Bir çok kişi disleksinin ne olduğunu bilir. Ancak çok az kişi diskalkuli yani matematik disleksisi diğer bir deyişle matematik öğrenme güçlüğünden haberdardır. Bu yazıda diskalkuli nedir? Ne değildir? sorularının cevaplarını bulalım.
Diskalkuli, disleksiye benzer şekilde, yaşam boyu devam eden ve insanları okul yıllarının ötesinde de etkilemeye devam eden bir durumdur. Sonucunda matematik sadece okullarda öğrenilen ve sonrasında da unutulması gereken bir şey değildir. Okul hayatının bitiminde de en azından temel düzeyde aritmetik bilgisine ihtiyacımız vardır. Bu nedenle sorunları baştan fark etmek büyük fark yaratacaktır.
Bazı çocuklar için matematik öğrenmek kolaydır. Ancak bazı çocuklar için ekstra yardım verilse bile matematik öğrenmek çok zordur. Örneğin 2 + 2 gibi bir basit bir aritmetik problemine cevap bile, bazı çocuklar için sıkı bir çalışma gerektirir. Basit aritmetik problemlerini öğrenmekte zorluk çeken bu çocuklarda, gelişimsel diskalkuli olarak bilinen, az bilinen bir öğrenme sorunu olabilir.
Diskalkulili çocukların matematik becerileri aynı yaştaki arkadaşlarına göre çok daha düşüktür. Ayrıca onların sorunları uzun sürelidir ve bu sorunlarının kötü bir eğitimle ya da diğer beyin bozukluklarıyla bir ilgisi yoktur. Her çocuk matematik öğrenirken bazı sorunlar yaşar ancak diskalkulisi olan çocuklar her zaman pek çok zorlukla karşılaşırlar.
Diskalkulisi olan küçük çocukların bir matematik problemini çözmenin farklı yollarını (parmak ile sayma gibi) kullanması çok yaygındır. Örneğin belli bir zaman sonra diskalkulisi olmayan çocuklar 3×7 sorusunun cevabını aklından söyleyecektir. Ancak diskalkuli sorunu yaşayanlar her zaman saymak zorunda kalır.
Gelişimsel Diskalkuli Nedir? Neden Kaynaklanır?
Araştırmalar gelişimsel bozuklukların sıklıkla bir arada ortaya çıktığını göstermektedir. Yani eğer çocuğunuzda otizm, DEHB veya disleksi varsa, o zaman diskalkuli de olabilir. Ancak konu ile ilgili yapılmış az sayıda araştırma vardır. Çünkü disleksi sık görülse de diskalkülü teşhisi nadirdir. Bir çok kişi kendisindeki bu sorunun farkında olmadığı için diskalkulisi olan bireyleri araştırma çalışmalarına dahil etmek de zordur.
Kimi araştırmacılar diskalkuliyi zayıf hafıza becerileri ile ilişkilendirmektedir. Ancak bazı araştırmacılar da bunun sayıların ne olduğu ve ne anlama geldiğine dair temel anlayışımızla ilgili bir sorundan kaynaklandığını söylüyor. Bu araştırmacılar beynin sayıları anlamlandırmak ile ilgili kısmının diskalkuli sorunu yaşayan çocuklarda yeterince gelişmediğini düşünmektedir.
Diskalkuli nedir? sorusuna cevap vermek için araştırmacılar yukarıdaki örnekte yer alana benzer testler yaparlar. Aşağıdaki görselde de bu testlerden elde edilen verileri görüyorsunuz. Sonuçlar diskalkulinin çocukların sayıları tanımada, karşılaştırmada yaşadıkları zorlukları gösteriyor.
“Diskalkuli Nedir?” Sorusunun Cevabını Giderek Daha iyi Anlıyoruz
Araştırmacılar, diskalkulisi olan çocukların sayılar ile neden sorun yaşadıklarını anlamak için beyinlerinin normal gelişim gösteren çocuklardan nasıl farklı şekilde organize olduğunu da incelerler. Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) gibi teknikler ile çocukların beyninin matematik problemlerini hesaplarken veya farklı sayıları işlerken hangi bölümlerinin çalıştığını anlamaya çalışırlar.
Beynimizde bulunan İntraparietal sulkus adı verilen alan, görsel bilgiyi işleme, uzaysal işlemleri gerçekleştirme, nesneler arasındaki ilişkileri anlama, el-göz koordinasyonu gibi karmaşık bilişsel görevlerle ilişkilendirilmiştir. Bu bölüm sayıları tanıma ve büyüklüklerini karşılaştırma ile de ilişkilidir. Bazı araştırmalar diskalkulisi olan çocukların bu alandaki aktivitelerde bazı sorunlar olduğunu bize gösteriyor. Bu da bu çocukların beyinlerinin farklı çalıştığının bir kanıtı gibi duruyor.
Sonuç Olarak;
Son olarak, bir kişinin matematiği zor bulmasının onun diskalkulisi olduğu anlamına gelmediğini anlamak önemlidir. Bazı çocuklar matematiği korkutucu bulur, ancak doğru yardım verilirse bunu yapabilirler. Ancak bazı çocuklar bunu ek matematik dersleri gibi yardımlarla da başaramayacaklardır. Bu durumda gelişimsel diskalkuli olasılığını akılda bulundurmak önemlidir.
Çocuğunuzda bu tip belirtiler gördüğünüzde notlar alın, okul çağındaysa öğretmeniyle görüşün. Ne kadar fazla bilgiye sahip olursanız, çocuğa doğru yolda destek sağlamak için o kadar donanımlı olursunuz. Diskalkuli tedavisi mümkün olması da gelişimsel diskalkulisi olan çocuklara yardımcı olmak için çeşitli yöntemler vardır. Tüm bu yöntemler çocukların hem sınıf için de hem de gerçek hayatta başarılı olmasına katkı sağlayacaktır.
Kaynaklar ve İleri Okumalar İçin:
- Mazzocco, M. M., Rasanen, P. 2013. Contributions of longitudinal studies evolving definition and knowledge of developmental dyscalculia. Trends Neurosci. Educ. 2:65–73. doi:10.1016/j.tine.2013.05.001
- Dyscalculia: ‘maths dyslexia’ or why so many children struggle with numbers. Yayınlanma tarihi: 24 Temmuz 2019. Kaynak site: The Conc-versation. Bağlantı: Dyscalculia: ‘maths dyslexia’ or why so many children struggle with numbers
- Bugden S and Ansari D (2014). When Your Brain Cannot Do 2 + 2: A Case of Developmental Dyscalculia. Front. Young Minds. 2:8. doi: 10.3389/frym.2014.00008; https://kids.frontiersin.org/
- Mussolin, C., De Volder, A., Grandin, C., Schlogel, X., Nassogne, M.-C., Noel, M.-P. 2010. Neural correlates of symbolic number comparison in developmental dyscalculia. J. Cogn. Neurosci. 22:1–15. doi:10.1162/jocn.2009.21237
- Kroeger, L. A., Brown, R. D., O’Brien, B. A. 2012. Connection neuroscience, cognitive, and educational theories and research to practice: a review of mathematics intervention programs. Early Educ. Dev. 23:37–58. doi:10.1080/10409289.2012.617289
- Butterworth, B. 2010. Foundational numerical capacities and the origins of dyscalculia. Trends Cogn. Sci. 14:534–541. doi:10.1016/j.tics.2010.09.007
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
