On yıllardır, “chemtrail” komplo teorisinin takipçileri, hükümetlerin gökyüzüne zararlı kimyasallar püskürttüğüne inanıyor ve başkalarını da bu konuda ikna etmeye çalışıyor. Peki, chemtrail nedir? Gerçekten zararlı kimyasallar mı içeriyor yoksa tamamen doğal bir fenomen mi?
Chemtrail Nedir?
Chemtrail kelimesi, İngilizce “chemical” (kimyasal) ve “trail” (iz) kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur. Komplo teorisine inananlar, bu izlerin ya nüfusu kontrol etmek ya da hava durumunu değiştirmek için kullanılan kimyasallar içerdiğine kesinlikle inanırlar. Son yapılan anketler, her 5 kişiden 1’inden fazlasının bir tür chemtrail teorisine inandığını göstermektedir.
Bu komplo teorisinin kökeni, 1990’lı yılların ortalarına kadar uzanır. Bu dönemde, havacılık ve iklim bilimindeki gelişmeler, atmosferde uçakların oluşturduğu yoğunlaşma izleri (contrails) üzerine birçok tartışmaya neden olmuştur.
Chemtrail teorisinin yayılmasındaki dönüm noktalarından biri, ABD Hava Kuvvetleri tarafından yayımlanan “Weather as a Force Multiplier: Owning the Weather in 2025” başlıklı bir rapordur. Bu rapor, hava durumunu kontrol etme teknolojilerinin askeri amaçlarla nasıl kullanılabileceğine dair teorik bir çalışma sunuyordu. Ancak rapor, bazı kişiler tarafından yanlış anlaşılacaktı.
2000’li yılların başlarında internetin yaygınlaşması, chemtrail teorilerinin hızla yayılmasını sağladı. Hükümetlerin insanları uyuşturmak ve aptallaştırmak, bu sayede de daha kolay kontrol etmek için bu yöntemi kullandıkları düşüncesi de Chemtrail komplo teorisine dahil oldu.
Sosyal medya platformları, komplo teorisyenlerinin fikirlerini geniş kitlelere ulaştırabileceği bir alan sundu. Bu dönemde, chemtrail izlerine dair görseller ve videolar paylaşılmaya başlandı ve teorinin popülaritesi hızla arttı. Aşağıda insanlık görevini yapan bir komplo teorisyeninin söylemini görebilirsiniz.
Bu dönemde ABD ve diğer hükümetler, chemtrail iddialarını reddetti ve uçakların bıraktığı izlerin tamamen doğal bir fenomen olduğunu açıkladı. Bilim insanları, contrail izlerinin motorlardan çıkan su buharının yüksek irtifadaki soğuk hava ile birleşmesi sonucu oluştuğunu vurguladı. Ancak bu açıklamalar, teorinin destekçilerini ikna etmekte yeterli olmadı.
Contrail ve Chemtrail Arasındaki Fark Nedir?
Bu beyaz çizgilerin havacılıktaki adı “contrail“dir. Contrail, yoğunlaşma anlamına gelen “condensation” ile iz anlamına gelen “trail” kelimelerinin kısaltmasıdır. Dilimizde ise bunlara, uçak kuyruk izi ya da yoğunlaşma izi denir. Açıklaması son derece basit ve kısadır ve bunun chemtrails ile herhangi bir ilgisi yoktur.
Contrail, uçak motorlarından çıkan sıcak gazların, yüksek irtifada soğuk hava ile karşılaşarak yoğunlaşmasıyla oluşan buz kristalleridir. Bu, tıpkı kışın nefes verdiğinizde havada oluşan beyaz buğunun bir benzeridir. Contrail izleri genellikle kısa süre içinde dağılacaktır.
Uçaklar genellikle yaklaşık 7.500 metre yükseklikte uçar. Bu irtifada sıcaklık genellikle -40°C civarındadır. Bu kadar düşük bir sıcaklıkta, uçaktan çıkan su buharı hızla yoğunlaşır ve buz kristallerine dönüşerek beyaz izler oluşturur. Contrail izlerinin oluşup oluşmaması, havadaki nem oranına bağlıdır. Nem oranı düşük olduğunda, izler kısa sürede dağılır. Yüksek nem oranında ise daha uzun süre kalıcı olabilir.
Chemtrail teorilerinin büyümesiyle birlikte, bilim insanları bu iddialara daha aktif bir şekilde yanıt vermeye başladı. 2016 yılında yapılan bir çalışma, chemtrail iddialarını çürütmeyi amaçladı. Çalışmada 77 atmosfere odaklanan bilim insanına chemtrail iddiaları soruldu ve %98’i bu izlerin doğal bir süreçten kaynaklandığını belirtti.
Kimyasal Püskürtme Uygulaması Yüksek İrtifada Mantıksızdır
Kimyasal maddelerin atmosfere püskürtüldüğüne dair iddialar, lojistik ve pratik sorunlar nedeniyle de gerçekçi değildir. Püskürtmenin yüksek irtifada yapılması, bu maddelerin istenen hedefe ulaşmasını neredeyse imkânsız hale getirir. Yüksek irtifalarda bulunan jet akımları, püskürtülen maddeleri kontrolsüz şekilde, genellikle okyanuslara taşır.
Bu nedenle, tarım alanlarını ilaçlamak için kullanılan uçaklar, kimyasalların belirli bir alan üzerinde etkili olması için düşük irtifada uçar. Chemtrail teorisindeki iddialar, bu temel prensiple çelişir. Ancak, Chemtrail komplo teorisinin en büyük zayıflığı, somut kanıt eksikliğidir.
Chemtrail teorisine göre, uçaklar büyük kimyasal tanklar ve püskürtme ekipmanları ile donatılmış olmalıdır. Ancak dünya çapında uçakların bakım ve onarımını yapan binlerce havaalanı çalışanı, şimdiye kadar bu tür ekipmanlara dair hiçbir şey rapor etmemiştir.
Bugüne kadar, uçakların kimyasal püskürtme yaptığını gösteren herhangi bir fotoğraf veya video kanıt sunulmamıştır. Chemtrail ekipmanı olarak iddia edilen görüntüler, genellikle uçak testlerinde kullanılan balast tanklarına aittir. Balast tankları, uçuş sırasında ağırlık ve denge testi yapmak için kullanılan standart bir ekipmandır.
Sonuç olarak
Komplo teorilerinin bu kadar sık ve düzenli bir şekilde ortaya çıkmasının nedenlerinden biri, dünyayı anlamlandırma arzumuz ve kalıpları tanıma konusundaki olağanüstü yeteneğimizdir. Ancak bu süreçte, doğru olmayan kalıpları da algılama eğiliminde olabiliriz.
Komplo teorisyenleri rastlantısal olayları anlamlı bir biçimde birbirleri ile bağlar ve anlamlı kalıplara dönüştür. Bunlar dünyaya bakışımızla ve inanç sistemimizle uyum gösteriyorsa fazla sorgulamadan kabulleniriz. Chemtrail komplo teorisi de bunun bir başka örneğidir.
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Hot topic: should I worry about chemtrails?; yayınlanma tarihi: 8 Nisan 2019; Kaynak site: National Geographic. Bağlantı: Hot topic: should I worry about chemtrails?/
- What Are Chemtrails Made Of?; yayınlanma tarihi: 22 Eylül 2018; Bağlantı: https://www.scientificamerican.com/made-of/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
