“Earthrise” Dünya’nın Ay’dan çekilen ilk fotoğrafına verilen isimdir. Bu fotoğraf, gezegenimizi ilk kez çok uzaktan görmemizi sağladı. Uzayın karanlığıyla çevrili Dünya, sınırlı kaynaklara sahip, kırılgan ve savunmasız görünüyordu. Fotoğraf bize, dünyanın aslında sadece biz yaşadığımız için özel bir yer olduğunu anımsattı.
1968 Noel Arifesinde, Apollo 8 mürettebatı Ay’ın yörüngesinde dönerken muhteşem bir manzara yakaladılar. Astronot Bill Anders deklanşöre basıp dünyanın en ünlü fotoğraflarından biri haline gelen fotoğrafı çekti. Earthrise, şimdiye kadar çekilmiş en ikonik çevre fotoğraflarından biri olarak kabul edilmektedir.
Aslında bu fotoğraf dünyamıza uzaydan ilk bakış değildi. Hatta 1968 sonbaharında radikal girişimci Stewart Brand’in çıkardığı Whole Earth Catalog’un ilk sayısının kapağında dergiye de ismini veren NASA’nın ATS-3 uydusu ile uzaydan çekilmiş bir dünya fotoğrafı yer alıyordu. Ancak Earthrise bir çok açıdan özel bir fotoğraftı.
Earthrise Fotoğrafının Hikayesi Nedir?
Apollo 8, Apollo programı kapsamında, insanları uzaya taşıyan ikinci, insanları Ay’ın yörüngesine götüren ilk görevdir. Apollo 8 ekibi olan Jim Lovell, Frank Borman ve Bill Anders 21 Aralık 1968 tarihinde toplamda 6 gün sürecek görevlerine başlamışlardı. 24 Aralık 1968’de Apollo 8 astronotları, Ay’ın yörüngesinde dönen ilk insanlar olacaklardı.
Olay, Houston saatiyle 10:30’dan birkaç dakika sonra, Apollo 8 Ay’ın uzak tarafından dördüncü kez dönerken oldu. Görev Komutanı Frank Borman sol koltukta oturuyordu. Navigatör Jim Lovell, uzay aracının alt ekipman bölmesindeydi. Bill Anders sağ koltukta oturuyor, yan penceresinden Ay’ı izliyor ve fotoğraflar çekiyordu.
İşte bu esnada muhteşem bir görüntüye şahit olacaktı. Devamında da “Ay’ın ardından Dünya’nın doğuşu” veya “Ay’dan Dünya’nın görünümü” isimleriyle de bilinen ünlü fotoğrafı çektiler. Earthrise aynı zamanda Dünya’nın uzaydan çekilen ilk renkli fotoğrafı olarak da bilinmektedir. Ancak aslında ilk çekilen fotoğraf aşağıda da gördüğünüz gibi renkli değildi.
Earthrise Fotoğrafı Bir Çevre Hareketini de Başlatacaktı
1960’ların sonunda, çevresel bakış açıları ve aktivizm Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da hız kazanmaya başlamıştı. Çevre grupları Friends of the Earth ve Greenpeace sırasıyla 1969 ve 1971’de kuruldu. ABD hükümeti 1970 yılında Çevre Koruma Ajansı’nı kurdu.
Apollo 8 astronotlarının Earthrise’ı çekmesinden 19 ay sonra, 22 Nisan 1970’te, yaklaşık 20 milyon Amerikalıyı gezegeni korumak amacıyla sokaklara döken bir olay gerçekleşti. 20 milyon insan, çevre kirliliğine ve hükümetin bu konudaki ataletine karşı seslerini çıkarmak istiyorlardı. Bu kişilerin afişlerinin hepsinde Earthrise fotoğrafı yer alıyordu.
Bu kadar çok insanın aynı amaç etrafında bir araya gelebilmesi, o zamana kadar çevre konularına oldukça duyarsız kalan hükümetin harekete geçmesini zorunlu kılacaktı. 22 Nisan günü ayrıca Dünya Günü olarak hatırlanmaya başlanacaktı.
Earthrise, o büyük siyah evrende Dünya’nın benzersizliğini vurgulamıştı. Dünya’nın uzayda savunmasız küçük bir küre olduğunu insanlara göstermişti. Earthrise bize Dünya’nın bağlantılı bir sistem olduğunu ve bu sistemde yapılacak herhangi bir değişikliğin potansiyel olarak tüm gezegeni etkileyebileceğini gösterdi.
Bir fotoğraf sayfalar dolusu rapordan daha fazla ses çıkarmayı başarmıştı. 1970’teki ilk Dünya Günü ruhunu ve başarısını yakalamak mümkün olmasa da Earthrise fotoğrafı, tarihi ve güçlü mesajı nedeniyle günümüzde de çevre bilincini ateşlemeye devam ediyor.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- The Story Behind Apollo 8’s Famous Earthrise Photo. Yayınlanma tarihi: 21 Aralık 2018. Kaynak site: NASA. Bağlantı: The Story Behind Apollo 8’s Famous Earthrise/
- Earthrise: historian uncovers the true origins of the ‘image of the century’ Yayonlanma tarihi: 17 Mayıs 2023. Kaynak site: Conversation. Bağlantı: Earthrise: historian uncovers the true origins of the ‘image of the century’
- ‘Earthrise’: The photo that sparked an environmental movement Yayınlanma tarihi: 12 Mart 2023; Bağlantı: https://www.bbc.com/future/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
