Dünya nüfusu ilk kez bir milyara ulaştığında ulusal sınırlar neye benziyordu? Metrik sistemi hala reddeden kaç ülke var? Afrika’nın gerçek büyüklüğü aslında ne kadar? Bu farklı dünya haritaları dünyamızı benzersiz bir bakış açısı ile sunuyor.
Dünya Nüfusu Haritası
Dünyada yaşayan 8 milyar insan var, ancak Dünya nüfusu eşit olarak dağılmış olmaktan çok uzak. Çin ve Hindistan gibi ülkeler diğerlerinden çok daha fazla insanı barındırıyor. Bu ülkelerin her biri 1 milyardan fazla nüfusa sahip. Bunu kafanızda canlandırmanız zor olabilir. Bu harita, dünya insanlarının çoğunun yaşadığı şaşırtıcı derecede küçük bölgeyi gösteriyor.
Metrik Sistem Kullanan ve Kullanmayan Ülkeler
Haritada metrik sistemi kullanmayan üç ülkeye bakıyorsunuz: Amerika Birleşik Devletleri, Myanmar ve Liberya. ABD’nin hala neden metrik sistemi kullanmayı tercih etmediğini merak edebilirsiniz. Aslında konuyu bu yazımızda detaylıca ele almıştık. Ancak okumaya vakti olmayanlar için kısa bilgi ABD’nin metrik sistemi benimsememesinin en büyük nedeni sadece zaman ve paradır.
Dünya Bulut Örtüsü Haritası
Dünyanın hangi bölgelerinin daha çok, hangi bölgelerinin daha az bulutlu olduğunu merak ederseniz bu haritaya göz atmanız gerekiyor. Bu harita, dünyadaki ortalama bulut örtüsünü gösterir. Aslına bakarsanız herhangi bir zamanda, Dünya yüzeyinin yaklaşık üçte ikisi bulutlarla kaplıdır.
Afrika Kıtasının Gerçek Boyutu
Çoğu dünya haritası, Afrika’yı gerçekte olduğundan çok daha küçük gösterir. Mercator projeksiyonu, Afrika’daki birkaç ülke de dahil olmak üzere ekvator yakınındaki bölgelerin boyutunu en aza indirir. Gerçekte, kıta ABD, Çin, Hindistan, Japonya ve çeşitli Avrupa ülkelerini sınırları içine sığdıracak kadar büyüktür.
Google Sokak Görünümü Haritası
Dünyada yaşadığınız yerin Google tarafından haritaya dahil edilip edilmediğini biliyor musunuz? Bu haritada Google, dünyanın hangi sokaklarını haritaladığını görebilirsiniz. Bu haritaya baktığımız zaman, Google Street View’un yoğun biçimde Avrupa ve ABD’de sokaklarını haritaya dahil ettiğini görüyoruz. Buna karşılık, Afrika’da (Güney Afrika dışında) neredeyse hiç sokak Google Street View’da görünmüyor. Aslında aynı şey Asya’nın çoğu için de geçerli.
Dünya Tarım Haritası
Bu harita, tahıllarımızın, meyvelerimizin ve sebzelerimizin çoğunun nerede yetiştirildiğini ortaya koyuyor. Dünyanın dört bir yanındaki tarım alanlarını bize gösteriyor. Yeşil ülkeler en fazla tarım alanına sahip olanlar anlamına geliyor. Gördüğünüz gibi Çin, ABD, Hindistan, Brezilya ve Türkiye bu ülkeler arasında yer alıyor.
Dünya Doğum İzni Haritası
Dünya yüzeyinde bir ailenin çocuk sahibi olduğu zaman sahip olduğu avantajlar büyük farklılıklar gösteriyor. Koyu yeşil renkli ülkeler bir yıl veya daha fazla doğum izni imkanını ebeveynlere sunuyor. Açık yeşil olanlar da bu izin süresi 6 ila 12 ay arasında. Sarı, 14 ila 26 haftayı temsil ediyor. Açık turuncu, 14 haftanın altını gösteriyor. Koyu turuncu renk ise ücretli doğum izni olmayan yerleri temsil ediyor. Ayrıca, bu durumda ABD, ücretli doğum izni olmayan dünyadaki tek ülke gibi gözüküyor.
