Gün içinde uyuklamak artık tembelliğin bir işareti değil. Giderek daha fazla araştırma power nap ( güç uykusu) yani şekerleme yapmanın sizi daha üretken hale getirdiğini ortaya koyuyor.
Thomas Edison ve Salvador Dali, güç uykusunun erdemlerine inanmışlardı ve hatta bunun için bir yöntem de geliştirmişlerdi. Yöntem oldukça basitti. Ellerinde bir nesne tutarak uykuya dalıyorlardı. Söz konusu nesne, uykuya geçişte düşüp ses çıkarıyor ve bu onları zamanında uyandırıyordu.
Peki, yaratıcı fikirleri uykudayken yakalamak dahilerin özelliği mi yoksa herkesin yapabileceği bir şey mi? Power nap ile ilgili detaylara geçmeden önce, konu edilen bu uykunun tam olarak nasıl bir şey olduğunu anlayalım.
Öğle Uykusu Neden Önemlidir ve Ne Kadar Sürmelidir?
Öğleden sonraları gelen o yoğun uykululuk hissine aşina olmalısınız. Bu durum öğle yemeği yemiş olsanız da olmasanız da ortaya çıkar ve yaklaşık 13:00 ile 15:00 arasında uyanıklıktaki doğal bir düşüşten kaynaklanır.
Kısa bir şekerleme yapmak uykululuğu giderecek ve uyandıktan sonraki birkaç saat boyunca uyanıklığı artıracaktır. Araştırmalar, öğleden sonra erken veya orta saatlerde kısa bir şekerlemenin, günün diğer saatlerindeki şekerlemelere kıyasla en büyük yenilenmeyi sağladığını gösteriyor.
Yani, kendinizi gün ortasında uykuyla mücadele ederken bulursanız ve uygun bir yerdeyseniz, bir fincan kahveye uzanmak yerine uyumak size ihtiyacınız olan enerjiyi yeniden kazandıracaktır. Ancak sorun şu ki yaşam koşulları çoğumuzun bir öğle uykusu uyumasına izin vermez. Ayrıca öğleden sonra bir ila iki saatlik uyku, o gece daha az uykulu olmanız ve uykuya dalmanızın normalden daha uzun süreceği anlamına gelir.
Normalden daha geç saatlere kadar uyanık kalmayı planlıyorsanız şekerlemenizi yaklaşık 1,5 saate ayarlayın. Bu, normal bir uyku döngüsünün uzunluğudur. Yaklaşık bir saat kadar derin ve ardından son yarım saat hafif uykuya dalacaksınız. Hafif uyku sırasında uyanmak sizi dinlenik hissettirecektir. Ancak derin uyku sırasında uyanırsanız aynı şey geçerli olmayacaktır.
Ayrıca çok uzun uyursanız ve bir şekerlemenin sonunda hafif uykuyu kaçırırsanız, büyük ihtimalle uyuşuk ve uykulu hissederek uyanırsınız. Bir şekerlemeden sonra uykulu hissederseniz endişelenmeyin. Bu his geçicidir ve bir süre sonra geçecektir. Başka bir seçenek de kısa bir “güç” uykusu yani power nap çekmektir.
Power Nap (Güç Uykusu) Nedir?
Birçok kişi öğleden sonraları okurken veya bilgisayarda çalışırken bunaltıcı bir uyku hali yaşar. Ne yazık ki iş yerinde ya da okulda olduğu için de güzel bir öğlen uykusu uyuma şansına sahip olmaz. İşte bu noktada güç uykusu ( power nap) işinize yarar. Bu sayede uykulu olma hissi ortadan kalkar ve uyandıktan sonraki birkaç saat boyunca uyanıklık artar.
Güç uykusu harikadır çünkü uyandıktan sonra herhangi bir uyuşukluk veya uykululuk hissi de yaşamazsınız. Bunun nedeni, bu kısa süre içinde derin uykuya girmemenizdir. Kısa bir şekerleme aynı zamanda bilişsel işlevi, kısa süreli hafızayı ve ruh halini de önemli ölçüde iyileştirecektir. Bu faydalar, kafein (veya diğer uyarıcı ilaçlar) tükettikten sonra yaşanan faydalara benzerdir; ancak gece uykusunun bozulması veya kafein bağımlılığı gelişmesi gibi yan etkiler içermez.
Her ne kadar her uzunluktaki (beş dakikadan iki saate kadar) öğle uykularının, faydaları olsa da iş olsa da, bu faydaların uyandıktan sonra ortaya çıkma şekli, uykunun uzunluğuna göre değişir.
Çoğu kişinin “power nap” olarak söz ettiği uyku türü 20-30 dakika civarındadır. Bu uzunlukta bir uyku, geleneksel uykunun beş aşamasının ilk ikisinin yararlarını barındırır. Beyninizin daha hızlı ve daha doğru çalışmasını sağlar. Örneğin sınav gibi, önemli bir çok şeyi birden hatırlamaya çalışıyorsanız, bu tarz bir şekerleme çok yararlı olur.
