Etrafınızı dikkatli bakarsanız uzun süre birlikte vakit geçiren eşlerin zamanla birbirlerine daha çok benzemeye başladıklarını fark ederseniz. Bu durum yaşlandıkça daha da çok belirginleşmeye başlar. Peki eşlerin zaman içinde birbirine benzemesi fikri gerçekten doğru mu? Yoksa sadece bir yanılsama mı?
Aslına bakarsanız bilim dünyası uzun zamandır bu soruya bir cevap bulmaya çalışıyor. Konu ile ilgili ilk çalışmalar 1987 yılında başladı. Michigan Üniversitesi’nden sosyal psikolog Robert Zajonc çalışmasında, birbirleriyle uzun süre birlikte yaşayan insanların yüz özelliklerinin fiziksel olarak benzer olup olmadığını belirlemeye çalıştı. Çalışmada çiftlerin evliliklerinin ilk yılında çekilmiş fotoğraflarıyla 25 yıl sonra çekilmiş fotoğrafları karşılaştırıldı.
Çalışmada yaşlılık dönemine ait fotoğraflara bakanlar, kimin kimle evli olduğunu tahmin etmekte herhangi bir güçlük yaşamamışlardı. Diğer taraftan, daha genç çiftlerin fotoğrafları eşleştirmekte denekler başarısızlığa uğramışlardı.
Sonucunda onlarca yıl boyunca paylaşılan duyguların benzer kırışıklıklar ve ifadelere neden olacağı ileri sürülecekti. Yani eşlerin birbirleriyle uyumlu hale gelmesi fiziksel olarak da gittikçe birbirine benzemeyi beraberinde getiriyordu. Bu fikir uzun süre kabul görse de bir sorun çalışmanın az sayıda katılımcı ile yapılmasıydı.
Gerçekten uzun süre birlikte yaşayan eşlerin yüzleri birbirine benziyor mu?
Geçtiğimiz yıllarda ABD’deki Stanford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, modern teknolojiyi bu konuya dahil ettiler. Çiftlerin halka açık binlerce fotoğrafını analiz ettikten sonra, farklı bir açıklamaya ulaştılar. Bu çalışmaya 517 evli çifti dahil edildi.
Çiftlerin yüzünün benzeyip benzemediğini çözmek için araştırmacılar gönüllülere bir hedef kişinin fotoğrafı yanında 6 yüz daha gösterdi. Gösterilenlerden biri, kişinin gerçek partneri idi. Diğer kişiler ise rastgele seçilmişti. Gönüllüler, önlerindeki 6 yüzü hedef kişiye benzerliğine göre sıralamak zorundaydı.
Sonucunda araştırmacılar çiftlerin zaman içinde birbirine benzediğine dair herhangi bir kanıta ulaşmadıklarını belirtti. Ancak sonuçlar, insanların en azından rastgele seçilen diğer yüzlere kıyasla, kendilerine benzer görünen uzun vadeli partnerler seçtiklerini doğruladı.
Neden Birçok Çift Birbirine Benziyor?
Anlaşılan o ki eşlerin yüzlerinin birbirine benzer olması zamanla oluşan bir şey değil. Ancak uzun süreli seçimlerde eşler en başta birbirlerine benzeyen bazı özellikleri olanları tercih ediyor. Yani, eşlerin yüzleri birbirine benziyor, ancak bu zamanla meydana gelmiyor. Biz kendimize benzeyen kişiler ile eş olmayı tercih ediyoruz. Bunun aslında bazı nedenleri var.
Pek çok çalışma, eşlerin yabancılara göre genetik olarak daha benzer olma eğiliminde olduğunu ve boydan eğitim düzeyine kadar her şeyin belirleyicilerini paylaştığını bulmuştur. Eşler ve arkadaşlar arasındaki genetik benzerliği inceleyen Stanford Eğitim Enstitüsü’nde yardımcı doçent olan Ben Domingue, genetik olarak uyumlu insanların sosyal, kültürel veya çevresel ortak zemin nedeniyle birbirlerini bulma eğiliminde olduklarını söylüyor. Ayrıca göz atmak isterseniz: İnsanlar Doğal Olarak Tek Eşli mi Yoksa Çok Eşli midir?
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- Do Couples Start Looking More Alike Over Time? New Study Finally Solves The Mystery; Yayınlanma tarihi: 13 Ekim 2020; Bağlantı: https://www.sciencealert.com
- Zajonc, R.B., Adelmann, P.K., Murphy, S.T. et al. Convergence in the physical appearance of spouses. Motiv Emot 11, 335–346 (1987). https://doi.org/10.1007/BF00992848
- Researchers crack question of whether couples start looking alike; yayınlanma tarihi: 12 ekim 2020; Bağlantı: https://www.theguardian.com/
- Why Do So Many Couples Look Alike? Here’s the Psychology Behind the Weird Phenomenon. Bağlantı: https://time.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
