Sultan Kösen, yeryüzünün yaşayan en uzun insanıdır. Boyu 2 metre 51 santimetredir. Aynı zamanda 27,5 cm ile yeryüzünün “en büyük ellerine” ve 36,5 cm ile “en büyük ayaklarına” da sahiptir. Ancak Robert Wadlow’un onu yaklaşık 20 santim geçer. Bu nedenle kendisi dünyanın bilinen en uzun insanı olarak kabul edilmektedir.
Kendisi 1918 yılında, 5 çocuklu ailenin ilk çocuğu olarak dünyaya geldiğinde yalnızca 3.8 kg’lık normal bir bebekti. Çoğu bebek gibi, Robert Wadlow da yaşamının ilk yılında büyümeye başladı. Ancak çoğu bebeğin aksine, olağanüstü hızlı büyüdü.
Bunun sonucunda ilk yaş gününde boyu 1.07 m, ağırlığı 20.4 kg ölçülecekti. Gösterdiği hızlı gelişimle daha 13 yaşına geldiğinde 224 cm’lik boyu ile dünyanın en uzun çocuğu unvanını ele geçirdi. Sonrasında aynı hızla büyümeye devam etti ve sekiz yaşında babasının boyunu geçti. 1937 yılında boyu 2.59 m’ye ulaştığında rekoru elde etti. 1940’ta, 22 yaşında ölen Robert’ın ölümünden 18 gün önce doktorlar, boyunu 2.72 m ölçmüştü. Ağırlığı ise 220 kilogram kadardı.
Ne yazık ki, aşırı boyu ve kilosu nedeniyle, Robert Wadlow hayatı boyunca sağlık sorunları yaşamıştı. Bunların başında elbette öncelikle düşme nedeniyle yaşadığı sorunlar geliyordu. 14 yaşındayken ayak kemiklerinden ikisini kırmıştı. Çözüm olarak Robert’ın iri yapısını desteklemek için ayak bileğine atel takılması gerekecekti.
1940’ta, 22 yaşında ölen Robert’ın ölümünden 18 gün önce doktorlar, boyunu 2.72 m ölçmüştü.
Robert Wadlow Neden Genç Yaşta Öldü?
Robert, 17 yaşındayken ayak kemerlerini desteklemek için tasarlanmış bir ayakkabı pedinin neden olduğu enfeksiyon nedeniyle sekiz hafta hastanede kalacaktı. Bu esnada yapılan kontoller neticesinde Wadlow’un ayaklarında dokunma, ağrı ve sıcaklık gibi duyumların olmadığı anlaşılacaktı. Dünyanın en büyük ayaklarına sahip olmak sadece acı verici değil, aynı zamanda pahalıydı. Wadlow’un büyük boy ayakkabılarının çifti 100 dolardır (2022’deki enflasyona göre 2.000 doların üzerinde).
20 yaşında iken Robert ve babası, uzun boyunun getirdiği maliyeti karşılamak için sponsor arayışına başladı. Sonucunda kendisine özel yapım ayakkabılarını sağlayan International Shoe Company ile anlaştılar. Sonrasında da Robert ve babası, şirketin ayakkabılarını tanıtmak için uzun bir turneye başladılar. Bu yolculuklar aslında onun ölümünü de hazırlamıştı.
Robert’ın ölüm nedeni, sağ ayak bileğinde yeni takılan demir bir desteğin cildini tahriş etmesi sonucu oluşan iltihaplı bir su toplamasıydı. Robert, duyu eksikliği nedeniyle yaranın farkında olmamıştı. Hastaneye gitmeyi reddeden Robert, otel odasında bir doktor tarafından muayene edildi. Acil ameliyata alınmasına ve kan nakli yapılmasına rağmen, Robert’ın durumu giderek kötüleşti. 14 Temmuz 1940 gecesi Robert, ailesiyle son kez görüştü. Sonrasında da hayatını kaybetti.
Ortalama bir insanın boyu yaklaşık 20 yaş civarında maksimum noktaya erişecektir. Kemiklerimiz, özellikle leğen kemiği genişliği, boy uzunluğunun doğrudan bir sınırlayıcısıdır. Wadlow’un yakın zamanda Guinness Rekorunu bir kişinin elinden alması pek olası değil. Bunun nedeni, onun bu kadar uzun olmasına neden olan tıbbi sorunun artık oldukça tedavi edilebilir olmasıdır.
Robert Wadlow Ve Sultan Kösen Neden Bu Kadar Uzadı?
Gigantizm ve onun karşılığı olan akromegali, iskeletin ve vücuttaki tüm dokuların büyümesini uyaran büyüme hormonunun (GH) aşırı üretilmesinden kaynaklanan nadir bir hastalıktır. O dönemde bunu tedavi etmenin tek seçeneği ameliyattı. Ancak o ve ailesi bunu çok riskli bularak kabul etmemişti.
Aşırı miktarda büyüme hormonuna büyüme plakları kapanmadan önce maruz kalınması durumunda “devlik” gelişir. Devlik hastalığı olan kişilerde aşırı boy dışında sıklıkla başka belirtiler de görülmektedir. Bunlar arasında büyük eller ve ayaklar, dişlerde boşluklar, genişlemiş iç organlar, aşırı terleme, gecikmiş ergenlik ve uyku sorunları yer alır. Aynı hastalık günümüzün en uzun boylu insanı olan Sultan Kösen için de geçerlidir.
Dolayısıyla büyüme çağındaki çocuklarda aşırı boy uzaması önemsenmelidir. Bazı araştırmalar genel olarak biraz daha uzun olmanın bile sağlığınız açısından zor olabileceğini göstermiştir. Ayrıca 2022’de yayınlanan bir araştırma, aşırı uzun boyun çeşitli kanser türlerinin yanı sıra kalp sorunlarıyla bağlantılı olduğunu göstermiştir.
Sonuç olarak
Çocukluk ve erişkin dönemde farklı semptomlarla kendini göstermesine karşın akromegali diyabet, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, akciğer fonksiyonlarında bozulma gibi ciddi sağlık sorunları açısından da risk oluşturmaktadır. Bu hastalığın tedavisi günümüzde mümkündür. Ancak ne yazık ki tüm hayatını sorunlarla boğuşan Robert Wadlow bu kadar şanslı değildi.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- The tragic death of Robert Wadlow, the tallest man ever. yayınlanma tarihi: 30 Temmuz 2022; Bağlantı: https://www.guinnessworldrecords.com/
- At 8’11,” Robert Wadlow Was the World’s Tallest Man. yayınlanma tarihi: 15 Haziran 2021; Bağlantı: https://history.howstuffworks.com/
- Raghavan S, Huang J, Tcheandjieu C, Huffman JE, Litkowski E, Liu C, Ho YA, Hunter-Zinck H, Zhao H, Marouli E, North KE; VA Million Veteran Program; Lange E, Lange LA, Voight BF, Gaziano JM, Pyarajan S, Hauser ER, Tsao PS, Wilson PWF, Chang KM, Cho K, O’Donnell CJ, Sun YV, Assimes TL. A multi-population phenome-wide association study of genetically-predicted height in the Million Veteran Program. PLoS Genet. 2022 Jun 2;18(6):e1010193. doi: 10.1371/journal.pgen.1010193. PMID: 35653334; PMCID: PMC9162317.
Matematiksel