Amerika’yı Seven ve Sevmeyen Ülkelerin Dağılımı
Mavi ülkelerdeki insanların Amerika Birleşik Devletleri’ni olumlu, kırmızı ülkelerdeki insanların bunu olumsuz görme olasılığı ise daha yüksektir. Türkiye gördüğünüz gibi kırmız renkli ülkeler arasında yer alıyor.
Yeni Zelanda Merkezli Dünya Haritası
Düz dünya haritalarının çoğu Atlantik Okyanusu’nu ortasına yerleştirir. Haritanın merkezinde Yeni Zelanda ile dünya nasıl görünürdü diye merak ederseniz bu farklı dünya haritasına göz atın. Uzak bir Güneybatı Pasifik ülkesi olan Yeni Zelanda, iki ana ada ve yaklaşık 700 küçük ada içerir. Sonucunda bu harita, dünyamızı bize farklı bir perspektif ile gösteriyor.
Yolcu Demiryolu Ağları Haritası
Yolcu trenleri dünyanın bazı bölgelerinde her gün milyonlarca insanı taşıyor. Örneğin, tahminen 22 milyon Hintli her gün yolcu trenlerine biniyor. Diğer bölgelerde, yolcu demiryolu hatları nadirdir. Bu harita, dört bölgedeki demiryolu ağlarını vurgulamaktadır.
1970’lerin Sonlarındaki Komünist ve Sosyalist Ülkeler
Komünizm korkusu, II. Dünya Savaşı’ndan sonraki yıllarda ABD dış politikasının çoğunu yönlendirdi. Bu harita 1978’deki çok sayıda komünist ve sosyalist ülkeyi göstermektedir.
Dünya Gemi Trafiği Haritası
Aslında Dünya ticaretinin yüzde 90’ından fazlası okyanuslarda yaklaşık 90.000 gemi tarafından taşınıyor. Bu gemi trafiği haritasının gösterdiği gibi, bu endüstri dünya sularının şaşırtıcı derecede büyük bir bölümünü kapsıyor. Bu arada hatırlatalım. Diğer bazı ulaşım türleri gibi, bu gemiler de önemli bir karbondioksit emisyonu kaynağıdır.
Çay vs. Kahve Haritası
Acaba hangi ülkeler çayı, hangi ülkeler kahveyi tercih eder? Bu harita dünyayı insanların sıcak içecek tercihlerine göre ayırıyor. Batı yarımkürenin çoğu kahve içerken, çoğu Asya ülkesi çayı şiddetle tercih ediyor. Türkiye ise bu durumda arada kalmış gibi gözüküyor.
Saat Dilimleri Haritası
Kıtaları, okyanusları ve diğer coğrafi özellikleri alıp sadece zaman dilimi çizgilerini bıraksaydınız dünya nasıl görünürdü? Zaman dilimi; hukukî, ticarî ve sosyal gerekçelerle dünyanın bölündüğü dikey zaman şeritlerinden her birine verilen addır. Her bir zaman dilimi yaklaşık 15 derecelik boylama göre dizilmiştir. Zaman dilimleri Greenwich, İngiltere’deki 0 derece boylamından başlar ve doğuya doğru artarak, batıya doğru azalarak devam eder. Bu ilginç haritada bu hayali zaman dilimlerini görebilirsiniz.
Su Riski Haritası
Dünya Su Örgütü, dünya çapında 2 milyardan fazla insanın güvenli içme suyuna güvenilir erişimi olmadığını bildirmektedir. Aslında bu, zaman geçtikçe büyüyecek bir sorundur. Bu harita, düşük riskli alanları açık sarı ve yüksek riskli alanları ise koyu kırmızı renkle gösteriyor.
Dünyanın Yükseklik Haritası
Bu harita, Himalayalardan Orta Atlantik Sırtına kadar dünyanın en çarpıcı yükseltilerini gösteriyor.
