Herhangi bir süper güce sahip olmayı seçseydiniz bu ne olurdu? Ne yazık ki çoğumuz böyle bir şeyi sadece çocukluğumuzda hayal ederiz. Çünkü üstün yeteneklere izin veren mutant bir gene sahip değiliz. Aslına bakarsanız bu durum %99,9 ‘umuz için geçerli. Ancak kalan %0,1’lik kısım için durum çok farklı. Sahip oldukları bazı genetik mutasyonlar onları halihazırda süper güçler haline getirmiş durumda.
Ne kadar uzun ya da kısa olduğumuz, hangi becerilere sahip olduğumuz, saç ve göz rengimiz ve hatta belirli hastalıklara ya da rahatsızlıklara yatkınlığımız bile genlerimizde saklıdır. Ancak bu genlerde bazen genetik mutasyonlar da yaşanır. Süper güçlerden önce kısaca bu konuyu öğrenmeliyiz.
Genetik Mutasyon Nedir?
DNA’yı bir yemek kitabı olarak düşünelim. Her gen farklı bir tarifi temsil eder. Çikolatalı kek tarifinin olduğu sayfada güzel bir resim var ancak bazı bilgiler eksik, sayfanın o kısmı yırtılmış. Bu durumda keki pişirmeniz mümkün olmayacaktır.
Aynısı kalıtsal hastalıklar için de geçerlidir. Her kalıtsal hastalığın tarif kitabında kendi hasarlı sayfası vardır ve DNA’daki bir hataya da mutasyon denir. Farklı mutasyon türleri vardır, bir veya daha fazla harfin (veya bileşenin) çıkarılması (veya eklenmesi) veya değişmesi sonucunda meydana gelir.
Örneğin DNA’nın nükleotid dizisinde bulunan guanin ve adenin azotlu bazları yerine mutasyon sonucu sitozin ve timin bazları gelir. Bu da yeni oluşan DNA kopyasında farklılıklar oluşturur. Farkın bu küçük kısmının derinliklerinde, bazı nadir durumlarda gerçekten tuhaf ve düpedüz esrarengiz yetenekler yatmaktadır. İşte genetik mutasyona bağlı 7 gerçek “süper güç”. Bu gerçek hayattaki süper güçlerden hangisini isterdiniz?
1. Kırılmaz kemikler
Wolverine’in adamantium iskeletinin etkileyici olduğunu mu düşünüyorsunuz? Evet, öyledir. Ama gerçek hayatta buna benzer bir süper güç vardır. Bu da kırılmaz kemiklerdir. LRP5 geni, osteoporoz da dahil olmak üzere birçok kemik rahatsızlığından sorumludur.
Dikkat çekici olan, tam olarak aynı genle ilişkili bir mutasyonun tam tersi etki yaratabilmesidir. Sonuç süper güçlü ve kırılmaya karşı son derece dayanıklı kemiklerdir. Bu durumun arka planındaki süreci anlamak, tıbbi araştırmacıların osteoporoz için yeni bir tedavi bulmasına yardımcı olacaktır.
2. Süper Görüş
Ortalama bir insan kaç renk görebilir? Cevap: Yaklaşık 1 milyon. Ancak tetrakromasisi olanların 100 milyona kadar renk görebildiği tahmin ediliyor. Çoğu insanın gözlerinde üç renk reseptörü bulunurken, tetrakromatların (genellikle kadınların) dört tane vardır. Buna opsin geninin mutasyonu neden olur.
Kadınların yaklaşık %12’si bu özelliğe sahiptir. Ancak gene sahip olmanız bu yeteneği geliştireceğinizi garanti etmez. Bilim insanlarının fark ettiği şey, mutasyonu taşıyan ve küçük yaşlardan itibaren sürekli olarak birçok farklı renkle karşılaşan kişilerde bu mutasyonun sıklıkla geliştiğidir.
3. Süper güç
Kim daha güçlü olmayı istemez ki? MSTN geninde mutasyon olanlarda bu durum söz konusu değil. Kaslara büyümenin ne zaman durması gerektiğini söyleyen bir protein olan miyostatin eksikliği nedeniyle kasları zaten güçlendirilmiş durumda.
Proteinden yoksun hayvanlar genellikle çok az yağ içeren büyük, kaslı vücutlara sahip olurlar. İnsanlarda bu mutasyon, kişinin ortalama bir insanın iki katı kas kütlesine ulaşmasını ve bunu sürdürmek için fazla bir şey yapmasına gerek kalmadan kaslı kalmasını sağlar.
