Arkeolojik bulgulardan antik Mısır firavunlarının birbirlerinden farklı göründüklerini biliyoruz. Ancak bir tarih müzesine giderseniz ya da Antik Mısır dönemine ait herhangi bir çizimi incelerseniz, iki veya üç boyutlu insan figürlerinin hemen hepsinin birbirine benzediğini ve duruş biçimlerinin normalden farklı olduğunu fark edeceksiniz.
Günümüzün modern sanatçılarının başarısı, tasvir ettikleri konuların özünü de yakalayan benzersiz tarzlarıdır. Oysa ki Mısır sanatı hem bu yaratıcılık düzeyinden hem de yaşama sadakatten yoksundur. Örneğin şahin başlı Horus ve timsah başlı Sobek gibi imgeler Mısır medeniyetinin simgesi haline gelmiştir.
Tanrıların aldığı biçim, belirli bir sahnedeki işlevlerine bağlıdır. Mezarların koruyucusu rolündeki tanrı Anubis yere uzanan bir köpek olarak temsil edilmektedir. Ancak Anubis’e insan becerisi gerektiren bir rol (örneğin ölen kişinin kalbinin tartılması) verildiğinde, genellikle antropomorfik ( insan biçimli) bir köpek olarak tasvir edilecektir.
Mısırlı Figürlerin Neden İki Tane Sol Ayağı Vardır?
Mısırlı sanatçılar, çoğu durumda, kalıpları ve gelenekleri körü körüne takip eden kişilerdi. Sanat, görsel beğeni için tasarlanmamıştı. Eseri oluşturan sanatçı, içsel dışavurumunu yansıtmaktan ziyade görsel bir anlatı oluşturmaya çalışırdı.
Mısırlı figürler, özellikle de firavunların ve diğer önemli kişilerin suretleri genellikle profilden ama bükülü bir perspektif içinde gösterilir. Mısırlı sanatçılar o anda görebildiklerini değil de var olduğunu bildikleri her şeyi gösterme derdindedir. İmgeyi açık kılmak için her şeyi en karakteristik açısından resmetmişlerdir.
Örneğin, insan başı en net şekilde profilden bakıldığında anlaşıldığı için yandan görünüşüyledir. Ayrıca göz ise tıpkı omuzlar gibi genellikle önden görünüşüyle resmedilmektedir. Baş gibi her iki ayak da profilden gösterildiğinden ikisi de sol ayakmış gibi gözükür.
Natüralizm eksikliği Mısır sanat geleneğinin bir parçasıdır ve Mısırlıların sanatlarını doğal gözlem yoluyla değil de anımsamayla yarattıkları gerçeğiyle bağlantılıdır. Eski Mısır sanatçıları denge ve oranlara büyük önem vermişlerdir. Tüm figürlerin dik bir duruşta resmedilmesi görsel simetri sağlar.
Antik Mısır Sanatında Oranlar
Antik Mısır görsel sanatının nasıl yaratıldığını ve yorumlandığını düzenleyen yaygın olarak kabul edilen ilkeler vardı. Mısır sanatına kısmen tekdüze bir görünüm kazandıran şey Mısırlıların insan figürlerini yerleştirmek için bir kılavuzlar ve ızgaralar sistemi kullanmalarıdır.
İlk dönemlerde bu ızgarayı ayak tabanından saç çizgisine kadar 18 parçaya böldüler. Ancak ilerleyen süreçte bu oranlar biraz değişti. Sonrasında 21 parçaya bölünmüş kılavuz çizgiler eşliğinde çizimlerini yaptılar. Kadın ve erkek figürler için de farklı ızgaralar kullanıldı.
Ayrıca oturan veya uzanan figürler için de farklı şablonlar mevcuttu. Kısacası Antik Mısır görsellerinde figürlerin birbirine çok benzemesinin nedeni temelde tüm çizimler için aynı şablonları kullanmalarıydı. Mısırlı sanatçılar genellikle insanları hayatın baharında tasvir ettiler. Eski Mısır sanatı, erkekleri ve kadınları ince ve fit olarak tasvir ederdi. Saçları dolgun ve siyahtı.
Mısır Sanatında Farklı Bir Perspektif Anlayışı Vardı
Mısırlıların aslında farklı bir perspektif anlayışı vardı. Sonuçta günümüzde daha büyük nesnelerin, daha yakın olduğu sonucunu bir çizime bakarak anlayabiliriz. Eski Mısırlı sanatçılar bu bildiğimiz perspektifi kullanmadılar. Bunun yerine, önemi belirtmek için boyutu kullanan hiyerarşik bir ölçek kullandılar. Krallar, tanrılar hariç herkesten, kraliçelerden bile daha büyük gösterilirdi.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Why does ancient Egypt’s distinctive art style make everything look flat?. Yayınlanma tarihi: 22 Temmuz 2022; Kaynak site: Live Science. Bağlantı: Why does ancient Egypt’s distinctive art style make everything look flat?
- The gods of ancient Egypt as seen through ‘BoJack Horseman’Yayınlanma tarihi: 17 Mayıs 2021. kaynak site: Conversation. Bağlantı: The gods of ancient Egypt as seen through ‘BoJack Horseman’
- Why Does Everyone Look the Same in Ancient Egyptian Art? yayınlanma tarihi: 23 Temmuz 2022; Kaynak site: The Collector. Bağlantı: Why Does Everyone Look the Same in Ancient Egyptian Art?/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
