Topluluk önünde bir konuşma ya da sunum yapmak zorunda kaldığımız zamanlarda bir çoğumuzun yakından tanıdığı bir huzursuzluk duygusu vardır. Bu huzursuzluk duygusu kimilerinde fobi düzeyine erişmiştir. Bu durum glossofobi veya topluluk önünde konuşma korkusu olarak tanımlanır.
Glossofobi çok yaygın bir fobidir ve nüfusun yaklaşık % 75’ini etkilediği düşünülmektedir. Mevcut fobilerimizin sıralamasına baktığımızda glossofobi ilk üç arasında yer almaktadır. İlk iki sırayı ise yükseklik ve sürüngenlerden duyduğumuz korkular almaktadır.
Herhangi bir grupla sözlü iletişim kurmadan önce yoğun bir şekilde kaygı duyan bu kişiler, her ne pahasına olursa olsun topluluk önünde konuşma durumlarından kaçınmaya çalışırlar. Mide bulantısı, panik duygular, terleme, kalp çarpıntısı, ağız kuruluğu, ses titremesi ve yoğun stres olası bir konuşma ihtimali durumunda gözlemlenen belirtilerdir.
Glossofobi Nedir?
Glossofobi, bir sosyal fobi olarak adlandırılmaktadır ve sosyal anksiyete bozukluğu kategorisine girer. Bu türlerinde bozukluğu olanlar normal konuşmalar sırasında daha utangaç, sessiz veya içe dönük olma eğilimi gösterirler. Göz temasında genelde kaçınırlar ve mümkün oldukça sözsüz iletişim kurmayı tercih ederler.
Glossofobi diğer fobilerde de olduğu gibi çocukluk döneminde belirmeye başlar. Olası nedenlerinin genetik eğilimler ile diğer çevresel, biyolojik ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonu olduğu düşünülmektedir.
Topluluk önünde konuşmaktan korkan insanlar aynı zamanda utanma veya reddedilme korkusu da yaşamaya eğilimlidirler. Topluluk önünde konuşma sırasında yaşanan kötü bir deneyimi olan bir kişi, tekrar konuşmaya çalışırken önceki deneyimin tekrarlanmasından korkabilir. Ya da bir kişiye önceden hazırlık şansı olmadan bir konuşma yapma zorunda kalırsa ve işler iyi gitmezse, topluluk önünde konuşmaktan korkmaya başlayabilir.
Glossofobi İle Mücadele Etmek İçin
Glossofobi tedavi edilmezse, bireylere, özellikle öğrencilere ciddi zarar verebilir ve kalıcı olumsuz etkilere neden olabilir. Size bir kaç öneri sunalım…
Organize olun: Konuşacağınız mekanı ziyaret etmeye çalışın ve tüm ekipmanları dikkatlice inceleyin. Konunuz hakkında yapabileceğiniz her şeyi önceden öğrenin. Bu, yanlış bir şey söyleme veya işlerin yoldan çıkma olasılığınızı azaltır. Konuşma esnasında konunuzdan sapsanız bile, toparlayabilme şansı yaratır.
Pratik yapmak sizi mükemmelleştirir.: Konuşmanızı öncesinde arkadaşlarınıza, aile üyelerinize veya kendinizi rahat hissettiğiniz herhangi birine yapın. Onlardan geri bildirim isteyin ve herkesin yorumlarını dikkatlice inceleyin. Bu esnada konuşmanızı videoya alıp, daha sonrasında dinleyip gerekli düzeltmeleri de yapabilirsiniz. Başarılı sunumlar sadece yetenek meselesi değildir. Çoğu iyi konuşmacı, öne çıkan konuşmaları hazırlamak için çok çalışır. Bir kürsüde ne kadar rahatsız hissederseniz hissedin, sunum becerileriniz üzerinde de çalışarak fobinize karşı mücadele edebilirsiniz.
Sizi izleyenler yerine konuşmak zorunda kaldığınız konuya odaklanın: Sizi dinleyenler genel olarak sizinle değil, sunduğunuz konu ile ilgileneceklerdir. Bu nedenle sizin korkunuzu genellikle anlamayacaklar ya da bu duruma önem vermeyecekler. Konuşmanızı kelime kelime ezberlemeye çalışmayın. Bunun yerine, aklınızda, bir taslak çerçevesinde anahtar kelimeler tutmaya çalışın.
Sessizlikten korkmayın: Söylediklerinizi geçici olarak unuttuğunuzda ya da konuyu toparlayamadığınızda, gergin hissedebilir ve sessizliğin sonsuza dek süreceğini düşünebilirsiniz. Ama bu muhtemelen sadece birkaç saniye devam edecektir. Bu yüzden birkaç yavaş, derin nefes alın ve devam edin. Sessizlik daha da uzarsa endişelenmeyin. Sizi izleyenler bunun da sunumun bir parçası olduğunu düşünecekler ve duruma aldırmayacaklardır.
Dış Görünüş: İyi görünmek, iyi hissetmeyi; iyi hissetmek de iyi konuşmayı getirir. Konuşma zamanı içerisinde rahat hissedeceğinizden emin olduğunuz, profesyonel görünen fakat rahat bir kıyafet tercih edin. Ayrıca mesajınızı karşı tarafa iletmek için vücut dilinizi etkin bir biçimde kullanmaya özen gösterin.
Fobilerimizi Anlamak Onlardan Kurtulmanın İlk Adımıdır
Evrim psikologları bu korkunun ilkel köklere sahip olduğunu öne sürüyorlar. Atalarımız hayatta kalmak için grup halinde yaşar ve mücadele ederlerdi. Gruptan dışlanmak ya da grup tarafından reddedilmek ölüme yol açardı. Topluluk önünde konuşmak da konuşmacıyı topluluk tarafından reddedilmeye/eleştiriye açık hale getirir. Bu sebeple topluluk önünde konuşma korkusu halk arasında yaygındır.
Hepimiz bir dereceye kadar topluluk önünde konuşma korkusuna sahip olsak da, glossofobi hayatı sınırlayıcı olabilir. Fobilerimizi tanımak ve yalnız olmadığımızı bilmek bize kendimizi iyi hissettirecektir. Devamında bu fobilerin üzerine giderek psikolojik olarak özgürleşmemiz bizi daha mutlu bireyler kılacaktır. Yazının devamında göz atmak isterseniz: Tripofobi Nedir? Neden Delikli Nesneler Bir Biçimde Rahatsız Eder?
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Glossophobia (Fear of Public Speaking): Are You Glossophobic? Bağlantı: https://www.psycom.net/
- How I conquered my fear of public speaking and learned to give effective presentations; yayınlanma tarihi: 21 Ağustos 2019; Bağlantı: https://www.sciencemag.org/
- The Thing We Fear More Than Death; Yayınlanma tarihi: 29 Kasım 2012; Bağlantı: https://www.psychologytoday.com
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
