Bir çok deha bizler gibi para kazanmak zorunda kalmıştı. Üstelik bunu çoğu zaman pek de severek yapmamışlardı.
Sevdiği işi yaparak para kazanan kişiler gerçekten şanslı kişilerdir. “Sevdiğiniz bir iş bulursanız, hayatınız boyunca bir gün bile çalışmak zorunda kalmazsınız” sözü bu kişiler için çoğu zaman doğrudur. Ancak çok az kişi bu şansa sahip olacaktır.
Dünyanın dört bir yanındaki sanatçılar, yazarlar, müzisyenler tutku ile yaptıkları işlerden ihtiyaç duydukları parayı da kazanmak ister. Ancak ne yazık ki bu her zaman mümkün olmaz. Aslında aynı sorun büyük düşünürler ve bilim insanları için de geçerliydi. Sonuçta bu kişilerin de ödenmesi gereken faturaları ya da bakması gereken bir aileleri vardı.
Elbette, tüm zamanların “en büyük insanları”nın pek çoğu zamanın aristokrat sınıfından bir çok yardım aldı. Ancak bu şansa sahip olmayanlar ise çok daha mütevazı bir hayat yaşayacaktı. İşte tarihin en büyük isimlerinden bazılarının hayatlarını nasıl kazandıklarına dair dört örnek.
Akademisyen Olarak Para Kazanamayan Bir Dahi: Isaac Newton
Bir çok kişi için Newton, tarihin en bilgili ve zeki insanlarından birisidir. Ancak biyografisini okuyan kişilerin farkına varmış olacağı gibi ebeveynleri yaşamını çiftçilik ile kazanıyordu. Ayrıca babası adını bile imzalayamayan eğitimsiz bir adamdı. Newton, Cambridge Üniversitesinde okurken aslında bir yandan da mali sıkıntılar ile uğraşıyordu.
Tam da bu sırlarda patlak veren veba salgını aslında bir yerde onun için fırsat olacaktı. Okul kapandı, Newton çiftlik evine döndü. Sonrasında da tüm zamanını matematik, optik, fizik ve astronomide devrim niteliğinde çalışmalar yaparak geçirdi. Okula geri döndüğü zaman da akademik görevler yapacak seviyeye gelmişti.
Ancak o zamanlar da günümüzde olduğu gibi, bir akademisyen olmak sizi milyoner yapmıyordu. Newton uzun süre yaşamını sürdürmek için çabaladı. Muhtemelen canına tak dediği bir gün, her şeyden vazgeçmeye ve bir servet kazanmaya karar verdi. Bu amaçla kendisine teklif edilen Kraliyet Darphanesinde çalışma işini kabul etti. Kazancının bugünün parasıyla dolar üzerinden, muhtemelen yedi haneli bir maaş olduğu tahmin ediliyor.
Ayrıca kendisinin borsa ile de ilgilenmiştir. Dünyanın gelmiş geçmiş en zeki insanları arasında yer alan Newton Güney Denizi Şirketi’nin yatırımcıları arasındaydı. Ancak Newton borsa konusunda acı bir deneyim yaşamıştı.Hatta servetinin önemli bir kısmını bu esnada kaybettiği de bilinmektedir. ( Detaylar için. Dahiler de Kötü Karar Verir: Isaac Newton’un Borsada Batışı).
Yıldızlar İçinde Sıradan Bir Yaşam: William Shakespeare
Tarihin en büyük yazarı, şairi, oyun yazarı ve söz ustası olarak tanınan Shakespeare malikaneler, şarap ve güzel atlardan oluşan yaldızlı bir hayat yaşamadı. Shakespeare’in babası tüccardı ve ekonomik durumları aslında iyiydi. Zamanla bu işi William sürdürmeye başladı. Bu hayatını sürdürecek kadar para kazanmasını sağlasa da asla zengin olmadı. Shakespeare’e bir oyun yazarı olarak hiçbir zaman ödeme yapılmadı. Ortaya çıkan oyun başarılı olursa payına düşeni aldı aksi halde alamadı.
Hakkında günümüze erişen kayıtlardan vergilerini ödemediği için başının nasıl belaya girdiğini biliyoruz. Ancak elbette bunun parasızlıktan mı yoksa ihmalden mi olduğunu bilemeyiz. Bildiğimiz tek şey, ölümünde Shakespeare’in orta halli bir evde yaşadığı ve bunun günümüzün orta halli bir Hollywood senaristinin yaşadığı lüks hayattan çok daha uzakta olduğu.
