Günlük Hayatımızda Matematik
-
Regiomontanus Problemi Nedir? En İyi Görüntüleme Açısı Nasıl Bulunur?
Regiomontanus adını bugüne kadar duymamış olmanız normaldir. Ancak adını duymasanız bile muhtemelen ortaya attığı problemi deneyimlemiş olmalısınız. Sinemada film izlerken hangi koltuğu seçmeniz ya da fotoğraf çekerken hangi noktadan çekmeniz gerektiği gibi durumları düşünürken aklınıza Regiomontanus problemi gelmelidir. Johann Müller,…
-
Ames Odası: Gözlerinizden Şüphe Duymanıza Neden Olan Optik İllüzyon
Ames Odası yanılsamasının ardındaki büyüleyici bilimi ve algılarımıza nasıl meydan okuduğunu keşfedelim. Görseldeki üç kişinin boyu hemen hemen aynıdır. Ancak Ames odası onların boylarını farklı algılamamıza neden olacaktır. Soldaki adamın garip bir şekilde küçük, sağdaki adamın ise gülünç derecede büyük…
-
Bir Gün Neden 24 Saat? Bir Saat Neden 60 Dakika?
Ülkelerden ülkelere ağırlık, uzunluk gibi ölçüm birimlerinin değişiklik göstermesi fikrine aşinayız. Ancak genel anlamda dünyada hemen her ülke tek bir konuda anlaşmış gibidir. Sonucunda bir gün 24 saat, bir saat 60 dakika ve bir dakika 60 saniyedir. Peki ama neden?…
-
Paradoks Tam Olarak Nedir? Bazı Örnekler ile Cevap Verelim
Basitçe ifade etmek gerekirse paradoks, kendisiyle çelişen bir ifadedir. Mantık yürütme yeteneğinizi zorlayan ve sizi beklenmedik ve görünüşte mantıksız bir sonuca götüren herhangi bir fikir, durum, bulmaca, ifade veya soru bir paradoks olarak değerlendirilebilir. Bu yazıda içinde paradoks kelimesi geçen, farklı…
-
Matematik Havada Top Çevirmek İsterseniz de İşe Yarar!
Havada top çevirmek kolay bir iş değildir. Ancak ardında yatan matematik aslında aktivitenin kendisinden çok daha karmaşıktır. Havada top çevirme, esasen periyodik döngülerde klasik bir parabolik hareketi takip ederler. Oyunda birden fazla nesne vardır ve nesne sayısı arttıkça olay karmaşıklaşır.…
-
Veda Matematiği Diğer Adıyla Vedik Matematik Nedir?
Veda matematiği (vedic mathematics) ya da Vedik matematik adına internette dönen kısa videolar aracılığı ile denk gelmiş olabilirsiniz. Pratik bazı hesaplama tekniklerinin aktarıldığı bu videoların arka planındaki fikri ve kökenini merak ediyorsanız kısaca aktarmaya çalışalım. Vedik matematiğin MÖ 1000 civarında…
-
Dünyanın Çevresi 2250 Yıl Önce Nasıl Hesaplandı?
Dünyanın boyutunu merak ettiğimizi ve çevresini hesaplamak istediğinizi varsayalım, bunu nasıl yapabilirdiniz? Günümüzde bunu yapmak elbette çok kolay. Basit bir sorgu neticesinde dünyanın çevresinin 40.075 km olduğunu biliyoruz. Ancak antik çağlarda olsaydınız bunu nasıl ölçebilirdiniz? Birisinin hiç bilgisayar kullanmadan Dünya’nın çevresini…
-
Hız Hesaplarken Harmonik Ortalamayı Dikkate Almayı Unutmayın!
Elinizde bazı sayılarınız var ve bu sayıların değerlerini temsil eden yeni bir sayı üretmek istiyorsunuz. Bu durumda ortalama almak uygun bir yöntem olacaktır. Peki ama hangi ortalama elinizdeki sayıları en iyi temsil edecektir? Aritmetik mi yoksa geometrik mi? Peki ya…
-
Isaac Asimov ve Vakıf: Matematiksel Sosyoloji Yardımı İle Geleceği Tahmin Etmek
Foundation 2021 yılında yayınlanan Amerikan yapımı bir bilim kurgu dizisidir. Bu diziyi emsalleri arasında öne çıkaran şey ise, konusunu Isaac Asimov’un Vakıf serisinden almasıdır. Bu kitaplar inceledikleri konular açısından pek çok ilgi çekici kavramı topluma tanıtmıştır. Bunların başında da psikotarih…
-
Brakistokron Problemi: En Kısa Yol En Hızlı Yol Değildir!
Hepimiz düz bir çizginin iki nokta arasındaki en kısa yol olduğunu kabul ederiz. Ancak en kısa yol her zaman en hızlı olan mıdır? Soruya ve konuya yabancı olanları için Brakistokron (Brachistochrone) problemi ve eğrisi ile tanıştıralım. Konunun detaylarına geçmeden önce…