1865’te ünlü bir İngiliz ordusu cerrahı dizanteriden öldü. Ölümde garip bir şey yoktu. Ancak ölümüm kısa süre sonra, İngiliz toplumunu sarsan bir skandal halini alacaktı. Raporlara göre, cerrah James Barry göründüğü gibi değildi. Doktorun ölümünün ardında aslında kendisinin, daha sonraları adının Margaret Ann Bulkley olduğu öğrenilen bir kadın olduğu anlaşılmıştı.
Bu süreçten sonra da uzun soluklu bir tartışma başladı. James Barry aslında kimdi ve en önemlisi neden tüm hayatını erkek giysileri içinde geçirmişti?
Margaret Ann Bulkley Kimdir?
Tahminin 1789’da İrlanda’da fakir bir ailede doğan Margaret Ann Bulkley kadın doktor olmanın ve askeri cerrah olarak çalışmanın neredeyse imkansız olduğu bir dönemde dünyaya geldi. Annesi, ünlü İrlandalı ressam James Barry’nin kız kardeşi Mary-Ann Bulkley idi.
Margaret Ann Bulkley’in hayalleri amcasının ölümü ile mümkün olabilecekti. Margaret, annesinin de yardımı ile, kılık değiştirmeye karar verdi. O sıralarda 20’li yaşlarda olan Margaret artık yeni James Barry olacaktı. Barry tıp okumak istiyordu. Bu arzunun kendi iyiliği için mi yoksa Margaret olarak çalışamadığı için mi olduğu belli değil. O zamanlar Barry’nin ailesinin güvenilir bir geliri yoktu, bu yüzden şüphesiz bir cerrahın maaşı çok çekici görünüyordu.
Margaret Ann Bulkley, Dr. James Barry oldu!
Amcasından kalan mirası ve onun kimliğini hatta kıyafetlerinin kullanarak Barry Edinburgh’da tıp fakültesine kaydoldu. 1813 yılında da orduya doktor olarak dahil oldu. Böylece çocukluk hayali gerçekleşmişti.
James Barry kariyerinde şaşırtıcı bir şekilde ilerleme kaydetti. İngiliz İmparatorluğu tarafından Güney Afrika’dan Hindistan’a kadar olan kolonilerinin çoğuna gönderildi. Burada hastaları tedavi etti ve yeni tıp mezunları yetiştirdi. Ayrıca Afrika’da kolera ve cüzzamın yayılmasına son veren oydu.
Görev yaptığı süre içerisinde hapishane, yetimhane ve akıl hastanelerinde çalıştı. Hastanelerde hastalıkların yayılmasını önlemek için hijyen kurallarını bizzat arttırdı. Çalıştığı dönemde Cape Town’daki hastanede ölüm oranlarının %90 azalmasını sağladı. Bunun sonucunda İngiliz ordusunda bir doktorun alabileceği en yüksek tıbbi madalyayı aldı.
Ayrıca, hijyenin rolünü temelden keşfeden ilk kişi oldu. Son olarak, hem annenin hem de bebeğin hayatta kaldığı sezaryen ameliyatını başarıyla gerçekleştiren ilk cerrahtı. Anestezikler ve antiseptikler henüz icat edilmemiş olmasına rağmen, hem anne hem de çocuk hayatta kaldı.
Margaret Ann Bulkley, yaklaşık elli yıl boyunca erkek kıyafetleri içinde yaşadı. Bu süre zarfında da 46 yıl boyunca orduda erkeklerin ortasında çalıştı. Doktor olarak yaptığı çok güzel icraatlar olsa da, Cape Town Valisi Lord Charles Somerset ile yakın ilişki içerisinde olması nedeniyle, dedikoduların pençesinden kurtulamadı. Hatta bazı kaynaklar Vali’nin Barry’nin gerçek cinsiyetini bildiğine ve sevgili olduklarını söyler.
Gerçeğin Ortaya Çıkışı
Dr. James Barry, 1859 yılında emekli oldu ve 1864’te İngiltere’ye döndü ve 1865’te dizanteriden öldü. Barry’nin son dileği, bedeni yıkanmadan içinde öldüğü giysilere gömülmekti. Ancak bu dileğe uyulmadı. Hemşire cenazeyi gömmeye hazırlamak için soyduğunda gerçek ortaya çıktı. Sonrasında Dr. James Barry sessiz bir biçimde, Londra’nın kuzey batısındaki Kensal Green mezarlığına gömüldü.
Margaret’in cinsiyetinin gerçeği, ölümünden çok sonra söylenti ve spekülasyon konusu olmaya devam etti. James Barry’nin kadın olduğunu öğrenen hükumet bundan utanç duyarak, Barry ile alakalı bütün kayıtları mühürledi. Sonrasındaki 100 yıl boyunca da bu bilgi saklanacaktı. 1950’li yıllarda tarihçi Isobel Rae bu kayıtlara erişince gerçek gün yüzüne çıkarıldı.
Dr. James Barry bir doktor ve insani olarak zamanının çok ötesindeydi. Kendisinin yaşadığı zamanda değeri bilinmedi ne yazık ki. Günümüzde sezaryen doğumlar başarılı gerçekleşiyorsa bunu Dr. James Barry olarak anılsa dahi aslında Margaret Ann Bulkley’e borçluyuz.
Konuk Yazar: Kaan Türkoğlu
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Margaret Ann Bulkley Posed as a Man for 56 Years and Served as an Army Surgeon; Yayınlanma tarihi: Bağlantı: Margaret Ann Bulkley Posed as a Man for 56 Years and Served as an Army
- The Extraordinary Secret Life of Dr. James Barry; Bağlantı: The Extraordinary Secret Life of Dr. James Barry
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
