Ders çalışırken, kulaklıklarınızı takıp müzik dinlemek dikkat dağıtan etkenleri en azından bir nebze olsun azaltıp performansınızı artırabilir mi? Sorunun cevabı basit bir “evet” veya “hayır” dan daha karmaşıktır.
Kimi kişiler için çalışırken müzik dinlemek başarılarının anahtarıdır. Kimileri için de herhangi bir arka plan gürültüsü konsantre olmayı imkansız hale getirir. Kısacası müzik herkesi aynı şekilde etkilemez.
Bir çalışmada araştırmacılar, müziğin atletizmden matematiğe çeşitli görevlerdeki performansı nasıl etkilediğini incelediler. Ayrıca, müziğin dinleyicinin ruh hali veya çalışma belleği kapasitesi gibi faktörler aracılığıyla performansı etkileyip etkilemediğine de baktılar. Sonuçlarda bir kaç önemli bulgu ortaya çıktı. En başta da müziğin etkilerinin kişiliklerimize de bağlı olabileceğini görüyoruz.
Ders Çalışırken Müzik Dinlemek Kişiyi Nasıl Etkiler?
Bazı insanlarda ” dış uyarılma tercihleri ” denen bir şey vardır. Bu, çevrelerinde olup biten şeylere, örneğin görüntülere veya seslere daha fazla dikkat etme eğiliminde oldukları anlamına gelir. Dolayısıyla müzik, dış uyaranlara karşı hassas kişilerde daha fazla zihinsel kaynak tüketecektir. Bu da bu tür insanların ders çalışırken müzik dinlemek istiyorlarsa hassas bir denge kurmaları gerekebileceği anlamına geliyor.
Karmaşık bir müzik, dış uyarılara karşı hassas olan kişilerde, kolay görevlerde bile performansı bozma eğiliminde olacaktır. Ancak nispeten basit ve tekrarlayıcı bulduğunuz bir şey üzerinde çalışırken biraz müzik dinlemek aslında yardımcı olur.
( Basit bir müzik parçası bir veya iki enstrüman içerir. Melodisi çok sık değişmez ve daha yavaş bir tempoya sahiptir. Ancak karmaşık müzik çok çeşitli enstrümanlar içerir. Sık sık değişen melodilere ve genellikle daha hızlı bir tempoya sahiptir.)
Örneğin bir çizelgeyi incelerken arka planda çalan heavy metal rutininizi daha sürdürülebilir kılacaktır ancak bir problem çözme zamanı geldiğinde Iron Maiden’i kapatmanız muhtemelen en iyisidir.
Problem çözme, öğrenme ve diğer bilişsel görevler için kısa süreli belliğimizi kullanırız. Ancak onun da belli bir kapasitesi vardır. Bu nedenle aynı anda birden fazla iş yapmak zorunda kaldığımızda zorlanırız. Özellikle hızlı, yüksek sesli ya da sözlü müzikler bu işi en zor hale getirenler arasındadır. Aynı şekilde sizinle sohbet etmeye çalışan biri veya televizyondaki bir haber spikerinin sesi de dikkatinizi dağıtacaktır.
Ders çalışırken ne tür müzik dinlemek en iyi sonucu verir?
Bir problemi çözmekte zorlandığınızda ya da ezberlemeniz gereken bir metinle boğuşurken buna destek olacak bir çalma listesi olsa elbette harika olurdu. Böyle bir liste elbette mevcut değil. Ancak bazı ipuçları var.
- Sözlü müzikleri tercih etmeyin: Anladığınız bir dilde sözleri olan herhangi bir müzik muhtemelen yardımcı olmaktan çok dikkat dağıtıcı olacaktır.
- Yavaş, enstrümantal müziği seçin. Mevcut araştırmalar genellikle klasik müziğe odaklanır, ancak bu türden hoşlanmıyorsanız, yumuşak tonlu başka şeyleri de tercih edebilirsiniz.
- Şaşırtıcı veya deneysel müzikten kaçının. Birdenbire değişen veya sabit bir ritmi olmayan müzik türleri, dikkatinizi dağıtır ve işinize odaklanmanızı engelleyebilir.
- Sesi kısın. Çalışma müziği arka planda kalmalıdır. Çok gürültülü olursa, düşünce sürecinizi bozma riski taşır.
- Hakkında güçlü duygular beslemediğiniz şarkılara bağlı kalın. Belirli bir şarkıyı seviyorsanız, bu şarkıyı dinlemek çalışma sürecini daha keyifli hale getirecektir. Ancak bu durum hafıza/odaklanma için fazla da iyi değildir. Çok iyi bildiğiniz bir şarkının, ilgili anılar nedeniyle dikkatinizi dağıtma olasılığı daha yüksektir.
Sonuç olarak
Egzersiz yapmak veya odanızı temizlemek gibi hareket veya motivasyon gerektiren bir şey yaptığınızda, daha yüksek tempolu, hareketli bir müzik yardımcı olacaktır. Ancak göreviniz zorsa (örneğin, bir materyali ezberlemek, problem çözmek veya yeni bir şey öğrenmek) müzik o kadar dikkat dağıtır.
Ayrıca unutmayın. İster hoparlörlerden, ister kulaklıklardan dinleyin, çok yüksek ses seviyesi işitmenize zarar verebilir. Ders çalışırken müzik dinlemeden önce ses seviyesi ayrıntısını gözden kaçırmayın.
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- Working from home: What the research says about whether listening to music can help you focus. Yayınlanma tarihi: 9 Mart 2020. Kaynak site: Conversation. Bağlantı: Working from home: What the research says about whether listening to music can help you focus
- Bowles L, et al. (2019). The effect of music on mood, motivation, and exercise among patients in a cardiac rehabilitation program. A pilot study. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/nuf.12334
- Bottiroli S, et al. (2014). The cognitive effects of listening to background music on older adults. Processing speed improves with upbeat music, while memory seems to benefit from both upbeat and downbeat music.
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnagi.2014.00284/full - Terry, P. C., Karageorghis, C. I., Curran, M. L., Martin, O. V., & Parsons-Smith, R. L. (2020). Effects of music in exercise and sport: A meta-analytic review.Psychological Bulletin, 146(2), 91–117. https://doi.org/10.1037/bul0000216
- Perham, Nick & Currie, Harriet. (2014). Does listening to preferred music improve reading comprehension performance?. Applied Cognitive Psychology. 28. 10.1002/acp.2994.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
