Günümüzün stresli ve yoğun yaşamında neredeyse hepimizin yaşadığı bir durum var: Baş ağrısı! Bu ağrı kimi zaman öylesine şiddetli ve sinir bozucu oluyor ki tüm günümüz çöpe gidebiliyor. Baş ağrısıyla savaşmak için denediğimiz ilk yolda ise çoğunlukla ağrı kesiciler bulunuyor.
Fakat şaşırtıcı bir gerçeği hatırlamakta fayda var. Beynimizin kendisini hissetmesini sağlayacak reseptörleri bulunmuyor. Bu da demek oluyor ki beynimiz kendi üzerindeki acıyı da hissedemiyor. O zaman nasıl oluyor da başımız ağrıyor? Gelin bu yazımızda baş ağrısına bir bakış atalım.
İnsanların en sık karşılaştığı sağlık problemlerinden biri baş ağrısıdır. Genellikle ciddi bir sağlık tehdidi oluşturmasa da, bazı durumlarda önemli hastalıkların habercisi olabilir. Baş ağrıları süresine göre akut (kısa süreli) veya kronik (uzun süreli) olarak sınıflandırılmaktadır. Kronik baş ağrıları, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Bu kategoriye giren en yaygın baş ağrısı türleri şunlardır:
- Migren: Genellikle zonklayıcı karakterde olup, mide bulantısı, ışığa ve sese duyarlılık gibi belirtilerle birlikte seyreder.
- Gerilim tipi baş ağrısı (Tension Headache): Stres, kas gerginliği ve yanlış duruş gibi faktörler nedeniyle ortaya çıkar.
- Kümelenme baş ağrısı (Cluster Headache): Şiddetli, genellikle tek taraflı ve göz çevresinde yoğunlaşan ağrılardır.
baş ağrısı tipi bulunuyor. En çok yaşanan baş ağrıları genelde ya tansiyon ya da yorgunluk nedeniyle oluşuyor.
Baş Ağrısı Neden Olur?
Baş ağrısı kimi zaman dakikalarca kimi zaman da günlerce sürer. Eğer başınız ağrıdığında beyninizin ağrıdığını düşünüyorsanız aslında durum bundan farklıdır. Acıyı hissetmemizi sağlayan beyin reseptörleri tüm vücudumuzu sarmış durumdadır. Ancak ilginçtir ki beynin kendi acı reseptörleri yoktur. Bu nedenle başınız ağrıdığında aslında beyniniz ağrımıyor.
Baş ağrısının en yaygın nedenleri arasında şişmiş sinüsler, düşük kan şekeri ve kafa travmaları yer alır. Ancak çoğu baş ağrısının temel sebebi, “sevk edilen ağrı” (referred pain) olarak bilinen bir durumdur.
Sevk edilen ağrı, vücudun bir bölgesinde oluşan ağrının farklı bir bölgede hissedilmesi olarak tanımlanır. Çoğu baş ağrısı, aslında çene, omuzlar ve boyun gibi bölgelerde meydana gelen ağrılardan kaynaklanır. Bu bölgelerdeki kas gerginliği veya sinir sıkışmaları, beyni çevreleyen kas ve sinirleri etkileyerek baş ağrısına yol açar.
Örneğin gerilim tipi baş ağrısında ağrı, alın bölgesinde yoğunlaşır. Ancak aslında alın kaslarının kendisi ağrımamaktadır. Gerilim tipi baş ağrısı genellikle stresle ilişkilidir, ancak çene sıkmak, omuzlardaki kas gerginliği ve boyun ağrıları da bu tür baş ağrılarını tetikler.
Migren ve Migrene Yol Açtığı Düşünülen Nedenler
Baş ağrısı denildiğinde migren en sık karşılaşılan türlerden biridir. Ancak migren, yalnızca bir baş ağrısı olmaktan daha fazlasıdır. Şiddeti, süresi ve eşlik eden semptomları nedeniyle diğer baş ağrılarından ayrılır.
Migren ağrıları başın arkasında, gözlerin arkasında, yüzeyde veya derinde hissedilebilir. Diğer baş ağrılarına kıyasla daha yoğun ve uzun sürelidir. Genellikle genetik yatkınlıkla ilişkilidir ve mide bulantısı, ışık ve ses hassasiyeti gibi ön belirtiler gösterebilir.
Migrenin altında yatan nedenler tam olarak anlaşılabilmiş değildir. Ancak ağrının yüz ve baş için duyusal sinir olan trigeminal sinir ile beynin kan damarlarının genişleyip büzüldüğü koruyucu tabaka olan durada oluştuğu tahmin edilmektedir.
Migrenin bir başka olası açıklaması beyindeki elektriksel bir olayın trigeminal sinir yollarını uyarmasıdır. Uyarılan bu sinirler enflamatuar bir reaksiyon başlatır. Enflamasyon kan damarları boyunca yayılır ve trigeminal sinirler beyin sapına sinyalleri yeniden gönderir. Enflamasyon da daha sonra beynin etrafındaki koruyucu zarlara ulaşır ve migren ortaya çıkar.
Haftalarca ve hatta aylarca sürebilen küme tipi baş ağrısına neyin sebep olduğunu henüz bilmiyoruz. Ancak bilim insanları bunun beyne kan akışıyla ilgili olabileceğini düşünüyorlar.
Sonuç Olarak;
Sevk edilen ağrı kavramı, baş ağrısının nasıl oluştuğunu daha iyi anlamamızı sağlasa da, bu durumun tüm gizemlerini henüz tam olarak çözememiş durumdayız. Ancak, baş ağrısının tedavisi konusunda oldukça etkili yöntemler mevcuttur.
Baş ağrılarıyla başa çıkmak için yalnızca ilaçlara bağımlı kalmak zorunda değilsiniz. Yaşam tarzınızda yapacağınız bazı değişiklikler, çoğu zaman kullandığınız ilaçlar kadar etkili olacaktır. Stres yönetimi, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve iyi bir uyku düzeni, baş ağrılarını azaltmada kritik bir rol oynar.
Kaynaklar ve İleri Okumalar
- If the brain doesn’t feel pain, why do headaches hurt? ; Bağlantı: If the brain doesn’t feel pain, why do headaches hurt? | Live Science ; Yayınlanma tarihi: 12 Mart 2023
- Kesserwani H. Migraine triggers: an overview of the pharmacology, biochemistry, atmospherics, and their effects on neural networks. Cureus. 2021;13(4):e14243. doi:10.7759/cureus.14243
- What Is a Headache? ; Bağlantı: Headache: Types, Location, Relief, and Treatment (verywellhealth.com) ; Yayınlanma tarihi: 17 Mart 2023
- Viera AJ, Antono B. Acute headache in adults: a diagnostic approach. Am Fam Physician. 2022;106(3):260-268.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
