Her yaz gelişinde bir çok kişiyi kilo verme telaşı sarar. Bu esnada da akla ilk olarak vücuttaki toksinlerden kurtulma fikri gelir. Magazin dergilerine ve reklamlara göre 1 haftalık bir detoks diyeti ile bu toksinlerden vücudumuzu arındırmak mümkündür.
Ancak ufak bir sorun var. Bu diyet sonucunda muhtemelen kilo verirsiniz, ama bunun toksinlerle ilgisi yoktur. Kilo vermeniz aç kalmanız ile ilgilidir. Detoks bir aldatmacadır. Bu size bir şeyler satmak için tasarlanmış sözde tıbbi bir kavramdır.
Detoks savunucuları, vücudumuzda yaşam tarzımız ya da yediğimiz yiyecekler sonucunda sürekli olarak toksinlerin biriktiğini ve bunların da devamında hastalıklara neden olduğunu savunurlar. Bu nedenle, toksinlerin giderilmesine yardımcı olmak için yıllık (veya daha sık) detoksifikasyon gereklidir. Genelde bunun için bazı besinlerin yenmesi ya da yenmemesi önerilecektir. Ancak bu önerilerin en masum ve en zararsız olanıdır.
Akla mantığa aykırı pek çok detoks uygulamasının etrafta pazarlandığını görmek için etrafınıza biraz daha dikkatli bakmanız yeterlidir. Yüzünüz, saçınız, akla gelen her yeriniz için toksinlerden arındırıcı ürünler bulabilirsiniz. Aynı biçimde kimi sağlık ve güzellik salonları da bazı uygulamalarının sizi toksinlerden arındıracağını iddia edebilir. Ancak gerçek şu ki, aslında toksinlerden arınma diye bir şey yoktur.
Detoksifikasyon Yani Detoks O Zaman Nedir?
Detoksifikasyon tıbbi bir terimdir. Vücuda giren belirli toksik maddelerin (alkol, narkotikler ve zehirler) fizyolojik veya tıbbi olarak vücuttan uzaklaştırılması anlamına gelir. Yiyecekler de vücudun ihtiyaç duymadığı maddeler içerebilmektedir.
Ancak bu gerçeğin insan sağlığı üzerinde nadiren gözle görülür bir sonucu vardır. Çünkü vücudumuz, herhangi bir hasarı önlemek için koruyucuların, lezzet arttırıcıların, ilaçların ve bunun gibi şeylerin vücuttan hızlı bir şekilde atılmasını sağlayan çok karmaşık bir sisteme sahiptir.
İşin bir kısmı, gereksiz maddeleri tanımlayan ve bunları suda çözünür formlara dönüştüren enzimler tarafından yapılır ve genelde idrarla atılır. Böbrekleriniz ve bağırsaklarınız, yiyecek ve içeceklerinizdeki toksinleri filtrelemeye ve temizlemeye yardımcı olur. Ancak bu esnada en çok işi karaciğeriniz üstlenir. Karaciğer temel olarak vücudun filtresi gibi çalışmaktadır.
Detoks süreçleri doğal olarak gerçekleşir. Bunlar üzerinde çok fazla kontrolünüz yoktur. Midenizin bozulduğu zamanı hatırlayın. Bu süreçte bağırsak aktiviteniz de hızlanacaktır. Bu, vücudunuzun onu rahatsız eden her ne ise onu dışarı atmaya çalışma şeklidir.
Vücudunuzun toksinleri atma yeteneği yaşam tarzınızdan elbette etkilenmektedir. Beslenme biçiminiz, egzersiz alışkanlıklarınız ve diğer seçimleriniz sağlık için önemlidir. Ancak bu sürece katkı sağlamak için para ödemenize gerek yoktur.
Detoks İçin Önerilen Yöntemler Sağlıklı Bir Yaşama Katkı Sağlar mı?
Detoks adı altında tükettiğiniz yiyecekler genellikle diüretikler ve laksatifler kullanarak metabolizma hızını arttırır. Bağırsakları ile ilgili sorunlar yaşayan kişilerin sistemini düzenleyebilir. Ancak, sağlıklı miktarlarda sağlıklı yiyecekler yemek daha iyidir.
Diyette yeterli miktarda lif tüketmek, su içmek de bu sorunu çözmek için yeterli olacaktır. Üstelik detoks yaptığını iddia eden ürünler, sorun çözeceğine sorun kaynağı da olma potansiyeline sahiptir. Bu ürünler nedeniyle vücudun su ve iyon dengesi bozulabilmektedir.
Antioksidanlar vücuttaki zararlı serbest radikallerin seviyelerini azaltabilse de, bu gerçek bir detoksifikasyon değildir. Yüksek düzeyde antioksidan (birçok sebze ve meyve) içeren bir diyet sağlıklıdır, ancak konsantre antioksidanlar (yüksek dozlarda vitamin veya meyve özü) insan sağlığını iyileştirmeye yardımcı olmaz.
Detoks Mitlerini Ortadan Kaldırmak
Bu noktada, çoğu detoks mitini ve ürününü kendi başınıza değerlendirebilecek kadar bilgiye sahip olmalısınız. Bir kaç detoks efsanesine göz atalım.