Karadaki en yüksek rakım yaklaşık 8.849 metre ile Everest Dağı’dır. Ve denizdeki en derin nokta Challenger Deep olarak bilinir. Burası deniz seviyesinden yaklaşık 10.929 m aşağıdadır.
“En Doğru” Dünya Haritası
Haritalar, günlük yaşamımızda son derece önemli araçlardır. Ancak bir sorun var ki aslında kullandığımız tüm haritalar yanlıştır. Maalesef Google Haritalar da bu kuralın bir istisnası değildir. Dünya’nın ayrıntılı ve tutarlı bir projeksiyonunu sağlamak için iyi niyetlerle tasarlanmış olsa da, düz haritalar doğru olmaktan uzaktır. Afrika’nın boyutunu küçültür, Pasifik Okyanusu’nun genişliğini daraltır ve Antarktika ile Grönland’ı devasa gösterirler.
Bu son derece hatalı ve yanıltıcı haritalara yanıt olarak, Hajime Narukawa adlı bir Japon mimar yenilikçi bir çözüm buldu: üçgenler. Dünyanın küresel yüzeyini 96 üçgen bölgeye bölen Narukawa, orijinal alan oranlarını koruyarak bu bölgeleri düz, dikdörtgen bir yüzey üzerinde haritalandırdı. Ortaya çıkan AuthaGraph Dünya Haritası hala mükemmel olmasa da, dünyamızın gerçekte nasıl göründüğüne dair farklı bir fikir ortaya koyuyor.
Küresel Nüfus Dağılımı Haritası
Dünya nüfusunun çok büyük bir bölümünün Çin ve Hindistan gibi ülkelerde yaşadığı iyi biliniyor, ancak nüfusun geri kalanı nasıl dağılıyor? Bu harita, dünyayı her biri toplam nüfusun yüzde 10’unu temsil eden 10 parçaya bölüyor.
Dünya Limanları Haritası
Limanlar dünyadaki ülkeleri birbirine bağlamanın bir yoludur. Aslında, küresel ticaretin değer bazında yüzde 70’i bir limandan geçiyor. Bu harita ise dünyadaki her limanın yerini bizlere gösterir.
Kişi Başına Düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasıla
Bu haritada daha koyu renkler, kişi başına daha büyük bir gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) gösterir. Dünyanın en zengin ülkeleri 50.000 doların üzerinde bir GSYİH bildiriyor. Buna karşılık, en yoksul olanlar 5.000 doların çok altında olduğunu bildiriyor. Haritanın 2017 yılına ait olduğu düşünülürse, yoksul ülkeler için durum daha da kötüleşmiş olabilir.
Dünya Nüfus Artışı Haritası
Gezegenimiz yaklaşık 8 milyar insanı barındırıyor. Ancak bazı ülkeler negatif nüfus artışı bildirirken, diğerleri pozitif bir büyüme oranına sahip. Bu harita dünyayı nüfus artış hızına göre ayırıyor. En koyu yeşil ülkeler, sıfır veya altındaki büyüme oranlarını temsil eder. Kırmızı renkli ülkeler ise nüfusun en hızlı arttığı yerleri gösteriyor.
Orman Gölgeliği Dünya Haritası
Ormanlar ile ölçülen bir dünya nasıl görünürdü? Ormanlar dünya çapında farklı yüksekliklere ve yoğunluklara ulaşmaktadır. Haritanın gösterdiği gibi, en yoğun ormanlar ekvator civarında bulunan yağmur ormanlarıdır. Ayrıca bu haritaya bakarak dünyamızın orman dağılımını da görmemiz mümkündür.
Dünyanın Takvim Haritası
Dünyanın çoğu aynı takvimi kullanıyor. Sonucunda Gregoryen takvimi (haritada yeşil renkle gösterilir) 1582 yılından beri hayatımızda var. Ancak dünyada bu takvimin dışında başka takvim kullanan pek çok yer mevcut. Diğer takvimler arasında değiştirilmiş bir Gregoryen takvimi (mor renkle gösterilir), bağımsız takvimler (açık mavi ile gösterilir) ve Nepal ve Etiyopya’daki ulusal takvimler bulunur.
