Eskiden umursadığınız şeylere olan ilginizi kaybettiğinizi hissediyor musunuz? Bu, zaman zaman herkese olur. Çoğu insan, hayatlarının belli bir noktasında, onları heyecanlandıran şeylere olan ilgisini kaybeder. Ancak bu duygu genellikle zamanla geçer. Kendinizi ısrarla hiçbir şeyi umursamıyormuş gibi hissediyorsanız, yaptığınız şeylerden artık hiçbir biçimde keyif almıyorsanız, bu hayatınızda bir şeylerin değişmesi gerektiğini size göstermelidir.
Psikolojide bu durum anhedoni ( Anhedonia) biçiminde adlandırılmaktadır. Normalde yapmayı sevdiğiniz şeylerden artık zevk ve keyif almıyorsanız, arkadaşlıklarınıza ve diğer ilişkilerinize olan ilginizi kaybettiniz ve sosyal olarak geri çekildiyseniz, hobilerle ve diğer ilgi alanlarınızla uğraşmayı bıraktıysanız, telefon ile konuşmak bile size eziyet gibi gelmeye başladıysa ve sadece yalnız kalmak istiyorsanız, okumaya devam ediniz.
Anhedoni Nedir?
Anhedoni, kişinin normalde keyif aldığı davranışlardan artık zevk alamama ile karakterize edilen psikolojik bir durumdur. “Anhedonia” terimi aslen 1896’da Fransız psikolog Théodule-Armand Ribot tarafından zevki deneyimleme becerisinin azalması olarak ortaya atılmıştır. Kelimenin kökeni Yunancadan αν- (an-; yok) + ηδονη (hedone; zevk) gelir.
Genellikle sosyal ve fiziksel olarak iki ayrı başlıkta bu sorun incelenmektedir. Sosyal anhedoni, birinin eskisi gibi arkadaşlarıyla konuşmak, yeni deneyimler yaşamak ve hatta başkalarıyla rekabet etmek gibi durumlardan artık keyif almaması ile ilgilidir. Fiziksel durumda ise kişi yemek yemek, spor yapmak vb gibi olaylara karşı ilgisini yitirmiş durumdadır.
Farklı biçimlerde karşımıza çıksa da, anhedoni yaşayan insanlar uyuşukluk veya hissizlik hissedeceklerdir. Genel olarak olumsuz bir bakış açısına sahip olacakla, normalde neşeye neden olan şeylere gülümsemeyi veya tepki vermeyi bırakacaklar ve daha fazla umutsuzluk duygusu sergileyeceklerdir.
Anhedoni’nin Sebepleri Nedir?
Zevk yitimi, keyif almama anlamına gelen bu durum kendi başına bir sendrom ya da hastalık değildir. Psikoloji ve psikiyatride sıklıkla kullanılan bu terim diğer hastalıkların beraberinde açığa çıkan bir semptomdur. Sıklıkla karşılaşılan hastalıklar; depresyon, madde bağımlılığı, şizofreni, anksiyete, anoreksiya nevrozadır.
Anhedoni temelde depresyonla ilişkili olsa da, kişinin anhedoni olması için depresyona sahip olması gerekmez. Bu duygu, depresyonun önemli bir belirtisi olmakla birlikte, gerçek şu ki, zaman zaman bu şekilde hissetmek de tamamen normaldir.
Sonucunda hayat iniş ve çıkışlarla doludur ve herkes normalde yapmaktan zevk aldığı şeyleri yapmak için motive hissetmediği zamanlar yaşar. Geçici olarak motivasyonsuz hissetmek ile daha ciddi bir sorun arasındaki temel fark, ne kadar sürdüğü ve duygunun ruh halinizi ve davranışınızı ne kadar ciddi şekilde etkilediğidir.
Okuma Önerisi: Depresyonda mısınız Yoksa Sadece Üzgün müsünüz? Depresyon İle Üzüntü Arasındaki Fark Nedir?
Kendi başınıza halledebileceğiniz bir şey gibi görünse de, gerçek şu ki, bazı şeyleri önemsememek ilişkilerde sorunlara neden olacaktır. Bu durum hedeflere ulaşmayı zorlaştırır. İş, okul ve günlük işler dahil olmak üzere hayatınızın birçok alanını etkileme potansiyeli taşır. Geleceğin ne getireceğini umursamıyorsanız, kendinizi değerlerinizle veya hedeflerinizle örtüşmeyen seçimler yaparken bulabilirsiniz.
Anhedoni Nasıl Tedavi Edilir?
Anhedoni sorunu yaşadığınızdan emin olmadan önce, bir doktor aynı şekilde ortaya çıkan başka hastalıkların bu duruma neden olup olmadığını incelemelidir. Anhedonia’nın kendisi için doğrudan bir tedavi yoktur. Bunun yerine uzmanlar, bu duruma neden olan birincil sorunu tedavi etmeye odaklanacaklardır.
Depresyon veya ruh sağlığı sorununun bir bütün olarak ele alınması sonucunda anhedoni ortadan kalkma veya dağılma eğilimi gösterir. Bu rahatsızlığı yaşayan kişiler eski haline döner ve keyif aldıkları aktiviteleri tekrardan yapmaya başlar.
Bu nedenle kişi kendinde psikolojik rahatsızlığı fark ettiğinde, işe kendinden başlayarak yenilenmeye gitmelidir. Bunun için arkadaş çevresini, hayat tarzını değiştirmek kişiye kalıcı bir biçimde bu duygu durumdan kurtarabilir. Aynı zamanda henüz deneyimlemediği ilgi ve becerileri geliştirmek için ayrılacak motivasyonumuzu ve iyi oluşumuzu etkileyecektir.
Bir zamanlar sevdiğiniz şeylere olan ilginizi kaybetmek, deneyimlemek zor bir durumdur. Ancak bu duyguların geçici olduğunu ve anhedoninin tedavi edilebilir olduğunu unutmayın. Sağlıklı günler dileriz.
Kaynaklar ve ileri Okumalar:
- What Is Anhedonia?; Yayınlanma tarihi: 27 Nisan 2022; bağlantı: https://www.verywellhealth.com/
- Anhedonia Makes It Hard for People to Feel Joy. Here’s What That Means, According to Experts. Yayınlanma tarihi: 31 Mart 2021; Bağlantı: https://www.health.com/mind-body/anhedonia
- Why Don’t I Care About Anything?. Yayınlanma tarihi: 14 Şubat 2023; Bağlantı: https://www.verywellmind.com/
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