4. Esrarengiz esneklik
Marfan sendromu, kişinin olması gerekenden daha az bağ dokusuna sahip olduğu bir başka genetik mutasyondur. Bağ dokumuz uzuvlarımızı, organlarımızı ve vücudun diğer kısımlarını sağlam bir şekilde yerinde tutar. Marfan sendromuna sahip kişiler genellikle uzun uzuvlara, piyano parmaklarına ve inanılmaz esnekliğe sahiptir.
Javier Botet’inde de bu mutasyonun hafif bir versiyonu mevcuttu ve vücudunu garip biçimlere sokmasına olanak sağlıyordu. Bu da onu bir korku filmi için mükemmel bir aday yapıyor. Ancak sendromun belirtilerinin daha belirgin olduğu diğer vakalar kalplerinde veya diğer organlarında yaşamı tehdit eden komplikasyonlar yaşama sorunu ile karşı karşıyadır. Ancak Botet gibi durumu daha hafif olanlar genellikle normal yaşam sürecektir.
5. Zehre karşı direnç
Bir öküzü öldürmeye yetecek kadar arsenik içtiğinizi, sağlığa herhangi bir etkisi olmadan sadece ıslık çalarak uzaklaştığınızı hayal edin. Arjantin’deki küçük bir köyün sakinleri buna günlük yaşam diyorlar. Bunların 6.000’i, herhangi birini öldürmek için gerekenden 80 kat daha fazla arsenik içeren su kaynağından içiyor. Bu nüfus binlerce yıldır aynı kaynaktan su içiyor. Sonuç olarak, potansiyel olarak tehlikeli maddelerin sistemden atılmasına yardımcı olan AS3MT geninde bir mutasyon geliştirdiler.
6. Süper hız
Hiç inanılmaz derecede hızlı koşmak istediniz mi? Her ne kadar çizgi romanların güçleri fazlasıyla dramatik olsa da, bu dünyada koşu da dahil olmak üzere olağanüstü atletik yetenekler sergileyen insanlar var. Buradaki genetik mutasyon “spor geni” olarak da bilinen ACTN3 geninde yer alıyor.
Bu, kasların ne kadar hızlı hareket ettiğini, koşma ve diğer fiziksel aktiviteler için daha hızlı esnemelerini sağlar. 2008 yılında yapılan bir araştırma, birçok üst düzey koşucu ve sporcunun bu mutasyona sahip olduğunu ortaya çıkardı.
7. Mükemmel hafıza
Gerçek hayatta yaşadıkları her günün her detayını hatırlayanlar vardır. Tam on yıl önce bu tarihte kahvaltıda ne yediğinizi biliyor musunuz? Haberlerde ne vardı? Kiminle konuştun? Ne yaptın? Hipertimezisi olanlar size her şeyi anlatabilir.
Normal bir insan için beyin, günlük deneyimleri kısa süreli anılar olarak depolar. Dün hangi küpeleri takmış olduğunuzu hatırlasanız bile bu detayları muhtemelen bir kaç gün sonra unutacaksınız. Ancak hipertimezi sendromu yaşayan kişiler için bu küçük şeyler zaman içinde daha kalıcı hale gelir. Ve ilginç bir şekilde, araştırmacıların da belirlediği gibi bu kişilerin hatırladığı detaylar artar ve güçlenir. Şu ana kadar 25 doğrulanmış vaka var. Her ne kadar genetik bir temel olduğu varsayılsa da şu ana kadar kimse bunu kesin olarak tespit edemedi.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- 7 actual superpowers certain humans have, due to genetic mutation. Yayınlanma tarihi: 20 Mayıs 2018. Kaynak site: Big Think. Bağlantı: 7 actual superpowers certain humans have, due to genetic mutation
- LePort AK, Mattfeld AT, Dickinson-Anson H, Fallon JH, Stark CE, Kruggel F, Cahill L, McGaugh JL. Behavioral and neuroanatomical investigation of Highly Superior Autobiographical Memory (HSAM). Neurobiol Learn Mem. 2012 Jul;98(1):78-92. doi: 10.1016/j.nlm.2012.05.002. Epub 2012 May 29. PMID: 22652113; PMCID: PMC3764458.
- Genetic diseases: How scientists are working to make DNA repair (almost) a piece of cake. yayınlanma tarihi: 6 Şubat 2024. Kaynak site: Conversation. Bağlantı: Genetic diseases: How scientists are working to make DNA repair (almost) a piece of cake
Matematiksel
