması ise 1 dakikadan fazla zaman aldı.

Bilinen en büyük başarısı 1980’de 13 haneli rastgele seçilen iki sayıyı 28 saniyede çarpması oldu. Kendisi bu sayede Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi. Bazı matematikçiler bunun imkansız olduğunu düşündükleri için Devi devamında topluluk karşısında 336 işlem daha yapmak zorunda kaldı.

Bir keresinde 455 762 531 836 562 695 930 666 032 734 375 sayısının 7. dereceden kökünü 40 saniyede hesaplamıştır. (cevap 46.295). Kendisi tüm bu hesaplamaları saniyenin onda biri gibi bir zamanda doğru bir biçimde cevaplayarak hakkındaki şüpheleri ortadan kaldırdı.

Shakuntala Devi’nin Başarısının Sırrı Neydi?

Ne yazık ki, Devi’nin şaşırtıcı başarılarının çoğu açıkça belgelenmemiştir. Devi, bir sirk işçisi olan babası okul masraflarını karşılayamadığı için resmi bir okulda eğitim görmemişti. Üç yaşındayken babası onun sayıları ezberleme konusunda inanılmaz bir yeteneği olduğunu keşfetti.

Çalıştığı sirk şirketinden ayrıldı. Sonrasında da kızının hesaplama konusundaki yeteneğini yansıtan gösteriler düzenlemeye başladı. Altı yaşındayken Shakuntala Devi, Mysore Üniversitesi’nde aritmetik yeteneklerini kanıtladı. 1944’te babasıyla birlikte Londra’ya taşındı. Ergenlik çağına geldiğinde, genellikle kolejlerde ve üniversitelerde izleyiciler önünde, dünyayı dolaşıyordu.

Shakuntala Devi, 13 basamaklı iki rastgele sayıyı çarpma yeteneğini gösterdiğinde evrensel bir üne kavuştu. Yetenekleri ona 1982 yılında Guinness Rekorlar Kitabı’nda bir yer kazandırdı. Devamındada medyanın ilgisi kendisine yöneldi.

5 Ekim 1950’de Leslie Mitchell’in ev sahipliğinde BBC kanalında yeteneklerini yansıttıktan sonra, ‘İnsan Bilgisayar’ olarak tanınmaya başlanacaktı. Ancak o, bu unvanı hiç bir zaman sevmedi. İnsan zihninin bilgisayarla kıyaslanamayacak kadar çok yeteneğe sahip olduğunu ve insan zihnini bilgisayarlarla karşılaştırmanın doğru olmadığını söyledi.

Shakuntala Devi Bir İnsan Bilgisayardan Daha Fazlasıydı

Shakuntala Devi sadece matematik sihirbazı olmadı. Kendisi aynı zamanda matematik tutkunları ve öğrenciler için rol model oldu. Matematik problemlerini çözmeye yönelik pratik, hızlı ve etkili yaklaşımıyla milyonlarca öğrencinin ilgisini çekmeyi başardı.

Shakuntala Devi, hesaplamalar, matematiksel bulmacalar ve çocukları matematiksel becerilerde yetiştirme konusunda birçok kitap yazdı. Vakıf kurarak dezavantajlı çocukların eğitimini üstlenip, Hindistan’ın matematik bilimine verdiği katkıları dünyaya duyurdu.

Kitapları kendisinin bir kişinin örgün eğitim sırasında öğrendiği belirli matematiksel kavramlara aşina olduğunu gösteriyor. Örneğin, bazı yazılarında trigonometri ve logaritmalardan bahseder. Bu kavramları kapsamlı okumalardan öğrenmiş olması muhtemeldir. Ancak hayatının bu yönü hakkında çok fazla literatür ne yazık ki mevcut değildir.

Kendisinin bu üstün performansının arka planındaki mekanizmayı anlamak için yapılan testler de aslında bize fazla cevap vermedi. Görünüşte motivasyon dışında sıradan bir insandan farkı yok gibiydi. Büyük sayılar ile oynamaya o kadar çok alışmıştı ki bu konuda beyni artık bir nevi otomatikleşmişti.

2013 Nisan’da solunum yetmezliği nedeniyle hastaneye kaldırılan Shakuntala Devi 83 yaşında hayatını yitirdi. Bu muhteşem kadının yaşam mücadelesi nihayet dikkatleri çekti. Sonrasında da kendisinin yaşam öyküsünü bizlere aktaran keyifli bir film ekranlarda yerini aldı. İzlemenizi öneririz.

Yazının devamında göz atmak isterseniz: Hafıza Şampiyonları Kısa Sürede Binlerce Şeyi Nasıl Ezberliyor?

Kaynaklar ve İleri Okumalar:

• Bollywood’s ‘warts and all’ biopic on ‘human computer’; yayınlanma tarihi: 31 Temmuz 2020; Bağlantı: https://www.bbc.com
• Shakuntala Devi a Human Computer – checkout some interesting facts. Yayınlanma tarihi: 1 Ağustos 2020; Bağlantı: https://www.businessinsider.in/
• Explained: What was the secret of Shakuntala Devi’s calculating abilities?. Yayınlanma tarihi: 17 Ağustos 2020; Bağlantı: https://indianexpress.com/

Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel