Roger Bannister: Doktorları Yalancı Çıkaran Adam

Sir Roger Gilbert Bannister (1929 – 2018) bir İngiliz atlet ve doktor. Kendisi çizilen sınırları reddeden, başkaldıran bir insan olarak hatırlanmaktadır. Onun adını tarihe kazıyan olay ise 6 Mayıs 1954’te Oxford’da yapılan koşuda bir mili (1,609344 kilometre) 3:59.4’te koşarak 4 dakikanın altına inebilmiş ilk insan olması. Onun hikayesinden sonra, kafamızdaki sınırlar konusunda tekrar düşünmeye ne dersiniz?

Roger Bannister 17 yaşında Oxford Nöroloji bölümünde okurken bir yandan da amatör koşulara katılıyordu. Bu esnada da olimpiyat madalyası kazanmanın hayalini kuruyordu. 1950 yılında doktorlar: “Hiç kimse 1 mili 4 dakikanın altında koşamaz ”diye bir açıklamada bulunmuştu.

Bu açıklamanın ardından, Oxford Tıp öğrencisi Roger Bannister gelecekteki meslektaşlarına basın açıklaması ile meydan okudu. “Buradan ilan ediyorum! Ben kimseyle yarışmıyorum doktorlarla yarışıyorum! Ve tek hedefim var 1 mili 3.59’da koşarak doktorları yalancı çıkarmak. Bunu sizlerde göreceksiniz.”

Bannister, artık her gün fiziksel egzersizler ve koşu çalışmaları yapıyordu. Zihinsel egzersiz de çalışmalarında önemli bir yer tutuyordu. Zihinsel egzersizden kasıt, ‘o anı’ hayal etmekti onun için. Yarış başladı. Roger çılgınca koştu ve tam 3.59’da yarışı bitirdi.

Herkes onu ayakta alkışlıyordu. İnanılmaz ama fiziksel egzersizlerin yanında her gün yaptığı bu zihinsel canlandırma tam anlamıyla gerçek olmuştu. Daha da enteresan olanı, hayalini gerçekleştirmesinden sadece 2 sene önce 1952 yılında Helsinki Olimpiyatları’nda dördüncü olmuş ve madalya kazanamamıştı.  

Roger Bannister’ın Farkı Neydi?

Tam yeter artık diyerek koşmayı bırakmayı düşünürken, zihni ve kalbi buna izin vermediği için vazgeçememiş, kendine yeni bir hedef belirlemeye karar vermişti. Hedefi için gösterdiği azmin sonucunda Bannister, 1954 yılında tam da gözünde sürekli canlandırdığı gibi 1 mili 3.59’da koştu. “Doktorları yalancı çıkaran adam” olarak tarihe geçti.

Roger Bannister’dan sonra, çok sayıda atlet bu rekora erişti. Çünkü birinin böyle bir şeyi başarması onların zihinlerinde var olan bir bariyeri de yıktı. Bunun sonucunda Roger Bannister’ın rekorundan sadece 46 gün sonra Avustralyalı John Landy, rekoru geliştirdi. O zamandan bugünlere kadar 1300’ün üzerinde atlet 4 dakikanın altına inmeyi başardı.

Yüzyılın Mil Savaşı

7 Ağustos 1954’te Roger Bannister ve John Landy, yeni inşa edilen Empire Stadyumu’nda bir mil koşusunda ilk kez bir araya geldi. Bir mili dört dakikanın altında koşan ilk iki ismi yan yana görmek heyecan vericiydi. Bu nedenle stadyum hıncahınç dolmuştu. Yarışa “Mile of the Century” (Yüzyılın Mil Yarışı) dendi. Dünyanın en unutulmaz yarışlarından birinde son düzlükte lider durumda olan John Landy, rakibinin pozisyonunu kontrol etmek için sol omzunun üzerinden baktı. Bu boşluktan faydalanan Bannister, son 100 metrede yaptığı atakla yarışı 3:58.8 ile kazanırken Landy 3:59.6 ile ikinci oldu.

Roger Bannister, 1954 yılından sonra ise tıp eğitimine devam etti. Diğer yandan, dünya rekorunu kırarken geliştirdiği antrenman tekniklerini, atletler ve antrenörler ile paylaştı. Bannister başarısının yaptığı bilimsel antrenman metotlarında ve koşu mekaniğini geliştirmesinde yattığını söyledi ve deneyimlerini The Four Minute Mile (1955) adlı bir kitapta topladı.

1975’te şövalye unvanı aldı. 1976’da Dünya Spor Konseyi’nin başkanı oldu. 1977’de spora yaptığı hizmetlerden dolayı Batı Almanya’nın Hans-Heinrich Siegbert ödülünü kazanan ilk Britanyalı oldu. Bannister, bir araba kazasından sonra kendini araştırmalarına adadı. Bu dönemde sinir sistemi bozuklukları üzerine bir ders kitabının editörlüğünü yaptı. 88 yaşında hayatını kaybeden Roger Bannister, bir mili dört dakikanın altında koşan ilk insan olarak atletizm tarihinin halen önemli simalarından biridir.

Yazının devamında okumaya devam etmek isterseniz: Koşu Bandının Karanlık ve Karmaşık Tarihi

Kaynaklar ve ileri okumalar

• Sir Roger Bannister: First person to run a mile in under four minutes dies at 88; Yayınlanma tarihi: 4 Mayıs 2018; Bağlantı: https://www.bbc.com/
• Roger Bannister dies, the ‘lone wolf miler’; Yayınlanma tarihi: 4 Mart 2018; Bağlantı: https://www.aljazeera.com/

Size Bir Mesajımız Var!

Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.

Matematiksel