Çalışarak Kazanılan Zenginlik: Marie Curie
Bir çok kişi “İki farklı alanda iki Nobel ödülü alan ilk kişi kimdi?” sorusunun cevabını kolayca Marie Curie olarak verecektir. Marie Curie, Nobel ödülü kazanan ilk kadın ve aynı zamanda farklı bilim (Fizik ve Kimya) alanında iki ödül sahibi olan ilk insandır. Bilimsel çalışmalara adanmış yaşamı, üzerinde çalıştığı radyoaktif maddelerin ölümcül etkileri nedeni ile sonlanmıştır.
Marie Curie ( Manya Skłodowska) Polonya’nın Varşova kentinde doğdu. Başından beri hayatı zordu.10 yaşında hem annesi hem de en büyük kız kardeşi ölmüştü. Babası bir dizi korkunç yatırımdan sonra aileyi mali olarak mahvetmişti. 17 yaşında, öğretmenlik gibi işler yaparak hem kendi, hem de kız kardeşinin eğitimini finanse etmek zorunda kaldı.
Yoksulluk Marie’nin direncini kırmayıp, tam tersine artırdı. Sorbonne’da hem fizik hem de matematik bilimlerinde dereceler kazandı. Eğitiminin devamında çalışmaları sonucunda çeşitli araştırma hibeleri aldı. Bu da onun geçimini sağlamasını kolaylaştırdı. Fizik ve kimya için Nobel Ödüllerini kazandıktan sonra ise para artık bir sorun değildi. Bugünkü rakamlara göre, kazandığı1903’teki ödülü kabaca 550.000 dolar değerinde idi.
Ancak Curie kendinden bekleneni yaptı. Lüks bir hayat yaşamaya çalışmak yerine bu parayı araştırma kurumları oluşturmaya harcadı. Albert Einstein’ın, “Bütün ünlü kişiler arasında onun şöhretin yozlaştırmadığı tek kişi olduğunu” söylediği söylenir.
Profesyonel Bir Asker: René Descartes
Descartes’ın annesi, o bir yaşındayken öldü. Filozofun yerel bir politikacı olan babası, Rene ve kardeşlerine bakamayacak kadar meşgul ve fakirdi. Devamında yatılı bir okuldan katı bir eğitim aldı ve bir Rönesans dehası gibi yetişti. Ancak bu zorlu süreç aslında akıl sağlığı için pek de iyi değildi. Descartes, olası bir sinir krizinin ardından üniversite hayatından ayrıldı.
Ancak muazzam bir deha iseniz size para kazanmak için bazı fırsatlar gelir. Orduya katılmadan önce olasılık teorisini kullanarak kağıt oyunları aracılığı ile bir miktar para kazandı. Sonrasında, profesyonel bir asker olma isteğiyle 1618’de Hollanda’da bulunan Nassau’lu Maurice komutasındaki Breda Ordusu’na katıldı.
Burada askeri mühendislik eğitimini aldı ve bu eğitim sonucundaki bilgilerini savunma ve kuşatma esnasında kullanılacak çeşitli araçlar tasarlamak için kullandı. Descartes, gerçek bilgiyi arama yoluna kendini adamış olsa da, bu geçimini sağlamadığı için yaşamının çoğunu bir asker olarak birilerinin himayesinde veya hizmetinde geçirmek zorunda kalacaktı.
Bir Deha Olmanız Para Kazanacağını Anlamına Gelmez
Burada çok kısa anekdotlar ile size hatırlattığımız bu dört deha aslında onlarcası için sadece bir örnekti. Tarihe mal olsanız da fark etmez. Bir kişinin deha olması faturaları ödemesini sağlamaz. Gerçek şu ki aslında bu kişilerin çalışmalarına devam edebilmesi için çok fazla zamana ve paraya ihtiyaçları vardır.
Ancak ne yazık ki hem geçmişte hem de günümüzde bir çok bilim insanı, yazar ya da filozofun değerli çalışmalara yapacağı yerde, para kazanmak adına, zamanlarını ilgisiz işlerde harcadıkları bilinmektedir. Üstelik eğer bir kadınsanız, işin içine annelik gibi ek görevler de ekleneceği için bu sorun daha da belirgindir. Bu arada bu yazımıza da göz atmak isteyebilirsiniz: Matematikte İyi İseniz, Para Mutluluğu Satın Almanızı Sağlayabilir
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- How did history’s geniuses make their money? Yayınlanma tarihi: 11 temmuz 2022; Bağlantı: https://bigthink.com/
- Isaac Newton was a genius, but even he lost millions in the stock market. Yayınlanma tarihi: 10 Kasım 2017; Bağlantı: https://www.businessinsider.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
