Ateş yürüyüşü ya da ateşte yürüme (İng.: Firewalking) sıcak köz veya kömürden oluşan bir zeminde çıplak ayakla yürümeye verilen isimdir. Böyle bir hareketi yapmanın temel nedeni kişinin güç ve inancını teste tabi tutmaktır. Bu sayede kişinin cesaretinin veya dini inancının ne kadar kuvvetli olduğu görülebilmektedir. Kimi zamanda gösteri amaçlı yapılır? Peki ama insanlar ayakları yanmadan bunu nasıl başarır?
Geçmişte ateş yürüyüşü arınmanın ve ruhsal iyileşmenin bir parçası olarak uygulanırdı. Ancak ilerleyen yıllarda süreç değişti. Bu aktivite kültürel etkinlik olmaktan çıktı. Sonrasında da insanlar gösteri amaçlı yani para kazanmak için de ateşte yürümeye başladı. Bu sayede de hem popülerliği arttı hem de bu konu hakkında detayları merak etmeye başladık.
Sonuçta gerçekten inanç ve zihin gücü ile böyle bir şeyi başarmak mümkün mü? Ateşte yürümeyi mümkün kılan bir çeşit hile var mı? Arka planda gerçekten bilim ötesi kavramlar mı rol oynuyor? Kısa cevap hayır. İşin bilimsel kısmına bakınca arka planda bilim olduğunu görüyoruz.
Ateş Yürüyüşü Nasıl Mümkün Oluyor?
İlk olarak, ateş yürüyüşçüleri, aslında ateşin üzerinde değil, közün üzerinde yürürler. Ayrıca hiçbiri kızgın bir demir üzerinde yürümez. Eğer bunu yapmaya çalışsalardı, ciddi yanık vakaları ile uğraşmaları gerekecekti.
Ateş üzerinde yürüme eyleminin arkasındaki gerçek ısı iletimi ve yalıtım ile ilgilidir. Eğer ne yapacağınızı tam olarak biliyorsanız, sıcaklığı 500 santigrat derecenin üstündeki korlaşmış ateş üzerinde yürümeniz bile mümkündür.
Çünkü kömür çok iyi bir ısı iletkeni değildir. Kömür kolayca yanar ve yanma sırasında büyük miktarda ısı açığa çıkarır. Bu yüzden de evleri ısıtmak ya da elektrik santrallerinde kullanmak için idealdir. Başka bir deyişle, bir kömür parçasının insan vücuduna teması sonrasında gerçekleşecek ısı transferi, sıcak bir metal tavanın insan vücuduna teması sonrasında gerçekleşecek ısı transferine göre daha uzun sürer.
Bilindiği gibi, odunun da yanma serüveninin sonu kömürdür. Odunun yapısı içerisinde; karbon, uçucu organik moleküller ve su bulunur. Odun yanarken buharlaşan uçucu organik molekülleri aslında, ateşten yükselen duman olarak gözlemliyoruz. Gösteriden önce bir süredir yandıkları için, kömürler neredeyse saf karbon haline gelmiş olur.
Bu saf karbon kömürlerinden birini alacak olsaydınız, son derece hafif olduğunu fark edeceksiniz. Karbon hafif bir elementtir. Bu yüzden karbon fiber bisiklet çerçeveleri ve tenis raketleri çok fazla ağırlık oluşturmaz. Bu hafif karbon yapısı, onu zayıf bir ısı iletkeni yapar.
Ateşte Yürümeyi Mümkün Kılan Ek Faktörler de Vardır
Bu ek faktörlerin başında da kül gelir. Dikkat ettiyseniz bu tip gösteriler, parlak gün ışığında değil genellikle gece yapılmaktadır. Çünkü gün ışığında yürünen yerin üzerindeki kül tabakası kolayca görülecektir. Ancak geceleri, bu küller de ateş gibi parlıyormuş gibi görünür. Kül ile kaplanmış kızgın kömürler, kül bir yalıtım tabakası görevi gördüğü için ısılarını daha da yavaş iletir.
Buradaki son bir ek faktör ise ısı enerjisinin ne kadarının ayaklarınıza ulaştığıdır. Diğer bir deyişle kömür yatağı üzerinde kaldığınız süredir. Kızgın kömürden ısı transferi yavaştır ama yine de olur. Kömürlerin üzerinde birkaç saniye hareketsiz durursanız, kesinlikle ayaklarınız yanacaktır. Bunun için durmadan hızlı yürümeniz gerekmektedir. Böylece ayağınız asla yanacak kadar ısınmayacaktır.
Ancak bu, temas süresini azaltmak için koşmanız gerektiği anlamına gelmez. Bunu yapmak aslında ayakları korların daha derinlerine iterek ayağın üst kısmında yanık oluşmasına neden olur. İşin püf noktası, her adımda kömürle yarım saniyeden daha az temas gerektiren akıcı, tempolu bir yürüyüş yapmakta yatar.
Bu bilgilerle bile, ateş üzerinde yürümek tehlikelidir. Sıcak bir kor ayağınıza yapışabilir. Bu ciddi yanıklara neden olacaktır. Ayrıca sıcak kor parçalarına takılıp düşme riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle lütfen profesyonel denetim altında olmadan böyle bir denemeye kalkışmayınız.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- How Firewalking Works; Yayınlanma tarihi:22 Şubat 2021; Bağlantı: How Firewalking Works/
- Why Fire Walking Doesn’t Burn: Science or Spirituality?; Yayınlanma tarihi: 1 Eylül 2015; Bağlantı: https://www.nationalgeographic.com/
- Walking On Hot Coal: How Do People Firewalk?; yayınlanma tarihi: 22 Ocak 2022; Bağlantı: https://www.scienceabc.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
