İlkokulda duyu organları öğretilirken “Göz görmeyi, kulak işitmeyi, deri dokunmayı, burun koklamayı ve dil tatmayı sağlar.” denir. Bu ifade şekli ilkokul çağındaki çocuklar için yeterlidir. Ancak tamı tamına doğru değil.
Evet dil tat almayı sağlar lakin yemek yerken burnunuzu tıkarsanız yediğinizin tadını tam alamazsınız. Ayrıca bir eşyanın dokusunu anlamak için her zaman ona dokunmanız gerekmez. Bazen görme aracılığıyla da o eşyanın dokusuyla ile ilgili bilgiyi edinebilirsiniz.
Diğer bir deyişle, duyu organları birbirinden bağımsız değildir. Hepsi tek bir koordine merkezi yani beynimiz tarafından yönetilir. Gözümüz dışarıdaki görsel uyarıcıları algılar ve bu algılar beynimize iletilir. Beyinde bu uyarıcıları yorumlar ve görmek dediğimiz eylem gerçekleşir. Kısacası gözümüz ile değil aslında beynimiz ile görürüz.
BrainPort V100: Görmek İçin Farklı Bir Yol
Bahsettiğimiz gibi duyu organları beynimizin komutları üzerine çalışıp belirli görevlerden sorumludurlar. Peki birbirlenin görevlerini üstlenmeleri mümkün müdür? Son zamanlarda geliştirilen bir cihaz bunu mümkün kılmak adına önemli adımlar atmış durumda.
BrainPort V100 adı verilen bu alet bir gözlükten ve dili uyarıcı elektrotlardan oluşuyor. Gözlükte bulunan sensörler görsel uyaran aldığında, bu uyaran kullanıcının dilinde titreşimler gibi hissedilecek elektrik darbeleri olarak işleniyor. Böylece kullanıcının dili aracılığı ile görsel veriyi algılıyor. Araştırmalar test sürecindeki kişilerin bir yıllık eğitimin ardından %69 oranında BrainPort V100 cihazı ile nesneleri tanımlayabilir hale geldiğini gösteriyor.
Göremeden Everest’in Tepesine
Erik Weihenmayer bu cihazı kullananlardan sadece birisi ve kendisi dağ tırmanıcısı. Tarihler 25 Mayıs 2001’i gösterirken Erik Weihenmayer Everest’in tepesine ulaşmayı başardı. Bu başarısı onu tarihe ” Everest’e tırmanan ilk kör insan” olarak yazdırdı.
Aynı zamanda kendisinin bu başarısına ünlü Time Magazine dergisinin kapağında yer verdi. Bu olağanüstü başarısından yıllar sonra Erik Weihenmayer tırmanışlarında onun yeni bir yolla görmesini sağlayan BrainPort V100 cihazı kullanmaya başladı.
Üstündeki kayaların görsel bilgilerini Erik Weihenmayer’a dili aracılığı ile aktaran bu cihaz, Weihenmayer’ın tutunacağı yeri bulmasını ve bir sonraki adımını daha dikkatli atmasına olanak sağlıyor. Kendisine göre bu deneyim aslında yabancı bir dil öğrenmeye benziyor.
Bilindiği üzere yeni bir dil öğrenmek eğitim ve zaman ister. İlk kez kullanan biri için BrainPort’un gönderdiği veriler sadece anlamsız şekiller ve çizgiler olacaktır. Fakat zaman geçtikçe beyin bu bilgilere adapte olur ve onları tanınabilir model ve şekillere dönüştürür.
Şu anda yüksek maliyetinde dolayı pek yaygın olmayan bu cihazın, gelecek zamanlarda daha da yaygınlaşması bekleniliyor. Ayrıca geliştirilerek körlük tedavisinde kullanılabilecek opsiyonlardan biri olabileceği düşünülüyor.
Yazının devamında ilginç başka bir teknolojik gelişme için göz atabilirsiniz: ChatGPT “Thanabots” Aracılığıyla Ölülerle Konuşmayı Mümkün Kılıyor
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- The Blind Climber Who “Sees” With His Tongue; Yayınlanma tarihi: 23 Ocak 2008. Bağlantı: The Blind Climber Who “Sees” With His Tongue
- Device That Helps Blind People See With Their Tongues Just Won FDA Approval; https://www.popsci.com
- Grant, Patricia & Spencer, Lindsey & Arnoldussen, Aimee & Hogle, Rich & Nau, Amy & Szlyk, Janet & Nussdorf, Jonathan & Fletcher, Donald & Gordon, Keith & Seiple, William. (2016). The Functional Performance of the BrainPort V100 Device in Persons who Are Profoundly Blind. Journal of Visual Impairment and Blindness. 110. 77-88. 10.1177/0145482X1611000202.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
