Hemen hemen her internet kullanıcısı tarafından bilinen Google, tarihin en büyük teknoloji şirketlerinden biridir. Günlük hayatımız üzerindeki etkisi o kadar büyüktür ki, “bir şeyi google’da aramak” fiil olarak bile dilimize girmiş durumdadır. Hatta bu durum günümüzde psikolojik bir sendroma bile adını vermiştir. ( Detaylar için: Google Etkisi: Az Önce Araştırdığımız Bilgileri Hemen Unutmamızın Nedeni)
Aslında Google’ın sadece 1998’den beri var olduğunu düşünürseniz elde ettiği başarı gerçekten de şaşırtıcıdır. Muhtemelen Google’ın kurucuları olan Larry Page ve Sergey Brin bile, bu şirketi kurduklarında, sonunda bu kadar büyük başarıyı elde edeceklerini hayal etmemişlerdi.
Peki Google arama motorunun isminin nasıl ortaya çıktığını ve ne anlama geldiğini hiç düşündünüz mü? Hikayenin başlangıcı bilgisayarlardan önceye dayanıyor…
Googol Sayısı İle Tanışalım
Günümüzde Amerikalı matematikçi Edward Kasner‘in adı yeğeni ile arasında yaşanan diyalog sonucunda anımsanıyor. Milton, Amerikalı matematikçi Edward Kasner’ın dokuz yaşındaki yeğeniydi. Kendisi bir gün büyük sayılar için yeni sözcükler yaratmak istediğinde yeğeninden yardım istemişti. Sağında 100 tane sıfır olan 1 sayısının bulunduğu kâğıdı yeğenine gösterdi. Ardından da bu sayının neye benzediğini ona sordu.
Yeğeni ona ‘Googol’ cevabını verince Kasner bu ifadeyi oldukça sevdi. Sonrasında da Googol bir matematik terimi olarak tarihteki yerini aldı. Günümüzde 1 googol 10100 anlamına gelmektedir. Bunu 1 sayısının sonunda 100 tane sıfır gibi de düşünebilirsiniz.
Bu sayının bulunuşu yeterli gelmemiş olacak ki Kesner daha sonra “Googolplex” yani 10googol sayısını da icat etti. ( Rivayete göre bu fikir de yeğeninin başının altından çıkmıştı). Kasner ve meslektaşı James Newman googolplex hakkında şu sözleri söylediklerine göre en uzak yıldıza gidip tüm bulutsuları dolaşıp yolun her santimine sıfırlar koysanız bile bu sayıyı yazmak için yeterli yer hala yoktur.”
Googolplex sayısının ne kadar büyük olduğunu bir örnekle görelim. Ortalama bir kitap hayal edelim. Bu kitabın 400 sayfası, her sayfasında 50 satırı ve de her satırında 50 tane sıfır rakamı olsun. Bu kitapta tam olarak 106 tane sıfır rakamı vardır. Yani googolplex sayısını yazmamız için bu kitaptan 1094 tane gereklidir.
Eğer her kitabın yaklaşık 100 gram kadar olduğunu düşünürsek elimizdeki kitaplar toplam 1093 kilogram eder. Fakat dünyanın kütlesi yaklaşık 5.972×1024 kilogram, gezegenimizin bulunduğu Samanyolu galaksisi hesaplara göre 2.5×1042 kilogram ve de gözlemlenebilen evren hesaplara göre yaklaşık 1.5×1053 kilogramdır.
Sonuçta sonsuz olmayan ama yine de çok büyük sayıları matematiksel olarak yazmak mümkün olmuştu. Gerçekten de bu sayıları günümüzde çok iyi bir biçimde hatırlıyoruz. Ancak bu tam olarak Kesner planladığı biçimde gerçekleşmedi.
Google Kelimesinin Anlamı Nedir? Bunun Googol ile Ne İlgisi Var?
Page ve Brin’e geri dönelim. Aslında bu ikili yeni oluşturdukları arama motoruna ilk olarak “BackRub” ismini koymuştu, Program, bir web sitesinin ne kadar önemli olduğunu ve diğer hangi sitelerle ilişkili olduğunu anlamak için web’in “geri bağlantılarını” analiz ediyordu. BackRub, sonunda çok fazla bant genişliği alana kadar Stanford sunucularında kullanıldı.
Ancak Page, 1997 yılında BackRub adının yeterince iyi olmadığına karar verdi. Page ve Stanford’daki oda arkadaşları, arama motoru teknolojisi için, indeksledikleri veri miktarını çağrıştıran farklı isimler düşünmeye başladılar.
“Google” adı aslında Stanford’dan Sean Anderson adlı bir yüksek lisans öğrencisinden geliyor. Bir beyin fırtınası oturumu sırasında Anderson, “googolplex” kelimesini önerdi ve Page ise bunun üzerine daha kısa “googol” kelimesini düşündü. Sonuçta bu isim internetteki sınırsız bilgiyi temsil etmesi açısından oldukça uygundu.
Sean Anderson, alan adının uygun olup olmadığını kontrol etmek istedi. Ancak Anderson, kelimeyi “Google” olarak yanlış yazdı. Ancak Page bu yeni ve aslında bir anlamı olmayan kelimenin daha akılda kalıcı olduğuna karar verdi ve böylece Google Inc. doğmuş oldu.
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- The true story behind Google’s hilarious first name: BackRub. Yayınlanma tarihi: 5 Ekim 2015. Bağlantı: The true story behind Google’s hilarious first name: BackRub
- Why Is Google Called Google. Yayınlanma tarihi: 11 Nisan 2022. Bağlantı: Why Is Google Called Google
- Where Did The Google Name Come From?; yayınlanma tarihi: 25 Ocak 2018; Bağlantı: Where Did The Google Name Come From?
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
