Bir yolculuk esnasında hava aniden bozduğunda arabanızın camına düşen yağmur damlaları arasında kurbağalar ile karşılaştığınızı düşünün. Şehir efsanesi zannettiğimiz bu durum aslında gerçektir. Gökyüzünden düşen hayvanlar yani hayvan yağmuru, insanlık tarihinin ve folklorunun bir parçasıdır. Ayrıca, dünyadaki en yaygın hava olayı olmasa da, düşündüğünüz kadar nadir değildir.
Yüzyıllar boyunca, gerçekçi açıklama eksikliğinden dolayı tuhaf doğal olaylar, doğaüstü ya da büyücülük olarak algılanmıştır. Günümüzde bilim Dünya’nın doğal olaylarının çoğuna mantıklı açıklamalar getirebilmektedir. Yine de dünyada gerçekleşen bazı olaylar tuhaf niteliğini korumaktadır. Örneğin gökyüzünden kurbağaların yağması sıradan bir şey sayılmaz.
Gökyüzünden yağan tek şey su değildir. Hayvanların ya da diğer nesnelerin gökyüzünden boşalmaları meteorolojik bir olgudur. Kurbağalar ve balık yağmurları Romalı yazar ilk olarak Pliny Elder’ın eserlerinde yer alır. Arkeolojik araştırmalarda hayvan yağmurunun kayalarda resimsel tasviri bulunmuştur. Ayrıca, insanlık tarihi boyunca bu garip yağışlara tanıklık eden binlerce görgü tanığı vardır. Kurbağa yağmurunun nedeni genellikle daha az gizemlidir. Ancak kurbağalar yağmura eşlik eden en yaygın yaratıklar değil.
Hayvan Yağmuru Nasıl Gerçekleşiyor?
Gökten yağan hayvanların ardındaki olguyu açıklamak kolay değil. Bunun sebebi bildirilen vakaların bir çoğunun ardında mantıklı başka bir açıklama olması. Örneğin geçtiğimiz yıllarda Hindistan’da bildirilen bir balık yağmurunun ardında gagalarında avladıkları balıkları taşıyan ve bunları bir biçimde ürktükleri için düşüren pelikanlar çıkmıştı.
Doğanın bu garip davranışını incelemeye karar veren ilk bilim insanı, elektromanyetizma konusunda bilime yaptığı katkılarla tanınan Fransız fizikçi André Marie Ampere (1775 – 1836) olmuştu. Kendisi kurbağa yağmuru üstüne yoğunlaşmış ve ansızın ortaya çıkan güçlü kasırgaların bazı bölgelerdeki hayvanları sürükleyerek bambaşka bir yere bırakarak, böyle garip bir duruma yol açabileceğini ileri sürmüştü
Kurbağa ya da balık yağmurlarında şu ana dek ileri sürülmüş olan en iyi teori günümüzde de buna benzer aslında. Bir su kütlesi üzerinde küçük bir kasırga oluşur. Bu tür kasırgaya su hortumu denir ve genellikle şiddetli bir fırtınadan önceki yüksek basınçlı sistem tarafından tetiklenir. Böyle bir durumda, o bölgede yaşayan balık ya da kurbağa gibi canlılar suyla beraber hortumun içine çekilecektir.
Konunun Açıklamasına Dair Hala Belirsizlik Mevcut
Su hortumları, son derece nadir olmasına rağmen, yüzlerce veya binlerce mil boyunca hareket eder. Fırtına karaya çarptığında enerjisinin bir kısmını kaybeder ve yavaşlar. Basınç düşer. Sonunda, bulutlar taşıdıkları suyu serbest bırakır. Bu esnada da beraberinde getirdiği canlılar da gökyüzünden yere düşmeye başlar. Bunlar genellikle oldukça hafif olan kurbağa ve balık gibi su canlılarıdır.
Gökten düşen hayvanların sonu elbette genellikle ölüm olur. Ancak, bazen kurbağaların şansı yaver gider. 2005’te Sırbistan’da küçük bir kasabada kurbağa yağmuru ardından, insanlar evlerinden dışarı çıktığında suya geri dönmeye çalışan kurbağalarla kaplı sokaklarını görmüşlerdi.
Ancak hatırlatalım. Yukarıda verdiğimiz açıklama bilimsel olarak mantığa uygun olsa da hala bazı bilim insanları duruma şüphe ile yaklaşmaktadır. Eleştirileri genellikle “su hortumu hipotezi” ile ilgili iki sorunla ilgilidir. İlk olarak hayvan yağmuru örneklerinde gökten düşen hayvanların genellikle tek türü içermesidir. İkincisi de elbette bir su hortumunun henüz gözlenmemesi ile ilgilidir.
Bu arada hatırlatalım. Geniş bir alana yayılı ölü bir hayvan grubu, gerçekte başka bir ekolojik felaket kaynaklı olarak yaşamlarını yitirmiş olabilir. Ayrıca, kentsel ortamlarda yaşayan insanlar, evlerinin çevresinde yaşayan organizmaların sayısını hafife alma eğilimindedir. Bu nedenle hayvanların doğal ortamlarından ziyade gökten geldiklerinden şüphelenebilirler.
Gökten Yağan Üç İlginç Şey
2013: Örümcekler – Brezilya: Örümcek fobisi olanlar için gerçekten zor bir durum. 2013 yılında, binlerce küçük ve büyük örümcek gökten düşmüş ve hızlıca ördükleri ağlar ile toprağın üstünü tamamen kapatmışlardı. Üstelik bu ilk değildi. Daha önceden de Brezilya, Avustralya ve hatta ABD’nin bazı bölümlerinde örümcek yağmuru görülmüştü.
2010 – Balıklar, Lajamanu, Avustralya: Lajamanu, Avustralya’daki Tanami çölünün sınırında bulunan bir çöl kasabası. Bu kasabanın üzerine 2004’te ve 2010’da olmak üzere iki kere balık yağdı. Üstelik 2010 yılında olan balık yağmuru iki gün boyunca durmadı.
2009 – Kurbağa, Japonya: Japonya’nın Ishikawa bölgesindeki bazı kentlerde gökten ölü kurbağa yağdı. Ölü kurbağa yağmurunun 48 saat sonra Hakusan kentinde de görüldüğü yetkililerce bildirildi. Bilim insanları, şiddetli fırtına ve deniz hortumlarının kurbağa ve balık gibi hayvanları alıp başka bir yere yağdırabileceği açıklamasını getirirken, Kanazawa Meteoroloji Gözlemevi yetkilileri, bölgede şiddetli bir rüzgar kaydedilmediğinden kurbağaların nasıl geldiğini anlayamadıklarını belirttiler.
Yazının devamında ilginç başka bir yağmura daha göz atmak isteyebilirsiniz: Kırmızı Yağmur Diğer Adıyla Kan Yağmuru Nedir?
Kaynaklar ve İleri okumalar:
- Can it really rain frogs?; Yayınlanma tarihi: 12 Mayıs 2021; Bağlantı: https://science.howstuffworks.com/
- 10 Craziest Things To Fall From the Sky; Yayınlanma tarihi: 27 Nisan 2010; Bağlantı: https://www.oddee.com/
- Curious Things That Fall From The Sky; Yayınlanma tarihi: 4 Mayıs 2012; Bağlantı: https://www.popsci.com
- Residents stunned as hundreds of fish fall out of the sky over remote Australian desert town; Bağlantı: https://www.dailymail.co.uk/
- When It Rains Animals: The Science of True Weather Weirdness; Yayınlanma tarihi: 21 Mart 2012; Bağlantı: https://gizmodo.com/
Matematiksel
