Kimi zamanlarda çoğumuza hayat anlamsız ve yaşamaya değer değilmiş gibi gözükecektir. Bu gibi zamanlarda Viktor Frankl’ı anımsamalısınız.
Avusturyalı bir psikiyatrist olan Dr. Viktor Frankl II. Dünya Savaşı sırasında Auschwitz ve Dachau da dahil olmak üzere dört farklı Alman toplama kampında tutukluydu. Ebeveynleri, kardeşi ve karısı kamplarda öldürüldü. Anti-Semitizm, zulüm, vahşet, fiziksel taciz, yetersiz beslenme ve duygusal aşağılama eylemlerine tanık oldu ve bunları yaşadı.
Peki, Frankl tüm travmalarıyla nasıl başa çıktı ve kayıplarının üstesinden nasıl geldi? Onun uzun ve şiddetli bir travma karşısında hayatta kalma stratejisi, diğer mahkumların kendi psikolojik sağlıklarını yeniden kurmalarına yardımcı olmaya çalışmaktı.
Frankl, varoluşçu yaklaşımının temelini İkinci Dünya Savaşı’ndan önce formüle etti. Bununla birlikte, toplama kamplarındaki deneyimleri, bireylerin zorluklara ve acılara hayatta anlam ve amaç arayışıyla katlanabilecekleri görüşünü doğruladı. Bir anlamda, Frank’in teorisi, hayatındaki trajedilerle dramatik bir şekilde test edilmişti.
İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Frankl, 200’den fazla üniversitede ders vererek, 50 dilde yayınlanan 40 kitap yazarak ve 29 fahri doktora alarak modern psikolojik düşünceyi şekillendirdi. Anlam arayışıyla ilgili fikirleri ve deneyimleri, dünyanın dört bir yanındaki teorisyenleri, uygulayıcıları, araştırmacıları ve bizler gibi sıradan insanları etkiledi.
Pek çok insan, dönem dönem hayatının anlamının ne olduğunu sorgular. Bir anlam bulamadığı zamanlarda da yaşamanın kendisi anlamsız gelmeye başlar. Siz de bu kişilerden birisi iseniz ” Bu dünyada başka hiçbir şeyi olmayan biri bile mutluluğu bilebilir” diyen Viktor Frankl’ı daha yakından tanımalısınız.
Kısaca Viktor Emil Frankl Kimdir?
Frankl,1905’te Viyana’da doğdu, 1930’da Viyana Üniversitesi’nden tıp diplomasını aldı. Devamında da intihara teşebbüs eden kadınların tedavisi amacıyla hizmet vermekte olan, Viyana’daki bir hastane koğuşunun başına geçti. 1937’de de, kız kardeşinin oturma odasında kendi özel muayenehanesini kurdu. Aynı zamanda 1940’tan 1942’ye kadar Rothschild Hastanesinin Nöroloji Bölümü’nün müdürüydü.
Ancak savaş zamanında Almanya’nın Avusturya’yı işgal etmesiyle, onun için zor günler başlamıştı. Ağabeyi Walter toplama kampına gönderildi ve kız kardeşi Stella, Meksika’ya kaçtı. Kendisi de başka ülkelere gitmek ve anne ve babasıyla kalmak arasında karar vermeye çalışırken kalmayı seçti.
Daha sonra Tilly Grosser adlı genç bir kadına aşık oldu ve evlendiler. Bu evlilik Yahudilerin evlenmesini yasaklayan yasanın çıkmasından önce gerçekleşti. Ayrıca yahudilerin çocuk yapması da yasaktı. Ancak Tilly hamileydi. Ne yazık ki Doktor Frankl ve Tilly’nin bebekleri bu yasağa kurban gidecekti. (Doktor Frankl, bebeğini ”Duyulmayan Anlam Çığlığı” kitabında ölümsüzleştirir).
Eylül 1942’de Frankl ve eşi Tilly, Theresienstadt toplama kampına gönderildi. Bu, Frankl’ın fiziksel istismara, yetersiz beslenmeye, duygusal aşağılanmaya ve işkenceye maruz kaldığı dört farklı kamptan ilkiydi. Toplama kamplarında geçirdiği süre boyunca, Frankl karısının ve ebeveynlerinin kaybını ve belki de en önemlisi, nihayetinde insan doğası felsefesini şekillendiren umut, haysiyet ve anlamın kaybını yaşadı.
