Hepimiz Bluetooth’un kablosuz bir iletişim teknolojisi olduğunu biliyoruz, ancak adının ve logosunun 10. yüzyıldaki bir Viking kralından ilham aldığını biliyor muydunuz? Danca’da Harald Blåtand Gormsen veya İngilizce’de Harald Bluetooth Gormsson olarak bilinen Kral Harald, 958 ile 986 yılları arasında Danimarka’da hüküm sürdü.
Harald Bluetooth adını günümüzün teknolojisine verse de Danimarka’nın ilk Hıristiyan kralının hikayesi çoğu insan tarafından büyük ölçüde bilinmez. Bunun da ötesinde elbette merak edilen şeylerin başında bir Viking kralının adının bir iletişim teknolojisine neden verildiği gelir. Bu yazıda iki soruya da kısaca cevap vermeye çalışalım.
Öncelikle Danimarka’nın ilk Hıristiyan kralı hakkında mevcut bilgiler oldukça sınırlıdır. Bildiklerimiz ise tarihçiler tarafından yazılan çeşitli kaynaklardan gelmektedir. Ancak bu yazarların yazılarında bazı abartılı tanımlamalar yaptıkları da bilinmektedir.
Bu nedenle Kral Harald’ın hayatı hakkında efsaneler ve gerçekler birbirine karışmış durumdadır. Aslına bakarsanız kendisinin nasıl göründüğü konusunda bile bir fikir birliği yoktur. Bunun bir örneğini aşağıdaki görselde görüyorsunuz.
Kendisi hakkında kesin bildiğimiz şey kendisinin 960 civarında, Paganlıktan Hristiyanlığa geçerek Danimarka’nın ilk Hristiyan kralı olduğudur. Kendisi bu sayede Danimarka Kilisesi’nin bağımsızlığını korumasına yardımcı olmuştu. Ayrıca Harald bu karar ile halkını da korumak istemişti. Böylece putperestlikten Hıristiyanlığa sorunsuz bir geçişi sağlamıştı.
Kral Harald neden “Bluetooth” olarak bilinmektedir?
Baştan söyleyelim. Bu takma adın arkasındaki köken muhtemelen o kadar da çekici değil. Harald’ın, mavi veya siyah görünen çürük bir dişi olduğu tahmin ediliyor: Harald Blåtand Gormsen, blå mavi ve tand diş anlamına geliyor.
Diş renginin neden mavi olduğu konusunda da tarihçiler emin değil. Kimileri bunun kralın gerçekten bir dişinin çürük olmasından kaynaklandığını söylüyor. Sonucunda dönemin koşulları göz önüne alındığında bunun olması elbette olası. Ancak kimilerine göre de bu mavi renk kendisinin yaban mersinine çok düşkün olmasından kaynaklanıyor. Ayrıca bu Bluetooth yani mavi diş lakabı kendisinin ölümünden en az 200 yıl sonra ortaya çıkmış gibi gözüküyor.
Danimarka kralı hakkında fazla bilgimiz olmasa da, kendisi ardında saltanatına dair pek çok arkeolojik iz bıraktı. Jelling Stones kompleksi, Harald Bluetooth hakkında en önemli ve değerli bilgi kaynağıdır. Arkeologlar, 1704’ten beri Danimarka’nın merkezindeki bu bölgede araştırmalar yapmaktadır.
Uzun yıllar süren siyasi başarının sonucunda Harald Bluetooth’un saltanatının sonu, oğlunun isyanıyla başladı. Kendisi bu isyan sonucunda sürgüne gönderildi ve kısa bir süre sonra da öldü. Ancak kendisinin adı modern zamanlarda yeniden keşfedildi. Bu kısmen kendisini ulusal tarihlerinde önemli bir figür olarak gören Danimarkalılar sayesinde mümkün olacaktı.
Kablosuz teknoloji ve Viking kralı nasıl bir araya geldi?
1997’de IBM, Intel, Ericsson, Nokia ve Toshiba gibi birkaç büyük iletişim şirketi, yeni bir teknoloji geliştirdi. Projeye iki İskandinav kuruluşu olan Nokia ve Ericsson öncülük etti.
Bir gece, proje üzerinde çalışan Intel ve Ericsson’dan iki mühendis yeni teknolojilerine verecek iyi bir isim arıyorlardı. Sohbetleri sırasında konu tarihten açılacaktı. Tarihsever mühendislerden biri, Vikingler hakkında okuduğu bir kitaptan bahsetti. Devamında da konu Harald Bluetooth’a geldi.
Mühendisler, birleştirici bir kral olarak da anımsanan Harald Bluetooth ile çeşitli cihazları benzersiz bir ağda birbirine bağlamak için yarattıkları araç arasında bir paralellik kurdular. Sonrasında da fikirlerini üstelerine açıklamaları gerekiyordu. Bunun için Jim Kardach, bir PowerPoint hazırladı. Bu sunumda da bir taşın üzerinde bir cep telefonu ve bir dizüstü bilgisayar tutan Harald’ın yukarıda gördüğünüz resmi vardı.
Sonucunda fikirleri kabul gördü ve Bluetooth resmi olarak 1998’de piyasaya sürüldü. Hemen devamında da Ericsson ilk Bluetooth telefonu yarattı. Ancak sırada bir de logo vardı. Bunun içinde bir kere daha tarihe başvurulacaktı.
Bluetooth logosu da antik çağın sonu ile Orta Çağ arasında Almanlar ve İskandinavlar tarafından kullanılan runik alfabeden esinlenmiştir. Logodaki H ve B harfleri de Harald Blåtand’ın baş harfleridir.
Sonucunda İskandinav rakiplerini birleştirmeyi başaran Harald Bluetooth gibi, Bluetooth teknolojisi de bilgisayar ve mobil endüstrisini kablosuz bir bağlantı ile birbirine bağlar. Hollywood’un en güzel yıldızlarından Hedy Lamarr Wi-Fi teknolojisini geliştirmesi ile anımsanır. Efsanevi bir Viking kralı ise bu teknolojinin can damarlarından birine adını verir.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Harald Bluetooth: The Viking Who Gave His Name to Wireless Technology. Yayınlanma tarihi: Bağlantı: https://www.thecollector.com/
- Biography of Harald Bluetooth, Former King of Denmark and Norway. Bağlantı: https://www.thoughtco.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