Toksinleri Terle Atabilirsiniz: Egzersizle ilgili en popüler söylentilerden biri, toksinleri gerçekten terle atabileceğinizdir. Ancak ne yazık ki koşu bandında saatlerce koşsanız da bu anlamda işe yaramayacaktır. Terleme, vücudun toksinlerden arınma değil, kendini soğutma yöntemidir. Ancak bu, egzersizin önemini azaltmamalıdır. Egzersiz, karaciğer sağlığını geliştirmeye yardımcı olur ve bu makaleden aklınızda kalması gereken tek bir bilgi varsa o da, karaciğerin asıl detoksun kaynağı olduğudur.
Detoks, Kilo Vermenize Yardımcı Olur. Birçok detoks ürünü, kilo yönetimi çözümleri olarak pazarlanmaktadır. Detoks rejimleri kısa vadede birkaç kilo vermenize yardımcı olabilecektir. Ancak araştırmalar bunların sağlıklı bir kilo için nadiren uzun vadeli çözümler olduğunu göstermiştir.
Vücudunuzun Detoks için Yardıma İhtiyacı Var: Çoğu detoks ürünü iki şeyden birini yaptığını iddia eder. Bunlar vücudunuzun doğal detoks süreçlerinin daha verimli çalışmasına yardımcı olmak veya vücudunuzun atamadığı toksinleri deriden çıkarmaktır. Sağlıklı bir yaşam tarzı ve diyet sürdürdüğünüz sürece, doğal detoks sistemleriniz kendi kendine sorunlar ile başa çıkabilecektir.
Toksinleri Çıkarmak Mümkündür: Ayaklarınızdan, yüzünüzden veya başka bir cilt parçasından gözenekler vasıtasıyla toksinleri dışarı atabildiğini iddia eden bir çok ürün var. Gerçekte, cildiniz toksinleri dışarıda tutmak, sizi korumak için tasarlanmıştır. Ve işinde iyidir. Kiri ve biriken yağı çıkararak gözeneklerinizi temizleyebilirsiniz, ancak toksinler dışarı çıkmaz.
Peki Ya Ayak Detoksu?
Bitkisel bazlı detoks uygulamalarını tercih etmeyenler, İyonik Ayak Detoks Banyosu veya Detoksifikasyon Ayak Spa veya Aqua Chi veya Energizer Detox veya Cell Spa Ayak Detoksu veya Chi Detox veya Bio Detox veya yaratıcı bir reklamverenin düşünebileceği herhangi bir şey olarak isimlendirilen ayak detoksunu tercih edebilmektedir.
Makinenin kendisi normal bir elektrikli ayak yıkama cihazından çok farklı değildir. Ancak çalışması sırasında garip bir fenomen ortaya çıkar. Ayaklarınızı koyduğunuz su belirli bir zaman sonra genellikle koyu kahverengi, çamur gibi bir renge bürünecektir. Bunun tipik bir açıklaması aşağıdaki gibidir.
Bunun gibi cümleler uzman olmayanları bilimsel görünerek aldatmak için ustaca ifade edilmişlerdir. Bu renk değişiminin temel nedenine elektroliz denir. Elektroliz; elektrik akımı yardımıyla, bir sıvı içinde çözünmüş kimyasal bileşiklerin ayrıştırılması işlemidir.
Banyo suyuna eklenen tuz bu işin anahtarıdır. Kimyasal reaksiyon sonucunda oluşan demir hidroksit nedeniyle banyonun rengi koyulaşır. Kullanılan tuz miktarına göre de bu renk farklılıklar gösterir. Sağlıklı bir sağduyu dozuna sahip herkes, ayaklarını suya sokmadan böyle bir cihazı çalıştırmayı dener. Aynı renk büyük olasılıkla gelişecektir. Ayaklarınızı ılık suya bir kaç damla yağ ekleyerek yarım saat bekletmek de sizde aynı rahatlama duygusunu yaratacaktır.
Sonuç olarak devamını kendinizin de araştırabileceği gibi detoks ile vücudu arındırmak bir yanılsamadır. Ara sıra detoksifikasyon yapmak yerine sağlıklı bir diyet sürdürmek sağlık sorunlarından kaçınmak için çok daha faydalıdır. Hem bu sayede paranızda cebinizde kalacaktır. Göz atmak isterseniz: Süper Gıdalar Diye Bir Şey Gerçekten Var mı?
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- You can’t detox your body. It’s a myth. So how do you get healthy?; yayınlanma tarihi: 5 Aralık 2014; Bağlantı: https://www.theguardian.com/
- Fact or Fiction: Can You Really Sweat Out Toxins?; yayınlanma tarihi: 6 Nisan 2018; Bağlantı: https://askthescientists.com
- TheTruth About Detox Diets; https://www.nhs.uk/
- Fact or Fiction: Can You Really Sweat Out Toxins?; Yayınlanma tarihi: 6 Nisan 2018; Bağlantı: https://www.nationalgeographic.com/
- Foot Detox Baths: Fact or Fiction?; Bağlantı: https://www.healthline.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
