Kafede çalışınca daha verimli olduğunuzu mu düşünüyorsunuz? Bunun nedeni zihinsel çabanın size de bulaşması olabilir.
İş yerinizde ya da sosyal hayatınızda fikir üretme, odaklanma ve yaratıcılık ile ilgili sıkıntılarınız varsa sorun sizde değil, çevrenizde olabilir! Ayrıca yoğun zihinsel odaklanma gerektiren bir işe dalmak üzereyseniz oturduğunuz yere dikkat edin. Konsantre olmuş çalışan birinin yanında oturmanın yardımcı olduğunu görebilirsiniz. Zihinsel çaba bulaşıcıdır.
Eğer yakınınızdaki bir kişi beynini zorluyorsa, bu durum otomatik olarak sizin konsantrasyon seviyenizi de arttıracaktır. Yani, üretkenlik için ideal ortam, etrafınızdaki herkesin üretken olduğu bir ortamdır. Bu nedenle evden çalışmak yerine bir kafede çalışmayı tercih edenlere bir öneri. Müşterilerin büyük ölçüde sosyalleşmek için orada olduğu bir kafe yerine, çalışan insanlarla dolu bir kafe seçmek performansınıza katkı sağlar.
Başkalarının Varlığı Bizi Nasıl Etkiler?
Aslında başkalarının varlığının performansımızı olumlu bir biçimde etkilediği 1960’lardan beri bilinmekte. “İzleyici etkisi” olarak bilinen kavram bir şey veya bir görevi küçük bir grubun önünde yaptığımızda daha iyi performans gösterdiğimizi ileri sürüyor. Basit görevlerde, başkaları varsa, insanlar daha fazla miktarda iş üretirler. Ancak görev karmaşık olduğunda, insanlar yalnız kaldıklarında daha fazla üretme eğilimindedirler.
Durumu daha iyi anlayabilmeniz için bir örnek üzerinden gidelim. Seyircilerin varlığının bir müzisyenin performansını nasıl etkileyebileceğini düşünün. Çok sayıda ödül kazanan yetenekli bir müzisyen, seyircinin varlığıyla kendini enerjik hisseder. Böylece daha iyi bir performans sergiler.
Bununla birlikte, yeni bir enstrüman öğrenmekte olan bir kişi için aynı etki geçerli değildir. Performans baskısı nedeniyle endişe artar.. Bu, tek başına iken yapmayacağı hataları yapma riski anlamını taşır. Yani, başkalarının varlığı, insanların zaten iyi bildiği görevlerdeki performansı geliştirme, ancak iyi olmadığı görevlerdeki performansı da düşürme eğilimindedir. İşte bu bulgu yakın zamanda yapılan bir araştırmayla farklı bir boyuta taşındı.
Zihinsel Çaba İle İlgili Yapılan Bir Araştırma
Belçika’daki Vrije Universiteit’ten Kobe Desender ve meslektaşları, yukarıda aktardığımız konuyu test etmek istediler. Bunun için bir dizi deney gerçekleştirdiler. İlk deney esnasında araştırmacılar deneklerin her birine aynı bilgisayar işlemini içeren iki farklı program sundu.
Görevleri basitti. Dört farklı renkte karenin gözükme ihtimali olan ekranda, iki kare belirdiği anda bir tuşa basmaları gerekiyordu. Ölçümlenen hızlı yanıt verme ve az hata yapma durumlarıydı.
İkiliden biri için bu kolay bir görevdi. Çünkü basması gereken tuş oturuş biçimi ve kullandığı el ile uyumluydu. Diğer kişi için de bunun tam tersi olacak biçimde bir planlama yapılmıştı. Sonuçta bu kişinin işe daha fazla konsantre olması gerekiyordu.
Araştırmacılar bu deneyi iki kez yürüttüler. Birinde ikilinin birbirinin yanıtını görmesine izin verdiler. Diğerinde ise bunu engellediler. Her iki durumda da, bir kişinin görevi diğerinden önemli ölçüde daha zor olduğunda, daha kolay göreve sahip kişinin normalden daha fazla konsantre olduğu anlaşıldı. Yani zihinsel çaba gerçekten bir biçimde etrafı da etkiliyordu.
Sonuç Olarak;
Ortaya çıkan sonuç gerçekten toplumsal olarak bir şeyler hakkında düşünerek ve başarılı olarak birbirimizi nasıl etkileyebileceğimizi ortaya koyuyor. Bu durumda yapabileceğimiz şeylerin başında, düşünen ve üreten topluluklar içerisinde yer almanın bireysel performansımızı etkilemesi açısından büyük bir ihtiyaç olduğunu söyleyebiliriz.
Kaynaklar ve İleri Okumalar İçin:
- Desender, K., Beurms, S. & Van den Bussche, E. Is mental effort exertion contagious?. Psychon Bull Rev 23, 624–631 (2016). https://doi.org/10.3758/s13423-015-0923-3
- Think before you start to study. Your neighbour can affect you: mental effort is contagious. bağlantı: https://theeconomyofmeaning.com/
- Walsh D, Foster J. A Contagious Other? Exploring the Public’s Appraisals of Contact with ‘Mental Illness’. Int J Environ Res Public Health. 2020 Mar 18;17(6):2005. doi: 10.3390/ijerph17062005. PMID: 32197437; PMCID: PMC7142778.
Size Bir Mesajımız Var!
Matematiksel, 2015 yılından beri yayında olan ve Türkiye’de matematiğe karşı duyulan önyargıyı azaltmak ve ilgiyi arttırmak amacıyla kurulmuş bir platformdur. Sitemizde, öncelikli olarak matematik ile ilgili yazılar yer almaktadır. Ancak bilimin bütünsel yapısı itibari ile diğer bilim dalları ile ilgili konular da ilerleyen yıllarda sitemize dahil edilmiştir. Bu sitenin tek kazancı sizlere göstermek zorunda kaldığımız reklamlardır. Yüksek okunurluk düzeyine sahip bir web sitesi barındırmak ne yazık ki günümüzde oldukça masraflıdır. Bu konuda bizi anlayacağınızı umuyoruz. Ayrıca yazımızı paylaşarak veya Patreon üzerinden ufak bir bağış yaparak da büyümemize destek olabilirsiniz. Matematik ile kalalım, bilim ile kalalım.
Matematiksel