Dört toplama kampında iki buçuk yıl geçirdikten sonra 1945’te Türkheim toplama kampından özgürlüğüne kavuştu. Bir yıl sonra Frankl toplama kamplarındaki deneyimlerini anlatan ve teorisinin temelini açıklayan, ”İnsanın Anlam Arayışı” isimli en seçkin kitabını yazdı.
Frankl, bu eserinde, bir birey en vahşi ve kötü yollarla ihlal edildiğinde bile, değer ve anlam arama ve yenilenmiş bir amaçla ilerleme seçimi yapması gerektiğini savundu. Frankl’ın 1997’deki ölümüne kadar bu kitap 24 dile çevrildi ve 10 milyondan fazla kopya sattı.
Viktor Emil Frankl’a Göre Acı Anlam Arayışı Nedir?
İnsanın Anlam Arayışı isimli kitabında Frankl, insanların acı dolu ve olası yıkıcı durumlara dayanabilmelerini ve bunları arkalarında bırakabilmelerini sağlayan iki gücü olduğundan bahseder. Bunlar karar verme kapasitesi ve davranış özgürlüğüdür.
Frankl, çevremizin ya da olayların insafında olmadığımızı çünkü onların bizi nasıl şekillendireceklerine kendimizin karar verdiğimizi vurgular. Diğer bir deyişle, yaşamının anlamı hakkında karar verecek tek kişinin bireyin kendisi olduğunu ve bu benzersiz anlamı yaratmak ve karar vermek için bireyin sorumluluk alması gerektiğini söyler.
Dahası, bir en kötü durumlardan olumlu bir sonuç çıkarma gücüne de sahiptir. Kendisinin bu acıyı çekmek zorunda kaldığına işaret eder. Ona göre acı bir anlam kazandığı andan itibaren acı olmaktan çıkacaktır. Genel olarak, bir kişi anlam yaratmada başarılı olduğunda, genellikle daha az duygusal sıkıntı yaşar. Ancak, anlam yaratmak çaba gerektirir ve bu kolay bir süreç değildir.
Logoterapi Nedir?
Frankl, logoterapi sözcüğünü 1920’lerde ilk kez kullanmıştır. Daha sonra “varoluşsal analiz” terimini eşanlamlı olarak kullanacaktı. Fakat diğer varoluşçu yaklaşımlarla karışmasını engellemek için son yıllarda kendi kuramında logoterapi biçiminde söz etmiştir.
Logoterapi psikoanaliz ile kıyaslandığında daha az geçmişe yönelik ve daha az içedönük olan bir yöntemdir. Daha çok gelecek üzerine, yani birey tarafından gelecekte gerçekleştirilecek anlamlar üzerine odaklanır. Logoterapi anlam merkezli bir psikoterapidir. Logos “anlam” anlamına gelen Yunanca bir kelimedir. Bu yüce ruhlu insanın yaşadığı acılara rağmen hayata tutunuşu ve ürettikleri hepimize ders olmalı. Kendisinin sözleriyle yazımızı bitirelim:
“İnsanı en çok yaralayan şey fiziksel acı değil, haksızlığın, mantıksızlığın verdiği ruhsal ıstıraptır. Acılar, sadece gelişiyorsan bir anlam taşır. Yaşanmış olan güzel şeyler artık var olmasalar bile sonsuza kadar sizindir. O yaşanmışlığı kimse sizden alamaz. Aklınızı kaybetmenize neden olacak şeyler vardır ya da kaybedecek aklınız yoktur. Anormal bir duruma gösterilen anormal bir tepki normal bir davranıştır. İnsanın temel uğraşı haz almak ya da acıdan kaçınmak değil, yaşamında bir anlam bulmaktır.“
Kaynaklar ve ileri okumalar:
- Southwick SM, Lowthert BT, Graber AV. Relevance and application of logotherapy to enhance resilience to stress and trauma. In: Batthyány A, ed. Logotherapy and Existential Analysis. New York City; 2016:131-149. doi:10.1007/978-3-319-29424-7_13
- Logotherapy: Viktor Frankl’s Theory of Meaning; yayınlanma tarihi: 7 Aralık 2021; Bağlantı: https://positivepsychology.com/
- Thir M, Batthyány A. The state of empirical research on logotherapy and existential analysis. In: Batthyány A, ed. Logotherapy and Existential Analysis. New York City; 2016:53-74. doi:10.1007/978-3-319-29424-7_7
- Bushkin H, van Niekerk R, Stroud L. Searching for Meaning in Chaos: Viktor Frankl’s Story. Eur J Psychol. 2021 Aug 31;17(3):233-242. doi: 10.5964/ejop.5439. PMID: 35136443; PMCID: PMC8763215.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
