Roger Bannister: Doktorları Yalancı Çıkaran Adam

Bugünden yaklaşık 70 yıl önce, Sir Roger Bannister, dört dakikanın altında bir mil koşan ilk insan oldu. 1954 yılında, o güne kadar yalnızca bir hayal olarak görülen bu sınırı aşarak imkânsızın mümkün olduğunu kanıtladı. Bannister’ın 3 dakika 59.4 saniyelik derecesi, önceki dünya rekorunu iki saniye geliştirmişti. Ancak bu başarının çok daha önemli bir anlamı vardı.

Bannister’ın aşması gereken en büyük engellerden biri zihinsel bariyerdi. Aynı zamanda bir doktor olan Bannister, dönemin tıp dünyasında dört dakikanın altına inmeye çalışan bir sporcunun hayati tehlike yaşayabileceğini öne süren makaleler okumuştu. Onun başarısı, spor tarihinde insan kapasitesine dair yeni bir dönemin başlangıcını simgeleyen en büyük kilometre taşlarından biri olarak kabul ediliyor.

Roger Bannister Kimdir?

Roger Gilbert Bannister, 23 Mart 1929’da Middlesex’in Harrow kasabasında doğdu. Londra’daki University College School’dan mezun olduktan sonra, Oxford Üniversitesi’nde tıp eğitimi aldı. Ardından St Mary’s Hospital Tıp Fakültesi’nde eğitimine devam etti.

Bannister, tıp bilgisini kullanarak kendi antrenman programını oluşturdu ve koşunun mekanik yönlerini inceleyerek performansını geliştirdi. Bu bilimsel yaklaşım, onun dört dakikanın altında bir mil koşan ilk sporcu olmasını sağlayan en önemli faktörlerden biri oldu.

Bannister, Oxford’da okuduğu yıllarda atletizme başladı. Ancak yoğun tıp eğitimi nedeniyle antrenman için yalnızca günde yaklaşık 30 dakika ayırabiliyordu. Atletizm, Bannister için her zaman öğrencilik hayatının sadece bir parçasıydı. Bu durumu şu sözleriyle özetlemişti: “Öğrenciliğim sona erdiği anda, atletizmi de bırakacağımı her zaman biliyordum.”

Buna rağmen, sadece üç antrenman seansı sonunda, bir mili 4 dakika 24 saniyede koşmayı başardı. Bu derecesi, onu 1948 Londra Olimpiyatları’nda Britanya takımına seçilebilecek potansiyel isimlerden biri haline getirdi.

Dört yıl sonra, Bannister 1952 Helsinki Olimpiyatları’nda yarışmak üzere Britanya Olimpiyat takımına seçildi. Hazırlık sürecinde yeterince formda olmadığı konusunda endişeleri vardı. Ancak buna rağmen, 1500 metre finalinde dördüncü olarak yeni bir Britanya rekoru kırdı.

Bannister, 6 Mayıs 1954’te Oxford’daki Iffley Road pistine çıktı. Ancak hava koşulları yarış için pek uygun değildi. Güçlü rüzgar ve soğuk hava nedeniyle yarışın iptal edilmesi gündeme geldi. Ancak sonunda, beklenen an geldi. Bannister, koşusunu tamamladı. 3 dakika 59.4 saniyelik derecesiyle bitiş çizgisini geçti ve tarihe geçti.

Zamanı açıklamak için mikrofona yaklaşan hakem Norris McWhirter, “Üç…” kelimesini söylediği anda kalabalığın coşkulu tezahüratları geri kalan sözlerini bastırdı. Bannister, başarısının boyutunu tam anlamıyla ancak ertesi gün gazeteleri okuduğunda fark etti.

Yüzyılın Mil Savaşı

Ancak bu rekor yalnızca 46 gün sürdü. Avustralyalı John Landy, Finlandiya’da 3 dakika 57.4 saniye ile yeni bir dünya rekoru kırarak ikili arasında büyük bir rekabetin fitilini ateşledi.

Bu rekabet, Vancouver’daki İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları’nda gerçekleşen ve “Mucize Mil” olarak anılan unutulmaz yarışta zirveye ulaştı. Landy, yarış boyunca önde koştu, ancak son virajda geriye bakarak Bannister’ı kontrol etmeye çalışırken kritik bir hata yaptı. Bannister, bu fırsatı değerlendirdi ve 3 dakika 58.8 saniyelik derecesiyle ipi göğüsledi.

Bannister için pistteki başarıları, onun gerçek hedefi değildi. En büyük hayali doktor olmak ve tıp alanında ilerlemekti. “İyi bir koşucu olmak için hayatınızı sıkıcı hale getirmenize gerek yok” diyerek sporun hayatındaki yerini açıklıyordu.

Koşu kariyerini sonlandırdıktan sonra, 10 yıl içinde bir tıp uzmanı haline geldi ve nöroloji alanında öncü çalışmalara imza attı. Bir trafik kazası sonrası bileğini kırması, onun serbest zamanlarında yaptığı koşulara son vermesine neden oldu.

Bannister, spor dünyasından hiç kopmadı. 1971’de Britanya Spor Konseyi’nin ilk başkanı oldu ve bu görev süresince atletizmde doping testlerinin uygulanmasını teşvik eden önemli çalışmalara öncülük etti. 1975’te şövalye unvanı aldı ve 2017’de Companion of Honour ödülüne layık görüldü.

Bannister için dört dakikalık mil koşusu, fiziksel bir sınırdan çok zihinsel bir engeldi. Ancak onun gözünde, nörolog olarak yaptığı çalışmalar, pistteki başarılarından çok daha önemliydi.88 yaşında hayatını kaybeden Roger Bannister, bir mili dört dakikanın altında koşan ilk insan olarak atletizm tarihinin halen önemli simalarından biridir.

Kaynaklar ve ileri okumalar

• Sir Roger Bannister. First person to run a mile in under four minutes dies at 88. Yayınlanma tarihi: 4 Mayıs 2018; Bağlantı: Sir Roger Bannister. First person to run a mile in under four minutes dies at 88. /
• Roger Bannister dies, the ‘lone wolf miler’; Yayınlanma tarihi: 4 Mart 2018; Bağlantı: https://www.aljazeera.com/

Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel