Çocukluğumuzda ve muhtemelen hala çoğumuzun sevdiği alışkanlıklardan bir tanesi deniz kıyısına gittiğimiz zamanlarda deniz kabuğu toplamak olmuştur. Eğer yeterince büyük bir tanesine de denk geldiyseniz muhtemel kulağınıza götürüp yaygın bir söylenceyi denemiş olabilirsiniz.
Bu söylenceye göre denizden ne kadar uzak olursanız olun deniz kabuğunda okyanus dalgalarının sesini duyabilirsiniz. Peki bu ne kadar doğru? Kulaklarımızı kapattığımız zaman duyduğumuz ses aslında nedir?
Bu ses elbette tam olarak okyanusun sesi değildir. Aslında bu sakinleştirici fenomenin arkasında basit bir akustik açıklama vardır. Üstelik aynı sesi bir deniz kabuğu olmadan duymanız da mümkündür. Bazı insanlar, duyulan bu sesin damarlarımızdaki kan akışının yankısı olduğunu düşünse de bu da doğru değildir.
Eğer doğru olsaydı, herhangi bir egzersiz yaptıktan sonra kan akışı hızlandığı için sesin şiddetinde artış olması gerekirdi. Oysa ki böyle bir değişim olmaz. Dolayısıyla bu varsayım da başarısız olur.
Son iddia ise vınlama biçimindeki bu sesin deniz kabuğu içerisine giren hava akışından kaynaklandığını öne sürer. Bu açıklama ilk bakışta ikna edici gibidir. Ancak izolasyon yapılmış olan bir odada bu ses duyulmaz. Dolayısıyla sebebi bu da değildir.
Deniz Kabuğundan Neden Ses Gelir?
Çocukluğumuzun bu akustik gizeminin ardındaki sebep yani okyanus sesi olarak tanımladığımız bu ses, aslında sadece ortam gürültüsü yani çevremizdeki sestir. Kulağınızın biraz üzerinde tuttuğunuz deniz kabuğu, yapısı nedeniyle bu ortam gürültüsünü yakalar. Sesi farklı frekanslara çevirerek iletir. Yani ses kabuğun içerisinde yankı yapar.
Kabuğun boyutu ve özel spiral şekli de bu duyduğunuz ses üzerinde bir miktar etkiye sahiptir. Ayrıca, farklı kabuklar farklı sesler çıkarır çünkü farklı kabuklar farklı frekansları vurgular. Son olarak, kabuğu kulağınızdan biraz uzaklaştırırsanız çıkan sesin, daha yüksek olduğunu da fark edebilirsiniz. Kabuğun duvarlarını bir rezonans odası olarak düşünülebilirsiniz. Bu tip bir yapı akustik bir dalgayı yansıtan iç yüzeylere sahiptir. Bir dalga bir rezonans odasına girdiğinde, düşük kayıpla oda içinde ileri geri sıçrar.
Deniz Kabuğundan Gelen Sesi Aslında Deniz Kabuğu Olmadan da Duyabilirsiniz
Günlük yaşantımızın gürültüsü içerisinde genelde çevremizdeki tüm seslere, özellikle de çok düşük olanlara pek dikkat etmeyiz. Bu tür sesleri duymak için, onları güçlendirmemiz gerekir. Deniz kabuğu, avuç içiniz ya da boş bir fincan gibi boşluklar doğal olarak bu iş için işe yarar ve etraftaki gürültüyü yakalar. Bu ortamlarda sesler boşluğun duvarlarına çarptığında, birden çok yansımaya maruz kalırlar. Bu durumda hapis kalan ses dalgaları şiddetlenir. Sonuçta okyanus sesi zannettiğimiz o sesi ortaya çıkartırlar.
Bu durumda bir okyanusun yakınında olduğunuzda ve kulağınıza bir deniz kabuğunu tuttuğunuzda, işittiğiniz ses ortamın gürültüsü olduğuna göre okyanus dalgalarının sesini de içerecektir. Ancak bu sesi sadece deniz kabuklarının üretmediğinin anlamak önemlidir.
Avuç içimiz ya da boş bir kahve fincanıyla çevremizdeki ortam gürültüsünü yakalayabiliriz. Dalgaların sesi olmasa da benzer bir uğultuyu yine duyabiliriz. Ayrıca merak ederseniz: Bir Zamanlar Denizlere Hükmeden Ammonitler Nedir?
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- Seashell resonance; https://en.wikipedia.org/wiki/Seashell_resonance
- Why Can You Hear the Ocean When Holding a Seashell to Your Ear?; Yayınlanma tarihi: 19 Nisan 2021; Bağlantı: https://science.howstuffworks.com
- How do you hear the sea in a shell?”; Yayınlanma tarihi: 16 Kasım 2016; Bağlantı: http://www.wired.com
- Why do seashells sound like the ocean?; Yayınlanma tarihi: 23 Temmuz 2022; Bağlantı: https://www.livescience.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
