Günlük Hayatımızda Matematik
-
Eğriler İle Eğlenebilirsiniz: Kardiyoit Yani Kalp Eğrileri
Kalp şeklindeki eğriler matematiksel özellikleri ve pratik uygulamaları nedeniyle yüzyıllardır matematikçileri büyülemiştir. Günümüzde de bu eğriler bir yerde sevginin sembolü haline gelmiştir. Kardiyoit veya kalp eğrisi, sabit bir çember üzerinde yuvarlanmakta olan aynı yarıçaplı ikinci bir çember üzerindeki herhangi bir noktanın izlediği…
-
Braess Paradoksu: Daha Fazla Yol Daha Az Trafik Demek Değildir!
Yeni yollar inşa etmek trafik sıkışıklığını artırır. Ayrıca mevcut yolların kapatılması ise trafik sıkışıklığını azaltır. Tamamen sezgilerimize aykırı olan bu durum kanıtlanmıştır ve günümüzde Braess Paradoksu olarak bilinmektedir. Braess Paradoksu, yanlış yerde yeni yolların inşa edilmesinin herkes için daha uzun…
-
Ortalamaya Geri Dönüş: Başarı Neden Zamanla Gerileyecektir?
Ortalamaya gerileme ya da ortalamaya geri dönüş çoğunlukla zararsızdır ancak yarattığı değişim yanlış yorumlandığında sorun haline gelir. Hepimizin hayatında bulunmaktan çok keyif aldığımız ve asla bitmemesini istediğimiz ortamlar olur. Mekan, hava, yemekler, sohbet her şey harikadır. Ancak aynı deneyimi tekrar…
-
Louis Bachelier: Yatırım Anlayışımızı Değiştiren Bir Matematikçi
Bir zamanlar borsada parasının üçte ikisini kaybeden Isaac Newton, kendisine bunun olacağını neden öngöremediği sorulduğunda, ” Gökcisimlerinin hareketlerini hesaplayabilirim ancak insanların deliliğini hesaplayamam diye cevap vermişti. Ancak yine de bunu hesaplamaya çalışan matematikçiler de vardı. Bu kişilerden birisi de Fransız…
-
Gerçek Fiyat Nedir? Matematik ve Fiziğin Birlikteliği Faturaları Nasıl Etkiledi?
Fiyatlar gerçek mi? biçimindeki bir soru ilk bakışta anlamlı gelmeyecektir. Ancak ekonomi kapsamında ele alındığında anlamlıdır. “Nominal” ve “gerçek”, bir şeyin değerini tanımlamak için kullanılan ekonomik terimlerdir. 10 yıl boyunca cüzdanınızda 5 TL tuttuğunuzu hayal edin. İlk yıl bu para…
-
Sistersiyen Sayı Sistemi: Ortaçağ Keşişlerinin Unutulmuş Şifreleri
13. yüzyılın sonlarında, şu anda Fransa ve Belçika arasındaki sınır bölgesinde, Sistersiyen rahipler tarafından geliştirilen bir sayı sistemi vardı. Günümüzde neredeyse tüm dünya on tabanına göre düzenlenmiş olan ortak bir sayı sistemi kullanımı açısından uzlaşmaya varmış durumda. Gündelik objelerde arada…
-
Arılar Bal Peteklerini Neden Altıgen Biçiminde Yaparlar?
Arılar ve karıncalar gibi sosyal hayvan türlerinin gerçekten inanılmaz yetenekleri vardır. Çoğu zaman vücut boyutlarına göre oldukça büyük olan beyinleri sayesinde kendilerinden beklenmeyen ciddi ve şaşırtıcı görevlerin üstesinden gelebilirler. Bunlardan belki de en ilginci arıların peteklerinde kullandıkları hücrelerdir. Bal peteğinin…
-
Gauss Ayakkabı Bağcığı Yöntemi İle Alan Hesaplaması Öğrenelim!
Carl Friedrich Gauss (1777- 1855) gelmiş geçmiş en büyük matematikçilerden biridir. Alman matematikçi ve fizikçi başarılarının yanı sıra, yazımıza konu olan ilginç bir alan hesaplamasına da imzasını atmıştı. Birazdan kısaca detaylarını aktaracağımız hesaplama İngilizce “Gauss’s shoelace area formula” biçimindedir. Shoelace…
-
Hipster Etkisi: Matematik İstesek de Aykırı Olamayacağımızı Kanıtlıyor!
Hepimiz zaman zaman içinde var olduğumuz kültüre yabancılaştığımızı hissederiz. Rutinin bir parçası olmayı kabul etmeyerek kendimizi değiştirmeye çalışırız. Bunun için farklı kıyafetler giyeriz. Saç modelimizi değiştirir, alışılmadık bir makyaj yaparız. Amaç aykırı olmak, bireyselliğe tutunmak ve koyun gibi sürünün peşinden…
-
Monty Hall Problemi: Kapıyı Değiştirmek Neden Kazanma Şansınızı İki Katına Çıkartır?
“Bu kapılardan birinin arkasında hayallerinizin ödülü var! Ama iyi düşünün. Diğer iki kapıyı seçerseniz hiçbir şey kazanamayacaksınız. ” cümlesi ile başlayan Monty Hall problemi, matematikteki en ünlü problemlerden biridir. Monty Hall problemi, matematik bulmacaları arasında en basit ve en şaşırtıcı…