Halk arasında adem elması (İng: Adam’s Apple ) diye adlandırdığımız şey hepimizin boğazının ortasında yer alan, güldüğümüzde ve yutkunduğumuzda yukarı aşağı hareket etme eğilimde olan bir yumrudur.
Boğazınıza bir elma parçası takılmış gibi görünen adem elması ergenlik döneminde ortaya çıkmaya başlar sonrasında da kimi kişi de oldukça ve hatta rahatsız edecek düzeyde belirgin, ancak kimi kişide görünmez olur. Peki ama adem elması nedir? Ve aslında ne yapar?
Adem Elması Nedir?
Adem elması veya laringeal çıkıntı (Latince: prominentia laryngea), gırtlaktaki tiroid kıkırdağın çıkıntısıdır. Gırtlak, memelilerin (ve diğer bazı organizmaların) boyunlarında bulunan, nefes almayı kolaylaştıran, soluk borusunu besin aspirasyonuna karşı koruyan ve ses üretiminde kritik rol oynayan bir organdır. Ses üretimindeki etkin rolü nedeniyle genellikle ses kutusu olarak da anılır.
Gırtlak yüzeyinde, gırtlağa yapısal destek sağlayan ve gırtlak iskeletini oluşturan 6 tip kıkırdak bölüm vardır. Tiroid kıkırdağı bunların en büyüğüdür ve Adem elmasının varlığından doğrudan sorumludur.
Adem elması ses tellerini kuşattığı için konuştuğumuz sırada yukarı aşağı hareket ettiği görülebilir. Adem elmasının yukarı kalkması, kıkırdağın boğazı kapattığının bir işaretidir. Yutkunurken ve hatta kendimizi gergin hissettiğimizde bile bu hareketleri gözlemlemek mümkün olacaktır. Eğer göremiyorsanız boynunuzu tutup yutkunarak onu bulmanız mümkündür.
Adem Elması Sadece Erkeklerde Yoktur
Adem elmasının sadece erkeklerde bulunduğu, yaygın bir yanlış bilgidir. Hem erkek hem de kız çocuklar bir gırtlakla dolayısıyla bir adem elması ile doğarlar. Ancak bu kıkırdak bebeklik döneminde belirgin değildir.
Ergenlik ile birlikte büyümeye başlar. Bu süreçte kızlar ve erkekler farklı ergenlik süreçlerinden geçerler. Ergenlik öncesinde, ses tellerinin ürettiği seste çok az fark vardır. Ancak ergenlik sırasında, hormonlar etkilerini göstermeye başlar. Bu, gırtlağın yapısını değiştirir.
Erkeklerde Adem elmasını daha belirgin hale getirir ve ses tellerinin uzunluğunu değiştirir. Bu sürecin erkek çocuklar için sonuçlarından birisi sesinin çatallaşması ve belirgin bir adem elması olacaktır. Kadınların ses telleri de ergenlikten sonra %20-30 daha incedir. Bu daha kısa, daha ince ses telleri, kadınların genellikle erkeklerden daha tiz seslere sahip olmasının nedenidir.
Kız çocuklarının da büyüme esnasında sesleri değişse de bu erkekler kadar belirgin olmayacaktır. Sonucunda ne kadar kalın ses o kadar büyük bir gırtlak anlamına gelir. Gırtlak büyük olunca da onu kaplayan adem elması daha fazla çıkıntı yapacaktır. Bu nedenle de çoğu kadında adem elması belirgin değildir.
Ne yazık ki, Adem elmasının erkeklere has bir özellik olarak kabul edilmesi genellikle kadınsı olmayan bir özellik olarak etiketlenmesine neden olmuştur. Bunun sonucunda da adem elması belirgin olan kadınlar bu durumdan cerrahi operasyonlar yardımı ile kurtulma yoluna gitmektedir.
Adem elmasını çıkarmak için kondrolaringoplasti olarak bilinen bir ameliyat uygulanmaktadır. Ancak, iyileşmesi zaman alan kapsamlı bir ameliyattır. Nadir görülse de yan etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle her erkeğin ve kadının gırtlağı birbirinden farklı olduğunu biliniz.
Sonuç olarak
Sonucunda Adem elması, erkeksi özelliklerle o kadar yakından ilişkilidir ki, tıpkı yüz kılları veya kalın bir sese sahip olmak gibi, ikincil bir cinsiyet özelliği olarak kabul edilir. Ancak aklınızda tutmanız gereken şey, adem elması çıkıntısı olan birçok kadın olduğu gibi adem elması görünmeyen çok sayıda erkek de olduğu olacaktır.
Kaynaklar ve ileri okumalar
- Fitzpatrick TH, Siccardi MA. Anatomy, Head and Neck: Adam’s Apple. [Updated 2023 Apr 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535354/
- What Is An Adam’s Apple? Yayınlanma tarihi: 19 Aralık 2022; Bağlantı: What Is An Adam’s Apple?
- Everything You Should Know About the Adam’s Apple. Bağlantı: Everything You Should Know About the Adam’s Apple
- Markova D, Richer L, Pangelinan M, Schwartz DH, Leonard G, Perron M, Pike GB, Veillette S, Chakravarty MM, Pausova Z, Paus T. Age- and sex-related variations in vocal-tract morphology and voice acoustics during adolescence. Horm Behav. 2016 May;81:84-96. doi: 10.1016/j.yhbeh.2016.03.001. Epub 2016 Apr 8. PMID: 27062936.
- Casado-Morente JC, Benjumea-Flores FL, Romero-Gómez B, Angulo-Serrano MS, O Connor-Reina C, Casado-Alba C, et al. Comparison Between two Surgical Techniques for Increasing Vocal Pitch by Endoscopic Shortening of the Vocal Folds. J Voice. 2022 Aug 1:S0892-1997(22)00165-5. doi: 10.1016/j.jvoice.2022.06.012.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