Dünyada Kar Dağılımı
Dünyanın hangi bölgelerinde her yıl kar görme olasılığı daha yüksektir ve nerelere hiç kar yağmaz? Bu haritaya bakarak bunu anlamak mümkün. Gri ülkeler asla kar görmez. Ancak açık mavi ülkeler karın keyfini kış döneminde bolca yaşayacaktır. Pembe ülkeler de ise sadece belli bir yüksekliğin üstünde kar yağışı yaşanmaktadır.
Birinci Dünya Savaşı Can Kaybı Haritası
Birinci Dünya Savaşı küresel bir savaştı. Ne yazık ki Dünya çapında yaklaşık 40 milyon kişi bu savaşta yaşamı yitirdi. Bu harita, Birinci Dünya Savaşı kayıplarını nüfusun yüzdesi olarak gösterir. Üzücü bir biçimde Türkiye’nin en çok can kaybı yaşanan ülkeler arasında olduğunu görüyoruz.
Britanya İmparatorluğu Dünya Haritası
1897’de Birleşik Krallık, dünyanın dört bir yanındaki çeşitli bölgeleri kontrol etti. Bu harita, İngiliz kontrolündeki bölgeleri kırmızı ile gösteriyor. Bir zamanlar “Britanya İmparatorluğu’nun üzerine güneş asla batmaz” diyen eski bir deyişin neden var olduğuna şaşmamak gerek.
Dünya Nüfusu İlk Olarak Bir Milyar Olduğunda
Dünya nüfusu ilk kez bir milyara ulaştığında dünya neye benziyordu? Bu harita, 19. yüzyılın başlarında küresel nüfus bir milyar sınırını aştığında dünyanın ulusal sınırlarını göstermektedir. Aslında bazı ulusal sınırlar tanıdık geliyor. Sonucunda Avrupa’nın çoğu 21. yüzyıl haritasına benziyor. Ancak Afrika ve Amerika oldukça farklı görünüyor.
Dünyanın En Büyük Adaları
Yedi kıtaya ek olarak, Dünya sayısız adaya ev sahipliği yapar. Bu çizelge, büyüklüklerine göre en büyük 100 adayı gösterir. Grönland listenin başında yer alıyor. Yeni Gine, Madagaskar ve Baffin Adası da ilk 10’da yer alıyor.
Ağırlıklı Nüfus Haritası
Bu ağırlıklı nüfus haritası, her ülkenin fiziksel büyüklüğü nüfusuyla orantılı olsaydı, Dünya’nın nasıl görünebileceğini gösterir. Nüfus söz konusu olduğunda, listenin başında Çin ve Hindistan yer alıyor. ABD, Endonezya ve Pakistan onların gerisinde yer alıyor. Bu durumda Türkiye’nin şekli de oldukça değişmiş gözüküyor.
Dünyadaki Dinler
Dünyada iki milyardan fazla insan Hristiyan. Yaklaşık iki milyar kişi ise Müslüman. Ve bir milyardan fazla Hindu mevcut. Ancak bu haritanın yaptığı gibi, baskın dinleri nüfus yerine ülkeye göre sıralamak, dünya dinleri hakkında bize başka bir bakış açısı sunuyor. Mor alanlar ağırlıklı olarak Hıristiyan ülkeleri temsil ederken, yeşil olanlar Müslüman ülkeleri gösteriyor. Turuncu, çoğu insanın Hinduizm inancını sürdürdüğü ülkeleri gösteriyor. Ayrıca açık mor ise herhangi bir dinle ilişkisi olmayan ülkeleri, mavi Yahudiliği, sarı ise yerel dinleri gösteriyor.
Kaynak: More Accurate World Map Wins Prestigious Design Award. Yayınlanma tarihi: 1 Ekim 2019; Bağlantı: https://allthatsinteresting.com
Matematiksel