Eğer uyku sürenizi uzatırsanız ( 50- 90 dakika arası), uyku döngünüzü tamamlarsınız. Örneğin uykusuz geçen bir geceden sonra fiziksel ve zihinsel olarak aşırı derecede yorgunsanız, bu türden bir uyku, vücudunuzun kendini tamir etmesi için yeterli zamanı sağlayacaktır.
Power Nap Gerçekten İşe Yarıyor mu?
Bir ilham perisinin uykunun kapılarında saklanıp saklanmadığını anlamak için araştırmacılar, gönüllülerin kısa bir şekerlemeden sonra bir problemi çözme yeteneklerini, uyanık kalan gönüllülerle karşılaştırdı. Hipotez, uykuya dalmış bireylerin bir Evreka! anı yaşama olasılığının daha yüksek olmasıydı.
Bunu laboratuvarda ölçmek için katılımcıların iki basit kuralı izleyerek bir dizi aritmetik problemini olabildiğince çabuk çözmeleri gerekiyordu. Ancak bu sıkıcı soruları tek tek çözmeden, katılımcıların cevaba hızlı bir biçimde ulaşmalarını sağlayacak bir kısa yol bulmaları da olasıydı.
Öncelikle 103 gönüllüye alışmaları için 60 soru verildi. Kolayca kısa yolu bulanlar(%16) daha fazla analize dahil edilmedi. Daha sonra, katılımcıların karanlık bir odada, rahat bir sandalyede gözleri kapalı bir şekilde 20 dakikalık bir mola vermelerine izin verildi. Bu koşullar uykuya dalmayı kolaylaştırmak için seçildi.
Amaçlanan gruptakilerin uyanıklık ve uyku arasındaki gri bölgede kalmaları sağlamaktı. Bunun için de araştırmacılar Edison ve Dali’den ilham aldılar. Katılımcılardan ellerinde plastik bir şişe tutmalarını istendi. Böylece çok derin uykuya dalmadan önce şişeyi düşürerek kendilerini uyandıracaklardı. Bu uyku molasının devamında katılıcıların problemler ile yeniden uğraşması gerecekti.
Deney boyunca katılımcılar, beyin, göz ve kas aktivitelerini izlemek için başlarına, çenelerine ve gözlerinin etrafına sensörler taktılar. Bu sinyallerden, katılımcıların uyku durumlarını gerçek zamanlı olarak izlendi. Sonunda da denekler üç gruba ayrıldı. Tüm mola boyunca uyanık kalanlar, uyuyakalanlar (ve sadece N1 adı verilen ilk uyku evresine girenler) ve ikinci evreye, N2’ye ulaşanlar.
Uyuyan katılımcıların %83’ünün (N1 grubu) gizli kuralı bulduğu, uyanık kalan gruptakilerin ise yalnızca %31’inin bulduğunu bulduk. N2’ye ulaşan gönüllülerde yaratıcılık artışı ortadan kalktı. Dolayısıyla uyku başlangıcında yaratıcılık için verimli bir zemin olduğu anlaşıldı.
Sonuç olarak
Özetle, elinizde bir nesneyle şekerleme yapmak, yaratıcılığın tatlı noktasında kalmak için etkilidir, ancak yalnızca ilk etapta buna ulaşabiliyorsanız. Bu yöntemi evde denemek istiyorsanız, hafif ve kaygan bir nesne bulmanız gerekir. Nesne, derin bir uykuya dalmadan önce sizi uyandıracak kadar gürültü yapmalıdır.
Mükemmel nesneyi bulduğunuzda, kolunuzu sandalyeden veya yataktan dışarı uzatarak kısa bir şekerleme yapın. Nesnenizi düşürmek sizi bu yaratıcı şekerlemeden uyandırdığında, ilham perinizin çözmeye çalıştığınız sorunun çözümünü fısıldamasını beklemek zorunda kalabilirsiniz..
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Want to boost your memory and mood? Take a nap, but keep it short. Kaynak site: Conversation. Yayınlanma tarihi: Bağlantı: Want to boost your memory and mood? Take a nap, but keep it short
- Sleep technique used by Salvador Dalí really works; 8 Ekim 2021; Kaynak site: Live Science. Bağlantı: Sleep technique used by Salvador Dalí really works;
- Lack LC, Lushington K. The rhythms of human sleep propensity and core body temperature. J Sleep Res. 1996 Mar;5(1):1-11. doi: 10.1046/j.1365-2869.1996.00005.x. PMID: 8795795.
- Brooks A, Lack L. A brief afternoon nap following nocturnal sleep restriction: which nap duration is most recuperative? Sleep. 2006 Jun;29(6):831-40. doi: 10.1093/sleep/29.6.831. PMID: 16796222.
- Tietzel AJ, Lack LC. The recuperative value of brief and ultra-brief naps on alertness and cognitive performance. J Sleep Res. 2002 Sep;11(3):213-8. doi: 10.1046/j.1365-2869.2002.00299.x. PMID: 12220317.
- Hayashi M, Watanabe M, Hori T. The effects of a 20 min nap in the mid-afternoon on mood, performance and. EEG activity. Clin Neurophysiol. 1999 Feb;110(2):272-9. doi: 10.1016/s1388-2457(98)00003-0. PMID: 10210616.
Matematiksel
